توافق پایدار و متضمن منافع ایران
پاسخ دقیق به این سوالات نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه مذاکرات گذشته در بستر تاریخی وقوع مذاکرات است که خارج از افق این نوشتار است که امیدوارم متخصصان این حوزه به طور کامل به این موضوع بپردازند.
با این وجود در این نوشتار به طور مختصر به دو مورد اشاره می‌کنم که در صورت به کار بستن همین موارد، احتمال پایداری و پایبندی طرف آمریکایی به توافق را بیشتر می‌کرده است.
اولین نکته تمرکز بر سازگاری زمانی و امکان راستی‌آزمایی طرف آمریکایی در تعهداتش است. دولت آمریکا و رئیس فعلی آن نشان داده‌اند که ایرانیان نمی‌توانند اعتمادی به گفته‌ها، اسناد و قراردادهای حقوقی آنها داشته باشند. پس لازم است طرف ایرانی خواستار تعهدات کاملا اقتصادی و قابل‌مشاهده و البته مرحله به مرحله باشد. این تعهدات می‌تواند از کاهش مشخص تحریم‌ها شروع شود و به درگیر کردن منافع شرکت‌های آمریکایی در کشور ختم شود.
نکته دومی که در تمام مذاکرات گذشته نادیده گرفته شده است، حضور مستقیم شرکت‌های آمریکایی در توسعه زیرساخت‌های کشور است. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های کشور عزیزمان موقعیت ژئوپلیتیک کشور و قرار گرفتن آن در مسیر مهم تجارت جهانی است که متاسفانه این ظرفیت سال‌هاست دست‌نخورده باقی مانده و برای بهره‌مندی از آن به سرمایه‌گذاری بسیار زیاد داخلی و خارجی نیاز داریم.
درگیر کردن منافع شرکت‌های آمریکایی در توسعه این زیرساخت‌ها یکی از مواردی است که هزینه بدعهدی دولت آمریکا را افزایش می‌دهد و می‌تواند به پایداری بیشتر توافقات بینجامد.
نکته آخر اینکه اجرای تعهدات یکجانبه از طرف ایران به امید اجرای تعهداتی از طرف آمریکایی سرابی بیش نبوده و عملا پذیرفتن شکست در مذاکرات است.
* اقتصاددان
