چهارمین گردهمایی مدیران صنعت تبادل ارزهای دیجیتال برگزار شد
کلاف سردرگم رمزارزها در ایران
این موسسه، متشکل از کارآفرینان، کارشناسان، متخصصان، فعالان و علاقه‌مندان به حوزه بلاک‌چین است که با اهداف ارتقا، ترویج و آموزش فناوری بلاک‌چین فعالیت می‌‌‌کنند.این انجمن طی سالیان گذشته نقش مهمی در اکوسیستم و فضای بلاک چین ایران پیدا کرده و برای حمایت از فعالان و مقابله با روند‌‌‌های اشتباه قانون‌‌‌گذاری و محدودیت‌‌‌ها اقدامات مختلفی انجام داده است.
پس از بسته شدن درگاه پرداختی صرافی‌‌‌های رمزارز کشور و درخواست شاپرک برای دریافت اطلاعات و داده‌‌‌های شخصی و معاملاتی کاربران، انجمن بلاک‌چین به واکنش‌‌‌های خود ادامه داد و در یک بیانیه اعلام کرد که حریم خصوصی کاربران، خط قرمز پلتفرم‌‌‌های رمزارز ایران به شمار می‌‌‌رود.
این انجمن اخیرا و در تاریخ ۱۸ اسفند میزبانی چهارمین نشست مدیران تبادل رمزارزی ایران را نیز برعهده داشت که با حضور نمایندگان نهاد‌‌‌های تنظیم‌‌‌گر، مدیران پلتفرم‌‌‌های تبادل رمزدارایی و فعالان این حوزه در سطح کشور برگزار شد.
مروری بر نشست چهارم مدیران
در ابتدای نشست اخیر کمیته خودتنظیم‌‌‌گری انجمن بلاک‌چین ایران، جناب عسکری، دبیر این کمیته، ضمن تشریح ساختار، اهداف و فعالیت‌‌‌های آن، از برنامه ایجاد کمیته‌‌‌های استانی خبر داد. وی تاکید کرد که این اقدام با هدف بهبود فرآیند تنظیم‌‌‌گری و کمک به حل چالش‌‌‌های بومی کسب‌‌‌وکار‌‌‌های فعال در این حوزه انجام خواهد شد.
عسکری همچنین با اشاره به برخی تصمیمات ناگهانی و بدون هماهنگی از سوی نهاد‌‌‌های مختلف که موجب نگرانی و سردرگمی در میان کاربران و کسب‌‌‌وکار‌‌‌های حوزه بلاک‌چین شده است، اعلام کرد که در سال آینده، سامانه‌‌‌ای برای پاسخگویی به سوالات و دغدغه‌‌‌های فعالان این حوزه راه‌‌‌اندازی خواهد شد. این سامانه قرار است با ارائه اطلاعات شفاف، از گسترش ابهامات و نگرانی‌‌‌ها جلوگیری کند. راه‌‌‌اندازی چنین سامانه‌‌‌ای می‌‌‌تواند گامی مثبت در جهت حمایت از کسب‌‌‌وکار‌‌‌های حوزه بلاک‌چین باشد؛ زیرا یکی از مشکلات اساسی در این صنعت، نبود شفافیت در تصمیمات نهاد‌‌‌های نظارتی و اعمال ناگهانی مقررات جدید است که فضای فعالیت را برای بسیاری از کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها پیچیده می‌‌‌کند. با این حال، موفقیت این سامانه وابسته به نحوه اجرا و میزان حمایت از آن خواهد بود. در صورتی که این پلتفرم تنها نقش یک مرکز اطلاع‌‌‌رسانی محدود را داشته باشد، به طور موثر قادر به حل مشکلات موجود نخواهد بود. با این حال، در صورت همکاری نهاد‌‌‌های تصمیم گیرنده، می‌‌‌تواند در تعاملات بین کسب و کار‌‌‌ها و قانون‌‌‌گذاران نقش موثری داشته باشد.
در ادامه این نشست، سرکار خانم شریف‌‌‌زاد، رئیس هیات‌‌‌مدیره و کمیته خودتنظیم‌‌‌گری انجمن بلاک‌چین ایران نیز گزارشی از اقدامات انجام‌‌‌شده در راستای حمایت از کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها، رفع چالش‌‌‌های تنظیم‌‌‌گری و تعامل با نهاد‌‌‌های دولتی ارائه کرد. بر اساس این گزارش، تعداد کسب‌‌‌وکار‌‌‌های عضو مدل خودتنظیم‌‌‌گری به ۲۰۰ مورد رسیده که نشان‌‌‌دهنده رشد ۲۵درصدی در هر دوره و استقبال گسترده فعالان این حوزه از چارچوب‌‌‌های شفاف و قابل پیش‌‌‌بینی است.
راه خروج از بلاتکلیفی
در ادامه این نشست، برخی از مهم‌‌‌ترین دغدغه‌‌‌ها و اقدامات انجام شده در راستای حمایت از کسب و کار‌‌‌های تبادل رمزارزی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مسائل اصلی مطرح‌‌‌شده، پیگیری رفع مسدودی درگاه‌‌‌های پرداختی برخی از صرافی‌‌‌های داخلی بود. در این زمینه، درخواست تعامل پایدار و مذاکره مستمر با بانک مرکزی و سایر نهاد‌‌‌های تنظیم‌‌‌گر مطرح شد تا با ایجاد چارچوبی مشخص، از اعمال محدودیت‌‌‌های ناگهانی جلوگیری شده و مسیر فعالیت این کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها شفاف‌‌‌تر شود.
یکی دیگر از موضوعات مهم، تلاش برای خارج کردن کسب‌‌‌وکار‌‌‌های تازه وارد اکوسیستم از بلاتکلیفی بود. در حال حاضر، بسیاری از فعالان جدید در این حوزه به دلیل نبود دستورالعمل‌‌‌های مشخص و دسترسی محدود به درگاه‌‌‌های پرداخت، به سمت بازار‌‌‌های غیرشفاف سوق داده می‌‌‌شوند.
در راستای حل این مشکل، پیشنهاد شد که کسب‌‌‌وکار‌‌‌های جدید در صف انتظار دریافت درگاه پرداخت قرار بگیرند و یک سیستم یا زیرساخت جدید برای پردازش و ردیابی تراکنش‌‌‌های رمزارزی به بازار اضافه شود که قابل مشاهده و شفاف باشد. این اقدام می‌‌‌تواند ضمن کاهش ریسک فعالیت‌‌‌های غیررسمی، به شفافیت و نظارت بهتر بر تراکنش‌‌‌ها کمک کند. همچنین، در این نشست بر انجام پژوهش‌‌‌های کلیدی در خصوص تاثیر سیاست‌‌‌های محدودکننده بر خروج سرمایه و گسترش بازار‌‌‌های غیررسمی تاکید شد. این پژوهش‌‌‌ها می‌‌‌توانند به درک بهتر تبعات اجرای غیرقانونی برخی دستورات کمک کرده و مبنای علمی و مستندی برای اصلاح سیاست‌‌‌های نظارتی فراهم کنند.
با توجه به اینکه بسیاری از فعالان این حوزه به دلیل تغییرات سریع و ناهماهنگی‌‌‌های موجود، با چالش‌‌‌های متفاوتی در درک و تطبیق با قوانین جدید مواجه هستند، ایجاد یک خط پاسخگویی ویژه برای کاربران و کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها نیز به عنوان یک راهکار عملی برای کاهش سردرگمی در میان تعدد مقررات و تصمیمات سازمان‌‌‌ها مطرح شد.
همچنین، پیشنهاد شد که کمیته‌‌‌های تخصصی و استانی در انجمن بلاک‌چین تشکیل شوند تا چالش‌‌‌های بومی کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها را بررسی کرده و ارتباط گسترده‌‌‌ای میان نمایندگان استانی سازمان‌‌‌ها و فعالان این حوزه ایجاد کنند. این اقدام می‌‌‌تواند باعث افزایش هماهنگی میان بخش خصوصی و نهاد‌‌‌های نظارتی شده و منجر به تدوین سیاست‌‌‌های کارآمدتری برای هر منطقه شود.
یکی دیگر از دغدغه‌‌‌های مطرح‌‌‌شده، تعامل با نهاد‌‌‌های تنظیم‌‌‌گر برای تدوین یک مدل مالیاتی متعادل و قابل اجرا بود. تدوین یک مدل مالیاتی منطقی می‌‌‌تواند ضمن جلوگیری از فرار مالیاتی، به رسمیت شناختن فعالیت‌‌‌های این حوزه در چارچوب قانونی نیز کمک کند. در نهایت، مشکلات اجرایی در اسناد و ابلاغیه‌‌‌های صادرشده از سوی تنظیم‌‌‌گران نیز به عنوان یکی از چالش‌‌‌های اساسی این صنعت عنوان شد. تا به امروز، بسیاری از مصوبات و دستورالعمل‌‌‌های صادرشده به دلیل ضعف‌‌‌های عملیاتی و عدم امکان اجرای صحیح، به‌‌‌طور موثر اجرا نشده‌‌‌اند. به همین دلیل، پیشنهاد شد که در تدوین قوانین و مقررات، علاوه بر تعیین سیاست‌‌‌های کلی، به راهکار‌‌‌های اجرایی و عملیاتی نیز توجه بیشتری شود تا کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها بتوانند به درستی این قوانین را اجرا کنند.
ضرورت تعامل
در ادامه نشست، بر ضرورت تعامل میان فعالان و قانون‌‌‌گذاران نیز تاکید و مسیر آینده بررسی شد. به عقیده انجمن بلاک‌چین، سخت‌گیری‌‌‌های بیش از حد در روند قانون‌‌‌گذاری، می‌‌‌تواند کاربران و کسب و کار‌‌‌ها را به سمت بازار‌‌‌های غیررسمی و فعالیت‌‌‌های غیرقانونی سوق دهد. این شرایط علاوه بر اینکه نظارت بر بازار‌‌‌های رمزارزی داخلی را دشوار می‌‌‌کند، بلکه باعث خروج سرمایه و افزایش ناهماهنگی میان قانون‌‌‌گذاران خواهد شد.
بررسی مدل‌‌‌های بین‌‌‌المللی نیز نشان می‌‌‌دهد که کشور‌‌‌هایی که به جای سخت‌گیری افراطی، چارچوب‌‌‌های نظارتی متعادل‌‌‌تری اتخاذ کرده‌‌‌اند، توانسته‌‌‌اند کنترل بهتری بر بازار‌‌‌های داخلی داشته و از تبعات منفی مهاجرت سرمایه جلوگیری کنند.
در بخش پایانی، سرکار خانم شریف‌‌‌زاد با تاکید بر اهمیت همکاری میان کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها و نهاد‌‌‌های نظارتی، اظهار کرد که کمیته خودتنظیم‌‌‌گری آمادگی دارد تا با تنظیم‌‌‌گران و قانون‌‌‌گذاران برای تدوین چارچوب‌‌‌های پایدار و عملیاتی همکاری کند. وی در این باره گفت که تنظیم‌‌‌گری نباید به میدان تقابل میان نهاد‌‌‌های دولتی و کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها تبدیل شود، بلکه باید به‌‌‌عنوان فرآیندی مشارکتی تعریف شود که در آن کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها نیز در راستای ایجاد شفافیت و رعایت استاندارد‌‌‌های نظارتی نقش مؤثری ایفا کنند.
زمانی که تعامل میان نهاد‌‌‌های دولتی و بخش خصوصی از سوی سازمان‌‌‌های نظارتی محدود یا قطع شود، نتیجه‌‌‌ای جز افزایش بلاتکلیفی برای فعالان بازار و ایجاد موانع جدید در مسیر توسعه صنعت به همراه نخواهد داشت.
در همین راستا، نهاد‌‌‌های صنفی و تخصصی می‌‌‌توانند نقش واسطه‌‌‌ای موثری در تسهیل این همکاری داشته باشند. انجمن بلاک‌چین ایران نیز وعده داد که به عنوان یک نهاد علمی و صنفی، همواره نقش تسهیل‌‌‌گر را میان کسب‌‌‌وکار‌‌‌ها و سیاستگذاران ایفا خواهد کرد. این انجمن معتقد است که گفت‌‌‌وگو و تعامل مستمر، کلید تدوین سیاست‌‌‌های کارآمد و متوازن در حوزه رمزارزها است. بنابراین، مسیر آینده صنعت بلاک‌چین و رمزارز در کشور وابسته به پذیرش دیدگاه‌‌‌های متنوع و ایجاد فضای گفت‌‌‌وگوی سازنده میان تمامی ذی‌نفعان خواهد بود.
