رویترز : اروپا مکانیزم ماشه را فعال میکند اما به شورای امنیت نمیرود
بر این اساس، احتمالا اروپاییها با هدف به عقب بازگرداندن گامهای کاهش تعهدات برجامی ایران، مکانیزم ماشه را فعال میکنند اما برای احیای تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که باعث فروپاشی کامل برجام میشود، عجله نمیکنند. رویترز به نقل از شش دیپلمات غربی و اروپایی - که نامی از آنها ذکر نکرد - مدعی شد کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس با یکدیگر توافق کردهاند که فرآیند (مکانیزم ماشه) را آغاز کنند اما فعلا صبر میکنند تا ببینند ایران پیش از تصمیم نهایی (رفتن به شورای امنیت) چه گامهایی برمیدارد. بر این اساس، یک منبع دیپلماتیک اروپایی میگوید: «آغاز این فرآیند با هدف حل مسائل مشکلساز و حفظ توافق [هستهای] انجام میگیرد. تحریمهای سازمان ملل [اما] بهصورت خودکار بهدنبال این فرآیند نمیآید. اگر ما تصمیم بگیریم که این کار (احیای تحریمهای سازمان ملل) را انجام دهیم، به معنای آن است که تصمیم گرفتهایم میخ آخر را به تابوت [برجام] بزنیم.» به نوشته رویترز، این دیپلماتها میگویند تا زمانی که گامهای کاهش تعهدات برجامی ایران از آستانه غیرقابل قبولی (خط قرمز) عبور نکند، کشورهای اروپایی نیز بهجای حرکت به سمت احیای تحریمها، روی طولانیکردن فرآیند (فعالسازی مکانیزم ماشه) تمرکز میکنند. بر این اساس، سه منبع دیپلماتیک ادعا میکنند که سه کشور اروپایی مخصوصا فرانسه، درحال لابیکردن با چین و روسیه هستند تا آنها را به نشان دادن اتحاد در جمع پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل مجاب کنند اما مسکو و پکن هنوز میگویند که مخالف آغاز فرآیند مکانیزم ماشه هستند. دیپلمات دیگری به رویترز گفت: «ما احساس میکنیم که دیپلماسی هنوز نمرده است.» رویترز در ادامه این گزارش، به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشت: «تروئیکای اروپایی به ایران اطلاع دادهاند که میخواهند مکانیزم ماشه را فعال کنند. اگر آنها این کار را انجام دهند، ایران نیز اقدام متناسب را انجام میدهد. آنها اگر میخواهند توافق [هستهای] را حفظ کنند، باید به وعدههایشان عمل کنند چون در غیر اینصورت ایران گامهای بعدی را برمیدارد.»
مکانیزم ماشه چیست؟
مکانیزم ماشه، بخش نهایی از سازوکار حل اختلاف ذیل برجام است که میتواند قطعنامههای پیشین سازمان ملل را که براساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، باز گرداند. در حقیقت منظور از مکانیزم ماشه همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در برجام است. این ۲ بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران بینجامد، به «مکانیزم ماشه» معروف شده است. بند ۳۷ برجام عنوان میکند: «متعاقب دریافت ابلاغ طرف شاکی، به نحو مشروح در فوق، به همراه توضیحی از تلاشهای توأم با حسن نیت آن طرف برای طی فرآیند حل و فصل اختلاف پیشبینی شده در برجام، شورای امنیت سازمان ملل متحد باید منطبق با رویههای خود درخصوص قطعنامهای برای تداوم لغو تحریمها رایگیری کند. چنانچه قطعنامه فوقالذکر ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ به تصویب نرسد، سپس مفاد قطعنامههای سابق شورای امنیت سازمان ملل متحد مجددا اعمال خواهند شد، مگر اینکه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نحو دیگری تصمیمگیری کند.»