پرونده امروز

مذاکره در فضایی پر از ابهام

پرهام پهلوان دنیای اقتصاد : نخستین دور مذاکرات هسته‌‌‌ای میان ایران و آمریکا در مسقط، هرچند در فضایی محترمانه و سازنده برگزار شد، اما نشان داد که مسیر دستیابی به توافقی جامع، همچنان پر از ابهام و پیچیدگی است. از یک‌سو، هر دو طرف اراده سیاسی خود را برای عبور از منازعات و رسیدن به راه‌‌‌حلی دیپلماتیک اعلام کرده‌‌‌اند؛ رویکردی که در شرایط تنش‌‌‌های پیشین و فشارهای نظامی، به خودی خود گامی مثبت ارزیابی می‌شود. اما واقعیت مذاکرات، فراتر از فضای رسانه‌‌‌ای، گویای آن است که هنوز طرفین بر سر «مبنای مشترک» گفت‌‌‌وگوهای آتی به توافق نرسیده‌‌‌اند.

اختلاف اصلی حول پذیرش یا رد حق غنی‌‌‌سازی اورانیوم در داخل ایران و نحوه راستی‌‌‌آزمایی برنامه هسته‌‌‌ای جمهوری اسلامی ایران است. ایران بر تداوم این حق و چارچوبی شفاف در قالب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید دارد، در حالی که مواضع دولت ترامپ، میان پذیرش محدود و کنترل‌‌‌شده یا پیشنهاد تامین سوخت از بازارهای خارجی در نوسان است. افزون بر این، در حالی که ایران خواهان تمرکز مذاکرات بر موضوع هسته‌‌‌ای است، برخی در واشنگتن بر گسترش مذاکرات به مسائل موشکی و منطقه‌‌‌ای نیز اصرار دارند؛ مساله‌ای که می‌‌‌تواند حل معادله را دشوارتر کند.

در این میان، عامل زمان و فشارهای داخلی در هر دو کشور به عنصری تعیین‌‌‌کننده بدل شده است. دولت ترامپ برای کسب دستاوردی سریع در سیاست خارجی و جلوگیری از طولانی‌‌‌شدن مذاکرات تحت فشار است؛ فشاری که می‌‌‌تواند بر تصمیم‌گیری‌‌‌های آتی مذاکرات موثر باشد. به نظر می‌رسد ادامه این روند، سرنوشت مذاکرات را در گرو توافق بر سر یک مبنای روشن و قابل پذیرش برای هر دو طرف قرار خواهد داد. «باشگاه اقتصاددانان» روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در این پرونده به چند و چون مذاکرات و بررسی احتمال و چگونگی دستیابی به توافق جامع و پایدار پرداخته است.