در همین راستا در سال ۱۳۸۶ مسوولان سه نهاد اصلی حرفه‌ای کشور، انجمن حسابداران خبره ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران (دو انجمن ایرانی عضو آیفک)، انجمن حسابداری ایران، انجمن مدیران مالی و سازمان حسابرسی با یک نشست مشترک که متاسفانه دیگر تکرار نشد، روز پانزدهم آذر هر سال (ششم دسامبر) را به‌عنوان روز ملی حسابدار در ایران نام‌گذاری کردند. از سوی دیگر حرفه حسابداری در جهان را بازاری حدود ۴۵۰ میلیارد دلار و حدود ۵ میلیون شاغل حرفه‌ای امروزه به‌عنوان ستون خیمه‌گاه مالی – بانکی شناخته می‌شود. اگر چه متاسفانه به‌رغم وجود پول داغ و حجم عظیم نقدینگی، جایگاه حرفه حسابداری چندان مطلوب نیست و حرفه در چنبره دولتی‌های بازنشسته قرار گرفته که مانع و رادع اصلی پیشرفت حرفه نیز هستند.

حسابداری از ارکان نظام پاسخگویی و پایگاه حکومت‌های مردم‌سالار در اجرای حکمرانی خوب است. نتایج تحقیات جهانی نشان داده که رابطه مثبت و معنی‌داری بین حسابداری توسعه پایدار و حسابداری مدیریت زیست‌محیطی وحفظ توسعه پایدار در جوامع مختلف وجود دارد. زیرا الزامات توسعه پایدار مبتنی بر شفافیت، پاسخگویی، رعایت قانون و مقررات، رقابت عادلانه و رعایت حقوق ذی‌نفعان جز از طریق حسابداری و حسابرسی امکان‌پذیر نیست.

حسابداری توسعه پایدار که عموما به‌عنوان حسابداری اجتماعی، حسابداری مسوولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شناخته شده و گزارشگری خاص آن‌که شامل مسوولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌ها با تاکید بر شاخص‌های مالی و غیرمالی صورت می‌گیرد، امروزه خواسته و مطالبات اصلی مردم است. زیرا گزارش‌ها مبین فعالیت‌هایی است که تاثیر مستقیمی بر جامعه، محیط‌زیست و عملکرد اقتصادی یک سازمان دارد. به همین علت حسابداری توسعه پایدار عملا نوعی حسابداری مدیریتی برای تصمیم‌سازی داخلی و ایجاد سیاست‌های جدید در مورد سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و غیر‌اقتصادی است که با حقوق و منافع عمومی سروکاردارند.

از طرف دیگر در شرایطی که درآمدهای مالیاتی کشور در چند سال اخیر بیش از درآمدهای نفتی بوده، امر مالیات‌ستانی به‌منزله تامین مالی منابع دولت از ملت است که بنیاد رابطه ملت – دولت برآن استوار است. امری که جز از طریق حسابرسی مالیاتی بر چگونگی خرج‌کرد منابع مالیاتی تحقق نخواهد یافت. تخصیص بهینه منابع مالی کشور به‌ویژه در شرایط تحریمی و قیمت ارز و کمیاب بودن منابع ارزی نیز از اهم الزامات برقراری نظامات حسابداری و حسابرسی عملکرد به منظور نظارت ملت بر دولت از طریق ناظران امین ملت - حسابرسان – است. زیرا هرگونه حسابرسی کارآ می‌تواند از هدردادن منابع مالی ملت که در اختیار دولت است، جلوگیری کند. در واقع اگر دولت را کارگزار ملت در خرج‌کرد منابع کشور بدانیم - که باید باشد، ملت‌ها ناچارند به ناظران امین خود در قالب نهادهایی نظیر جامعه حسابداران رسمی، دیوان محاسبات عمومی و سازمان بازرسی کل کشور روی آورند. به‌طور مثال در حالی‌که مسائل زیست‌محیطی و معضلات آّب و خاک در کشور به‌عنوان یک تهدید ملی تلقی شده، یک راهکار برای تامین مالی و رفع معضلات مذکور این است که با استفاده از مالیات‌های اخذشده علاوه بر حفظ اقتصاد زیست‌محیطی به منظور افزایش درآمد، با برقراری حسابداری زیست‌محیطی و حسابداری مسوولیت‌های اجتماعی، بتوان سهم صاحبان کسب و کارها را در حفظ محیط‌زیست مشخص کرد. همچنین با توجه به مزایای دریافتی از جامعه با بازپرداخت این سهم به‌عنوان هزینه‌های اجتماعی در حفظ محیط‌زیست مشارکت فعال کرد که صد البته این مشارکت بر مبنای حسابداری زیست‌محیطی و الزامات قانونی آن انجام‌پذیر است.

از طرف دیگر در جهت اجرای نقش حاکمیت شرکتی در سازمان‌ها از جمله نظام بانکی کشور، ارتقای سلامت مالی و شفافیت اطلاعات، پیاده‌سازی استانداردهای داخلی و بین‌المللی در زمینه کنترل و حسابرسی داخلی که جملگی بسترساز اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی کشور هستند، نیاز به یک جامعه حسابرسی حرفه‌ای به شدت محسوس است.

بنابراین به نظر می‌رسد باید در جامعه حسابداران رسمی نگرش خود‌انتظام حاکم شده و با حساسیت زیاد از اجرای دقیق استانداردها و اصول حرفه‌ای توسط همه اعضا مستقلا مراقبت شود. تا به این ترتیب موضوعاتی از قبیل کیفیت سود و کفایت ذخایر مربوط به دارایی‌ها و مطالبات، بنابر گزارش‌هایی که حسابرسان مستقل ارائه می‌کنند، قابلیت اتکا داشته باشند. همچنین منافع سپرده‌گذاران و سهامداران بانک‌ها ملعبه دست برخی مدیران سودساز قرار نگیرد، تا از تکرار آسیب‌هایی نظیر موسسات کاسبکار اجتناب شود.

از سوی دیگر نگاهی به محتوای کتاب هنر تحریم‌ها و کتاب تازه انتشار اتاق جنگ خزانه‌داری آمریکا، نقش حرفه حسابداری و مالی را پیرامون کنترل جهان و تراکنش‌های مالی و سیطره حسابرسی جنگ نشان می‌دهد. این کتاب نقش حساس حسابداری و فناوری تکنولوژیک را به نمایش می‌گذارد. در واقع دیگر نمی‌توان پذیرفت که دولت‌ها درجهان برای نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی مخرب ناتوان هستند، جز اینکه بخش‌هایی از دولت خود در این تخریب سهیم و شریک  باشند. حسابداری و حسابرسی همچون نورافکن قدرتمندی همه زوایای تاریکخانه‌های پولشویی را روشن و دسیسه‌های آنان را آشکار می‌سازد. زیرا حسابداران و حسابرسان با تلفیق هوش مصنوعی و سیستم‌های خبره عملا دولت‌ها را قادر می‌سازند، بر تراکنش‌های مالی که اساس فعالیت‌های درست و نادرست اقتصادی است، نظارت فعال داشته باشند.

جامعه حسابداری ایران که تبلور آن را می‌توان در نهادهای حرفه‌ای همچون انجمن حسابداران خبره ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران، انجمن حسابداری ایران، انجمن حسابرسان داخلی ایران، انجمن مدیران مالی و سازمان حسابرسی و دیوان محاسبات عمومی و تعداد ۴۵۰ هزار دانشجوی رشته حسابداری مراکز دانشگاهی و با انبوهی از استادان این رشته مشاهده کرد، ثروت بیکرانی است که دولت باید به‌عنوان نیروی انسانی تجدیدپذیر به آن بنگرد. همچنین از آن به‌عنوان اهرم توسعه و شفاف‌سازی به منظور ایجاد زیر‌ساخت‌های درست اقتصادی مبتنی بر بازار کارآ استفاده کند.

 

اخبار مرتبط