معاون وزیر نفت خطوط کلی برنامه پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور را ترسیم کرد
سوخت در ترازوی بهره‌‌‌‌‌‌‌وری
محمدصادق عظیمی‌‌‌‌‌‌‌فر تاکید کرد؛ خط قرمز دولت چهاردهم در حوزه پالایش، کاهش عدد اکتان بنزین است و بنابراین تمرکز اصلی بر حفظ و ارتقای کیفیت بنزین و سایر سوخت‌ها قرار دارد. به گفته او، با وجود تعریف پنج ابرپروژه ۳۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای در سال‌های گذشته، به‌دلیل پیشرفت بسیار اندک و نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت، در حال‌حاضر تصمیم بر آن است که تنها یک پروژه ۳۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای و یک پتروپالایشگاه دنبال شود تا با تمرکز بر پروژه‌های قابل‌‌‌‌‌‌‌اتمام، بهره‌‌‌‌‌‌‌وری افزایش یابد.
در همین راستا، از آغاز به‌کار دولت چهاردهم، ۲۴طرح اولویت‌‌‌‌‌‌‌دار در حوزه تولید و انتقال سوخت شناسایی شده‌اند که تمرکز بر تکمیل آنهاست و از کلید زدن طرح‌های جدید بدون پیشرفت واقعی پرهیز می‌شود. این رویکرد با هدف جلوگیری از پراکندگی منابع و تمرکز بر پروژه‌های دارای بازدهی در دستور کار قرار گرفته‌است.
در سال۱۴۰۳، با سرد‌شدن شدید هوا، شرایط تامین سوخت برای نیروگاه‌ها بسیار دشوار شد. به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، سطح ذخایر نیروگاهی در ابتدای دولت چهاردهم نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۸۰۰میلیون لیتر کمتر بود، با این‌حال شرکت ملی پالایش و پخش توانست با افزایش تولید نفت‌گاز از متوسط روزانه ۱۱۱میلیون لیتر به بالای ۱۲۰میلیون لیتر و تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل از طریق خطوط لوله، ناوگان جاده‌ای و ریلی، از بروز بحران جدی جلوگیری کند. در همین چارچوب، راه‌اندازی خط لوله جدید از بندرعباس به رفسنجان با طول ۴۶۰کیلومتر نیز نقش مهمی در انتقال روزانه ۱۵میلیون لیتر فرآورده به شمال کشور ایفا کرد. بر اساس آمار وزارت نیرو، در سال۱۴۰۳ بیش از ۲۲میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تحویل داده شد که نسبت به سال‌پیش ۴۰درصد افزایش داشته و یک رکورد تاریخی برای این شرکت محسوب می‌شود. درحالی‌که برخی گمان می‌کردند سوخت مایع به نیروگاه‌ها نرسیده‌است، عظیمی‌‌‌‌‌‌‌فر این برداشت را نادرست دانسته و تاکید کرد؛ دلیل اصلی کاهش ذخایر نیروگاهی نه کمبود تامین، بلکه مصرف بیش از اندازه نفت‌گاز بوده‌است.
در حوزه کیفیت سوخت نیز اقدامات متعددی صورت‌گرفته‌است. از جمله توقف مجوزهای ارفاقی برای کاهش عدد اکتان بنزین و تمرکز بر تولید بنزین باکیفیت که نتیجه آن افزایش میانگین تولید بنزین از ۹۷ به ۱۰۵میلیون لیتر در روز در سال۱۴۰۳ بوده‌است. این رشد با بهره‌‌‌‌‌‌‌گیری از ظرفیت‌های خالی واحدهای بنزین‌‌‌‌‌‌‌سازی و افزایش ۱۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌ای خوراک پالایشگاه‌ها در روز محقق شد. همچنین با بهره‌‌‌‌‌‌‌برداری از واحد هیدروکراکر پالایشگاه آبادان، تولید ۴میلیون لیتر نفت‌گاز یورو ۵ به ظرفیت کشور افزوده شد. در پالایشگاه شیراز نیز با راه‌اندازی واحد ایزومریزاسیون، تمامی بنزین تولیدی به استاندارد یورو ۵ ارتقا یافت. این اقدامات نه‌‌‌‌‌‌‌تنها موجب افزایش کیفیت سوخت شدند، بلکه بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، صرفا با ارتقای بهره‌‌‌‌‌‌‌وری، ظرفیت تولید فرآورده‌های نفتی معادل یک پالایشگاه جدید مانند پالایشگاه شهید‌سلیمانی افزایش‌یافت.
مدیرعامل شرکت پالایش و پخش همچنین قاچاق سوخت را یکی از جدی‌‌‌‌‌‌‌ترین چالش‌های سال‌های اخیر دانست و گفت: تفاوت قیمت نفت‌گاز در داخل کشور(۳۰۰تومان) با کشورهای همسایه (تا بیش از ۱۱۰هزار‌تومان) باعث‌شده سودآورترین فعالیت اقتصادی در برخی مناطق، قاچاق سوخت باشد، اگرچه ریشه این پدیده اقتصادی است، اما تلاش‌ها برای به حداقل رساندن آن با روش‌هایی همچون کنترل هوشمند مصرف، پایش دقیق زنجیره توزیع، نصب سامانه‌‌‌‌‌‌‌های رهگیری و افزایش تولید داخلی ادامه‌دارد. او با اشاره به ناترازی جدی در مصرف بنزین و نفت‌گاز، اظهار کرد: در حال‌حاضر ۵۳درصد ناوگان خودرویی کشور و بیش از ۹۰درصد موتورسیکلت‌‌‌‌‌‌‌ها فرسوده‌‌‌‌‌‌‌اند که تا سه‌برابر ناوگان جدید سوخت مصرف می‌کنند. قانون برنامه هفتم، مصرف روزانه ۱۲۹میلیون لیتر بنزین و ۱۳۰میلیون لیتر نفت‌گاز را هدف‌گذاری کرده، اما بدون نوسازی ناوگان، توسعه حمل‌ونقل عمومی و ارتقای بهره‌‌‌‌‌‌‌وری، رسیدن به این اهداف دشوار خواهد بود، بنابراین سه رویکرد باید هم‌‌‌‌‌‌‌زمان پیش‌برود: کنترل مصرف، نوسازی و افزایش تولید.
در مجموع، آنچه در عملکرد سال۱۴۰۳ شرکت ملی پالایش و پخش مشاهده می‌شود، حرکت به سمت اصلاحات ساختاری، تمرکز بر بهره‌‌‌‌‌‌‌وری، بهینه‌سازی منابع و ارتقای کیفیت محصولات است. این مجموعه در شرایط سخت زمستان، توانست نقش موثر خود را ایفا و در عین‌حال افق‌‌‌‌‌‌‌نگری برای سال۱۴۰۴ را با نگاه واقع‌‌‌‌‌‌‌گرایانه به ظرفیت‌ها و محدودیت‌ها دنبال کند.
