آیا ایران می‌تواند از شکاف ترانس‌آتلانتیک بهره‌برداری کند؟
۲۰۱۸ ایران و اروپا تکرار می‌شود؟
در مقابل، برخی دیگر از تحلیلگران معتقدند امکان بهره‌برداری از این شکاف در کوتاه‌مدت میسر نیست و در بلندمدت هم با توجه به پویایی روابط اروپا و آمریکا به‌عنوان متحدان و ترمیم شکاف‌های ترانس آتلانتیک، باز هم ایران نمی‌تواند بهره لازم از این رویداد را دریافت کند. این گروه بر این استدلال‌اند که مقطع کنونی اگرچه حامل برخی نشانه‌هاست، اما شباهتی به مقطع ۲۰۱۸، یعنی خروج ترامپ از برجام و حمایت اروپایی‌ها در بعد سیاسی و اقتصادی از ایران، ندارد.
در آن مقطع تروئیکا در بعد سیاسی مانع از تصویب قطعنامه آمریکا علیه ایران شدند و در بعد اقتصادی نیز با راه‌اندازی سازوکار اینستکس تلاش کردند تا حدی ایران را متقاعد به ماندن در برنامه جامع اقدام مشترک کنند. اما در شرایط کنونی که ایران تمامی تعهدات خود را با غنی‌سازی ۶۰درصد عملا به کناری نهاده است، عملا صحبت از حمایت اروپا از ایران در مقطع کنونی غیرقابل‌توجیه است. مضاف بر اینکه گسترش اختلافات میان تهران و پایتخت‌های اروپایی به‌ویژه پس از شروع جنگ اوکراین در بهمن ۱۴۰۰، خود به مانعی مهم در همکاری و همگرایی بین ایران و اروپا در شرایط گسترش شکاف‌ها میان متحدان تبدیل شده است.
اینکه کدام‌یک از این دو دیدگاه به واقعیت نزدیک‌تر باشد، مساله‌ای است که بخش مهمی از آن به روند گفت‌وگوهای ایران و اروپا بستگی دارد که دور چهارم آن به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه در حال برنامه‌ریزی است. در همین ارتباط اسماعیل بقایی روز دوشنبه ۱۳ اسفند در نشست هفتگی با خبرنگاران، درخصوص دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا و ابراز امیدواری برای پیشرفت آن گفت: مادامی که گفت‌وگو صورت می‌گیرد، به این معناست که طرف‌ها امیدوارند چنین گفت‌وگوهایی منجر به نتیجه شوند. بنابراین نفس ادامه گفت‌وگوها و هدف ما این است که حتما منجر به نتیجه شود. در جریان سفر عراقچی به ژنو دور دیگری از گفت‌وگوها بین غریب‌آبادی و ٣ کشور اروپایی انجام شد. طبیعتا این دور ادامه روند همان گفت‌وگوهای قبلی بود.
بقایی تاکید کرد: توافق شد گفت‌وگوها استمرار داشته باشد و ما در حال رایزنی هستیم که دور بعدی مشخص شود. مهم این است که ما و سه کشور اروپایی قائل هستیم انجام این گفت‌وگوها لازم است و باید به شکل شفاف و مبتنی بر بیان انتظارات و نظرات دو طرف ادامه پیدا کند. بقایی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد اینکه به نظر می‌رسد در جریان گفت‌وگوی روسای جمهور آمریکا و روسیه در مورد برنامه هسته‌ای ایران صحبت شده و اینکه آیا لاوروف در جریان سفر به تهران در این ارتباط گزارشی به ایران داده است، گفت: در جریان این سفر در مورد تحولات لبنان، سوریه، پرونده هسته‌ای ایران و دیگر مسائل مرتبط با تحولات بین‌المللی که در دستور کار دو طرف است، رایزنی و گفت‌وگو شد. وی ادامه داد: در این دیدار موضوع پرونده هسته‌ای ایران را با روسیه به‌عنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل و یکی از طرف‌های برجام بررسی کردیم.
بقایی با بیان اینکه «ممکن است به‌عنوان یکی از موضوعات بین‌المللی در ارتباط با موضوع هسته‌ای ایران بین آمریکا و روسیه صحبتی شده باشد»، ادامه داد: هر آنچه بخواهد در مورد پرونده هسته‌ای ایران انجام شود بدون نظر ایران انجام نمی‌شود و دوستان روس ما به این موضوع اشراف دارند و هر آنچه لازم است با ما در میان می‌گذارند. روند مشورت ما در موضوعات مختلف با روسیه ادامه دارد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا آقای لاوروف در جریان سفر به تهران پیشنهاد میانجی‌گری مسکو را مطرح کرد، اظهار کرد: قبلا نیز گفته‌ام که در مورد این موضوعات با توجه به اهمیتی که دارد ممکن است طرف‌هایی من‌باب حسن‌نیت برای طرح این موضوعات اعلام آمادگی کنند. بنابراین به صورت کلی از این نگاه، طبیعی است که برخی از کشورها این موضوع را مطرح کنند که در صورت نیاز کمک کنند.
