هزینه‌‌‌‌های زندگی و کمک به محیط‌زیست،عامل شکوفایی «انقلاب وینتج»
بازار داغ شرکت‌های «فروش مجدد»
حالا یک‌‌‌‌پنجم این افراد(۲۰درصد) اعتراف می‌کنند که در مقایسه با ۲سال پیش، پوشاک دست دوم بیشتری می‌‌‌‌خرند. طبق این تحقیقات، حدود ۱۶درصد لباسهای کمد این افراد را محصولات دست دوم تشکیل می‌دهند. سال گذشته در هفته مد لندن، سایت دست دوم فروشی لیتوانیایی «وینتد» و بنیاد خیریه «اکسفم» لباسهای دست‌دوم را به نمایش گذاشتند. طبق تحقیقات بانک «لمبارد اودیه» در حال حاضر، بازار جهانی لباس و اکسسوری دست دوم ارزشی معادل ۱۰۰ میلیارد دلار دارد که در مقایسه با ۳۰ تا ۴۰ میلیارد در سال ۲۰۲۰، افزایش قابل‌توجهی داشته است. شرکت مشاوره مکینزی تخمین می‌‌‌‌زند که بازار فروش مجدد آمریکا در سال ۲۰۲۳، حدود ۱۵ برابر سریع‌‌‌‌تر از خرده‌‌‌‌فروشی پوشاک رشد کرده و پیش‌بینی می‌کند که دست‌دوم فروشی در سال‌جاری، ۱۰درصد بازار جهانی پوشاک را از آن خود خواهد کرد.
در حال حاضر، روزانه حدود ۳۰هزار آیتم جدید به وب‌سایت وستیر اضافه می‌شود. در دورانی که بسیاری از برندهای فشن با مشکلات متعدد مواجهند، بازار وب‌سایت‌‌‌‌های دست‌دوم فروشی به حدی رونق یافته که برخی آن را «انقلاب وینتج»(به معنی قدیمی و باارزش) می‌‌‌‌نامند. این رشد تا کجا ادامه خواهد داشت؟ بعضی از خریداران به دلایل زیست‌‌‌‌محیطی لباسهای دست دوم می‌‌‌‌خرند تا کمکی به سیاره زمین کرده باشند.
طبق آمارها، صنعت مد مسوول ۱۰درصد انتشار دی‌‌‌‌اکسید کربن در مقیاس جهانی است. جالب است بدانید که مقدار کربنی که صنعت مد تولید می‌کند از مجموع کربن تولید شده توسط حمل‌ونقل دریایی و هوایی بیشتر است. به‌‌‌‌علاوه، تولید پوشاک، آب زیادی نیز مصرف می‌کند. عامل دیگر، رواج و افزایش محبوبیت خرید آنلاین است. به لطف وب‌سایت‌‌‌‌هایی مثل «تردآپ»، یافتن لباسهای دست دوم از طیف وسیعی از برندها آسان‌‌‌‌تر شده است.
با این حال، طبق گفته «ماکسیمیلیان بیتنر»، مدیرعامل وستیر، عامل اصلی گرایش مردم به خرید پوشاک دست دوم، قیمت ارزان‌‌‌‌تر است. مشتریانی که با مشکلات مالی مواجهند به طور فزاینده‌‌‌‌ای به کالاهای دست دوم رو می‌‌‌‌آورند تا در مخارج خود صرفه‌‌‌‌جویی کنند.
طبق محاسبات وستیر، محصولات خریداری شده در این وب‌سایت به طور میانگین ۳۳درصد ارزان‌‌‌‌تر از محصولات نو برندهایی مثل «اچ.اند.ام» هستند. در مورد کاپشن و پیراهن، این رقم بالاتر است: به ترتیب ۶۴ و ۷۲درصد («اچ.اند.ام» یکی از مشهورترین برندهای فست فشن دنیاست که از نظر نرخ رشد و درآمد در رتبه‌دوم قرار دارد. جایگاه اول متعلق به زاراست).
سن نیز در این گرایش تاثیر دارد. خرید و فروش لباس دست دوم بیشتر در میان جوانان رواج دارد تا افراد مسن. طبق گزارش وب‌سایت تحلیل داده‌‌‌‌های ECDB، میان سن و گرایش به محصولات دست دوم، رابطه منفی وجود دارد به این معنا که هرچه سن بالاتر باشد، این گرایش کمتر است و اخیرا این گرایش در جوانان بیشتر شده. ۶۷درصد جوانان نسل هزاره در بریتانیا محصولات دست دوم می‌‌‌‌خرند. «تردآپ» نیز در گزارشی نوشته که از هر پنج آیتم کمد لباس یک جوان نسل زد، دو آیتم دست دوم هستند. منظور، لباس یا کیف و کفش و اکسسوری است.
هنوز پتانسیل رشد زیادی برای بازار محصولات دست دوم وجود دارد. تحلیلگران بانک «ولز فارگو» تخمین می‌‌‌‌زنند که انبوهی از کالاهای لوکس به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار در کمدهای مردم وجود دارد که آماده فروش مجدد هستند، در حالی که سالانه تنها ۳درصد آنها به بازار دست دوم راه پیدا می‌کنند.
برای جذب بیشتر مردم به فروش لباس‌‌‌‌هایی که «قبلا دوستشان داشتند»، پلتفرم‌‌‌‌های دست دوم فروشی به دنبال این هستند که این فرآیند را ارزان‌‌‌‌تر و آسان‌‌‌‌تر کنند. وینتد در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که از این به بعد، لیست کردن کالاها برای فروشندگان رایگان است (به جای آن، حدود ۵درصد از فروشنده‌‌‌‌ها کارمزد می‌گیرد). سال گذشته، شرکت تجارت الکترونیک «دیپاپ»(Depop) مستقر در لندن و eBay در بریتانیا همین رویه را در پیش گرفتند. اما فروش در این وب‌سایت‌‌‌‌ها برای بسیاری از فروشنده‌‌‌‌های بالقوه هنوز هم دردسرهایی دارد که برخی را به کلی از این کار منصرف می‌کند. آقای «بیتنر» اخیرا حدود نیم‌ساعت وقت گذاشت تا بتواند ۴ آیتم خودش را برای فروش در وستیر قرار دهد. او می‌‌‌‌گوید نیم ساعت خیلی زیاد است.
تعدادی از پلتفرم‌‌‌‌های دست‌دوم فروشی حالا دارند در ابزارهای هوش مصنوعی سرمایه‌‌‌‌گذاری می‌کنند. این ابزارها به فروشنده‌‌‌‌ها برای قیمت‌‌‌‌گذاری مشاوره می‌دهند و در نوشتن توضیحات محصولات به آنها کمک می‌کنند. این پلتفرم‌‌‌‌ها از تکنولوژی برای بهبود تجربه «خریدارها» نیز استفاده می‌کنند. خریداران دوست دارند مطمئن شوند که کالاهای برند، اصل هستند مخصوصا اگر محصولی که قصد خریدش را دارند، گران‌قیمت باشد. استخدام کارشناسان برای بررسی دستی کالاها هم هزینه‌‌‌‌بر است و هم زمان‌‌‌‌بر. اما روش‌های جایگزین هوشمند بسیاری در حال پیدایش‌اند. استارت‌آپ «آزمو» (Osmo) برای تشخیص اصالت کفش‌‌‌‌ها از سنسورها استفاده می‌کند. این سنسورها را از بوی کفش تشخیص می‌دهند که کالا اصل است یا فیک. استارت‌آپ دیگری به نام «اردره» (Ordre) به برندها کمک می‌کند تا با عکاسی از بخش‌‌‌‌هایی از محصول طی فرآیند تولید، برای محصولات خود «اثر انگشت دیجیتال» ایجاد کنند.
چالش سودآوری
رشد یک چیز است. سوددهی یک چیز دیگر. برخی از پلتفرم‌‌‌‌های دست دوم فروشی هنوز به سودآوری مستمر نرسیده‌‌‌‌اند و این، کاسه صبر سرمایه‌‌‌‌گذاران را لبریز کرده است. شرکت «ریل‌‌‌‌ریل»، یک پلتفرم محصولات لوکس دست دوم، از سال ۲۰۱۹ که وارد بورس شد، سه‌چهارم ارزش سهام خود را از دست داده است. تردآپ نیز دست‌کمی ندارد. ارزش سهام این شرکت از سال ۲۰۲۱ که وارد بورس شده تقریبا ۹۰درصد کاهش یافته. هیچ یک از این دو به سودآوری نرسیده‌‌‌‌اند. وستیر که سال ۲۰۰۹ تاسیس شده و هنوز خصوصی است وعده داده که در ماه‌‌‌‌های آینده به سوددهی خواهد رسید. برخی از فروشگاههای دست‌دوم فروشی در بریتانیا که سال گذشته تعطیل شدند به بی‌‌‌‌بی‌‌‌‌سی گفتند علتش، هزینه‌‌‌‌های بالای نیروی کار و کاهش کیفیت لباس‌‌‌‌ها بوده است.
در محله بروکلین شهر نیویورک، مردم باید حدود یک ساعت در مقابل فروشگاه «بیکانز کلازت» در صف بایستند تا لباسهای خود را تحویل دهند. این فروشگاه برای یک کیسه پر از لباسهای برند، تنها ۱۸دلار پرداخت می‌کند. این ممکن است انگیزه مردم برای فروش لباس‌‌‌‌هایشان را کاهش دهد. اگر لباس باکیفیت تا این حد ارزان باشد، فروشش برای مردم صرفه ندارد. به همین علت، ممکن است تنها لباس‌‌‌‌هایی را بفروشند که از ریخت افتاده‌‌‌‌اند یا از اول بی‌‌‌‌کیفیت بوده‌‌‌‌اند. چند سال پیش، یکی از دست‌دوم فروشی‌‌‌‌های معروف در غنا که از اروپا لباس وارد می‌کند در گفت‌‌‌‌وگویی با بی‌‌‌‌بی‌‌‌‌سی از کاهش کیفیت لباس‌‌‌‌ها و سوددهی آنها گلایه می‌‌‌‌کرد. به نظر می‌‌‌‌رسد مشکل سودآوری، تمام این شرکت‌ها را صرف‌نظر از اندازه، نوع و مکانشان تحت‌تاثیر قرار داده است.
«وینتد» که همچنان خصوصی است، یک مورد مستثنی و نادر است که در سال ۲۰۲۳ به سودآوری رسیده. این شرکت در بازوهای لجستیک و پرداخت خود سرمایه‌‌‌‌گذاری کرده و سرورها و نرم‌‌‌‌افزار امنیتی خودش را دارد. «توماس پلانتنیا»، رئیس این شرکت می‌‌‌‌گوید انجام این کارهای «نه‌چندان جذاب» است که باعث کاهش هزینه‌‌‌‌ها شده، گرچه اعتراف می‌کند که این استراتژی، کسب‌و‌کارش را پیچیده‌‌‌‌تر می‌کند.
برخی معتقدند که وضعیت فروشگاههای حضوری بهتر از آنلاین‌‌‌‌هاست؛ چرا که مردم ترجیح می‌دهند لباس دست دوم را چک کنند و از سلامتش مطمئن شوند. وب‌سایت «بیزینس آو فشن» اخیرا گزارشی در این رابطه منتشر کرده و در آن از موفقیت فروشگاههای دست‌دوم فروشی فیزیکی، آن هم در اوج محبوبیت فروشگاههای آنلاین گفته. «جینا نوویکی»، مدیر بازاریابی فروشگاههای «کراس‌‌‌‌رودز تریدینگ» می‌‌‌‌گوید: «ما آنلاین نیستیم و این کاملا عامدانه است. اتفاقا تعداد فروشگاه‌‌‌‌هایمان را دوبرابر کرده‌‌‌‌ایم چون مردم دوست دارند همزمان با تحویل لباس‌‌‌‌هایشان به ما، سری به محصولات فروشی نیز بیندازند و آیتم‌‌‌‌ها را از نزدیک لمس کنند.» اما احتمالا بزرگ‌ترین تهدید برای سود، رقابت است. چه در میان فروشگاههای فیزیکی و چه آنلاین.
فروشگاههای خیریه و بازارهای آنلاین تنها مکان‌‌‌‌برای خرید لباس دست‌دوم نیستند. برندهایی مثل «لولولمون» و «نورث فیس» نیز دارند به بازار فروش مجدد وارد می‌‌‌‌شوند. از سوی دیگر، تعداد فزاینده‌‌‌‌ای از خریداران در حال خرید لباس دست‌دوم از طریق شبکه‌‌‌‌های اجتماعی مثل تیک‌‌‌‌تاک هستند. همزمان که این بازار رشد می‌کند، دیگران نیز ممکن است وارد آن شوند. آقای «پلانتنیا» نگران روزی است که شرکتش زیر پای یکی از غول‌‌‌‌های تکنولوژی سیلیکون‌ولی له و نابود شود. اما فعلا جای نگرانی نیست. هنوز کلی کمد و قفسه در خانه‌‌‌‌ها هستند که باید خالی و پاک‌سازی شوند، گرچه این نیازمند بازنگری صاحبانشان است.
