تصمیم اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس برای افزایش تولید، همزمان با اعمال تعرفه‌ها از سوی آمریکا؛
چرخش غیرمنتظره اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس
اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس متشکل از عربستان‌سعودی، روسیه، عراق، امارات، کویت، قزاقستان، الجزایر و عمان، تصمیم گرفته که طی ۱۸ماه آینده تولید خود را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور تدریجی و انعطاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر تا ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز افزایش دهد. این سیاست در حالی اعلام شد که این گروه طی چندین ماه گذشته، سه‌بار برنامه کاهش تولید را تمدید کرده‌بود، با این‌حال اعلامیه اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس مبنی‌بر اینکه «این افزایش تدریجی ممکن است بسته به شرایط بازار متوقف یا معکوس شود»، نشان‌دهنده تمایل این سازمان برای حفظ ثبات بازار است. با وجود این اطمینان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهی، واکنش بازار نفت نشان‌داد که معامله‌گران نسبت به بازگشت عرضه اضافی نگران هستند، به‌ویژه در شرایطی که اقتصاد جهانی تحت‌فشار سیاست‌های تجاری آمریکا قرار گرفته‌است.
تصمیم اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس برای افزایش تولید همزمان با اعمال تعرفه‌های ۲۵درصدی از سوی دولت آمریکا بر واردات از کانادا و مکزیک اعلام شد. این اقدام که از نیمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شب سه‌شنبه به اجرا درآمد، نگرانی‌ها درباره تاثیر منفی آن بر رشد اقتصادی و در نتیجه کاهش تقاضای نفت را تشدید کرد. علاوه‌بر این، چین نیز در واکنش به این سیاست‌های تجاری، تعرفه‌هایی بین ۱۰ تا ۱۵درصد بر کالاهای آمریکایی اعمال کرد. در چنین شرایطی، تحلیلگران بر این باورند که بازار نفت تحت‌تاثیر همزمان دو عامل منفی قرارگرفته‌است: افزایش عرضه از سوی اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس و کاهش تقاضای بالقوه ناشی از جنگ تجاری. کوین بوک، تحلیلگر موسسه ClearView Energy Partners، در این‌باره می‌گوید: «فشار تعرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای ترامپ بر شرکای تجاری آمریکا و تصمیم اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس برای از سرگیری تولید، یک سیگنال فروش قدرتمند به بازار ارسال کرده‌است.»
چرا اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس تغییر مسیر داد؟
سیاست کاهش تولید اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس از سال۲۰۲۲ تا به امروز به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور گسترده‌ای تحت‌تاثیر شرایط ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان بوده‌است. یکی از اهداف اصلی این سیاست، حفظ قیمت‌ها در محدوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای مناسب برای تولیدکنندگان بود، اما در عین حال، فشارهای سیاسی و اقتصادی نیز در تغییر این رویکرد نقش داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. به‌نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی تغییر سیاست اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس، درخواست‌های مکرر آمریکا برای کاهش قیمت نفت بوده‌است. دونالد ترامپ در سخنرانی خود در مجمع داووس، مستقیما از اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس خواست تا تولید را افزایش و قیمت‌ها را پایین بیاورد. از سوی دیگر، گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد؛ مقامات عربستان برای نخستین‌بار طی سال‌های اخیر، تمایل خود را برای بازگشت به افزایش تولید ابراز کرده‌اند، حتی اگر این امر منجر به کاهش طولانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت قیمت نفت شود.
چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز آینده
کاهش ۱۰درصدی قیمت نفت از اوج ۸۲ دلاری در ماه ژانویه، نشان می‌دهد؛ بازار در حال واکنش به تحولات اقتصادی و سیاستی است. علاوه‌بر تعرفه‌های آمریکا، امید به کاهش تنش میان روسیه و اوکراین نیز از دیگر عواملی بوده که بر بازار نفت تاثیر گذاشته‌است. برخی تحلیلگران بر این باورند که کاهش کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین می‌تواند مقدمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای لغو برخی تحریم‌های روسیه باشد که در نتیجه باعث بازگشت نفت این کشور به بازار خواهدشد، با این‌حال برخی کارشناسان بر این باورند که عرضه و تقاضا تا تابستان در توازن باقی خواهد ماند و تنها در نیمه دوم سال، احتمال ایجاد مازاد عرضه وجود دارد. آمریتا سن، مدیر موسسه تحقیقاتی Energy Aspects، در این رابطه می‌گوید: «بررسی روند عرضه و تقاضا نشان می‌دهد؛ اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس می‌تواند تا تابستان به‌صورت تدریجی تولید را افزایش دهد، اما امکان دارد در اواخر سال‌نیاز به توقف این روند باشد.»
واکنش سرمایه‌گذاران
تصمیم اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس نه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تنها بر قیمت نفت‌خام تاثیر گذاشت، بلکه بازارهای مالی را نیز تحت‌تاثیر قرارداد. شاخص‌های سهام مرتبط با انرژی، از جمله شرکت‌های بزرگ نفتی مانند اکسون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌موبیل، شورون و بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پی، با افت قیمت مواجه شدند. در همین حال، شاخص دلار آمریکا تقویت شد، زیرا سرمایه‌گذاران به دلیل نگرانی‌های اقتصادی به سمت دارایی‌های امن مانند دلار و طلا حرکت کردند. ادوارد مویا، تحلیلگر موسسه OANDA، در این‌باره می‌گوید: «افت قیمت نفت می‌تواند فشارهای تورمی را کاهش دهد، اما اگر همزمان با آن رکود اقتصادی اتفاق بیفتد، شاهد ضعف در تقاضای جهانی خواهیم بود که برای بازارها نگران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده است.»
تغییر دوباره سیاست اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس؟
یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها این است که آیا اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس در ماه‌های آینده به روند افزایش تولید ادامه داده یا در واکنش به شرایط بازار، مجددا سیاست خود را تغییر خواهد داد؟ با توجه به انعطاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری اعلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده از سوی این سازمان، سناریوی بازگشت به کاهش تولید همچنان روی میز است. اگر قیمت نفت به سطحی پایین‌تر از ۶۵دلار در هر بشکه برسد، برخی اعضای اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس، به‌ویژه عربستان‌سعودی و روسیه، ممکن است برای حمایت از قیمت‌ها دوباره کاهش تولید را در دستور کار قرار دهند.
از سوی دیگر، افزایش تولید نفت شیل در آمریکا می‌تواند رقابت را برای اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس دشوارتر کند. تولیدکنندگان آمریکایی به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سرعت به تغییرات قیمت واکنش نشان می‌دهند و اگر قیمت نفت همچنان در محدوده ۶۵ تا ۷۵ دلار باقی‌بماند، ممکن است شاهد افزایش تولید نفت شیل و در نتیجه کاهش سهم بازار اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس باشیم.
حرکت در میدان ناپایدار
تصمیم اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس برای افزایش تولید نفت در شرایطی اتخاذ‌شده که بازار با فشارهای متعددی از جمله تعرفه‌های آمریکا، تنش‌های ژئوپلیتیک و نگرانی درباره رشد اقتصادی مواجه است. درحالی‌که این گروه تلاش دارد تا تعادلی میان تولید و تقاضا برقرار کند، واکنش اولیه بازار نشان‌داد که معامله‌گران از این اقدام استقبال نکرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. سوال کلیدی این است که آیا اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس در ماه‌های آینده به روند افزایش تولید ادامه خواهد داد یا با مشاهده تاثیرات این سیاست، مجبور به تغییر مسیر خواهدشد؟ با توجه به ابهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی و سیاسی، به‌نظر می‌رسد که بازار نفت در سال‌جاری همچنان نوسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شدیدی را تجربه خواهد کرد و تصمیمات آینده اوپک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پلاس بستگی به روند قیمت‌ها، میزان تقاضای جهانی و تحولات ژئوپلیتیک خواهدداشت.
