همصدایی اوپک و آژانس در کاهش پیش‌بینی تقاضا؛
اجماع جهانی بر کاهش تقاضای نفت
این همگرایی نادر در ارزیابی آینده بازار، بیانگر نگرانی‌های مشترک درباره تاثیر نوسانات سیاست‌های تجاری آمریکا بر اقتصاد جهانی و تقاضای سوخت است. این همسویی از آن جهت اهمیت دارد که این دو نهاد معمولا دیدگاه‌های متفاوتی در مورد بازار نفت دارند. آژانس بین‌المللی انرژی روز سه‌شنبه ۱۵ آوریل اعلام کرد؛ رشد تقاضای جهانی نفت در سال‌جاری تنها ۷۳۰هزار بشکه در روز خواهد بود؛عددی که نسبت به برآورد ماه گذشته (یکمیلیون بشکه در روز) کاهش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.
به گفته این نهاد مستقر در پاریس، نیمی از این کاهش مربوط به ایالات‌متحده و چین است و بخش قابل‌توجهی از باقی‌مانده نیز به اقتصادهای آسیایی متکی بر تجارت اختصاص دارد. در همین‌حال، اوپک نیز یک روز پیش‌‌‌‌‌تر، پیش‌بینی‌های خود از رشد تقاضا را برای سال‌جاری و آینده میلادی بهترتیب به یکمیلیون و ۳۰۰هزار بشکه و یکمیلیون و ۲۸۰هزار بشکه در روز کاهش داده بود؛ رقمی که هرچند از عدد اعلامی IEA خوشبینانه‌‌‌‌‌تر است، اما همچنان کاهش ۱۵۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای نسبت به برآورد قبلی این سازمان را نشان می‌دهد.
تاثیر تنش‌های تجاری
IEA در گزارش ماهانه خود اشاره‌کرده؛ چشم‌‌‌‌‌انداز تیره اقتصاد جهانی که عمدتا ناشی از اوج‌‌‌‌‌گیری ناگهانی تنش‌های تجاری در اوایل آوریل بوده، علت اصلی این بازنگری منفی در پیش‌بینی‌‌‌‌‌هاست. سیاست‌های گاه‌وبیگاه تجاری دولت ترامپ که با اعمال تعرفه‌های سنگین علیه واردات از چین همراه بوده، به‌طور مستقیم قیمت جهانی نفت را در هفته‌های اخیر تحت‌فشار قرارداده‌است. بر اساس گزارش بانک هلندی ING، بازار در حال هضم تحولات سریع سیاست‌های تعرفه‌‌‌‌‌ای آمریکاست و همزمان باید آن را با مذاکرات هسته‌‌‌‌‌ای واشنگتن و تهران تراز کند؛ مذاکراتی که می‌تواند به ازسرگیری یا توقف صادرات نفت ایران بینجامد. نگرانی‌ها محدود به سال‌جاری نمی‌‌‌‌‌ماند. آژانس بین‌المللی انرژی در نخستین نگاه به چشم‌‌‌‌‌انداز سال۲۰۲۶، پیش‌بینی‌کرده؛ رشد تقاضای جهانی نفت حتی به ۶۹۰هزار بشکه در روز برسد. این کاهش پیاپی، انعکاسی از گذار تدریجی جهان به سمت سوخت‌های پاک‌‌‌‌‌تر و کاهش وابستگی بلندمدت به نفتخام است.
بازار در تردید
در بازار جهانی نفت، روز سه‌شنبه ۱۵آوریل قیمت‌ها تقریبا ثابت باقی‌ماند. نفتخام برنت تنها ۷سنت افزایشیافت و به ۶۵دلار در هر بشکه رسید. نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت آمریکا نیز با افزایش مشابهی ۶۱ دلار در بشکه فروخته شد. این ثبات نسبی، در پی اعلام معافیت‌های تعرفه‌‌‌‌‌ای جدید توسط ترامپ و همچنین جهش‌واردات نفتخام چین حاصل شده‌است. به گفته تحلیلگران، افزایش واردات نفت توسط پالایشگاه‌های چینی در ماه مارس که حدود ۵درصد نسبت به سال‌قبل رشد داشته، بخشی از بار روانی ناشی از کاهش پیش‌بینی تقاضا را جبران کرده‌است. درمیان سایر عوامل اثرگذار، کاهش ۳درصدی تولید نفت قزاقستان در دو هفته ابتدایی آوریل نیز از جمله مواردی است که بازار را به خود مشغول کرده، گرچه این کشور همچنان بالاتر از سهمیه توافق‌‌‌‌‌شده در چارچوب اوپکپلاس تولید می‌کند. از سوی دیگر، گزارش‌هایی مبنی‌بر افزایش صادرات نفت ایران به چین نیز منتشرشده که می‌تواند تاثیر دوگانه‌‌‌‌‌ای بر بازار بگذارد: از یک‌سو افزایش عرضه و از سوی دیگر افزایش روابط نفتی ایران و آسیا در فضای تحریم‌‌‌‌‌زده فعلی. در مارس ۲۰۲۵، صادرات نفت ایران به چین به بالاترین سطح خود در ۱۰سال‌‌‌‌‌گذشته رسید.
بر اساس داده‌های شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها ازجمله Vortexa و Kpler، واردات نفت ایران توسط چین به بیش از یکمیلیون و ۸۰۰هزار بشکه در روز افزایش‌‌‌‌‌یافته که معادل ۱۶درصد از کل واردات نفتخام دریایی چین در این ماه است. پالایشگاه‌های مستقل چینی با هدف ذخیره‌سازی بیشتر نفت ایران، واردات خود را افزایش دادند. استان شاندونگ که میزبان بسیاری از پالایشگاه‌های مستقل چین است، بیشترین سهم را از این واردات داشت. بر اساس گزارش Vortexa، موجودی نفت در این استان در مارس به میزان ۲۲میلیون بشکه افزایشیافت که بالاترین افزایش ماهانه ثبت‌شده تاکنون است. حرکت همزمان اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی در جهت کاهش پیش‌بینی رشد تقاضای جهانی نفت، زنگ خطری جدی برای کشورهای تولیدکننده است؛ زنگ خطری که نشان می‌دهد بازار نفت، بیش از همیشه در‌برابر سیاست‌های تجاری و ژئوپلیتیک آسیب‌‌‌‌‌پذیر شده و بازیگران این عرصه باید خود را برای سناریوهای محتاطانه‌‌‌‌‌تر و دوره‌‌‌‌‌ای پرنوسان آماده کنند.
در چنین فضایی، ثبات قیمت‌ها نه حاصل تعادل عرضه و تقاضا، بلکه نتیجه توازن شکننده‌‌‌‌‌ای از بیم‌‌‌‌‌ها و امیدهاست. بانک آمریکایی گلدمن‌‌‌‌‌ساکس انتظار دارد قیمت نفت‌‌‌‌‌برنت و دبلیوتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آی کاهش یابد و بهترتیب در سال۲۰۲۵ میلادی ۶۳دلار و ۵۹سنت برای هر بشکه و در سال۲۰۲۶ میلادی ۵۸دلار و ۵۵سنت به ازای هر بشکه باشد. آنها همچنین پیش‌بینی می‌کنند که رشد تقاضای جهانی نفت در سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماهه چهارم ۲۰۲۵ تنها ۳۰۰هزار بشکه در روز باشد که عمدتا به دلیل کاهش تقاضا برای خوراک پتروشیمی است. این بانک پیش‌بینی‌کرده در سناریوی رکود اقتصاد جهانی یا تعدیل کامل کاهش عرضه داوطلبانه اعضای اوپکپلاس، قیمت نفت به ۴۰ دلار برای هر بشکه می‌رسد. این موسسه مالی تخمین‌‌‌‌‌زده که قیمت نفت تا پایان سال۲۰۲۵ و در سال۲۰۲۶ میلادی به‌دلیل افزایش خطر رکود اقتصادی و افزایش عرضه از سوی اعضای ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و متحدانش(اوپکپلاس) روند نزولی خواهدداشت.
