بخش چهل‌و‌نهم
محرمانه‌های کره‌شمالی
زندانیان هوالیسو بیشتر اوقات بیداری خود را در کارهای معدنی، کار در کارخانه‌ها و مزارع زندان سپری می‌کنند آن هم در ازای قوتی در حد نمردن و شرایط زیستی دهشتناک. اگرچه کره‌شمالی مدت‌های مدیدی «مجرمان» سیاسی را به جاهای دورافتاده تبعید می‌کرد، تکرار چنین مجازاتی امروز هم روندی صعودی گرفته است. این سیستم بسیار ابتدایی و بدوی است. مخالفان دولت به کوه‌ها برده می‌شوند و بدون هیچ آب و غذایی به حال خود رها می‌شوند. انتظار این است که آنها همان جا بمیرند. احتمالا کسانی که بتوانند به پایین کوه برسند و وارد شهر یا روستایی شوند، در صورتی که گرفتار شوند به‌شدت مجازات خواهند شد، زیرا اجازه حضور در آنجا را ندارند.
هم برای مردان و هم برای زنان، مدل‌های رسمی مو وجود دارد که باید از میان آنها دست به انتخاب بزنند. پوشش همچنین باید محافظه‌کارانه باشد؛ زنانی که فرار کرده‌اند اغلب از رنگ بسیار روشن لباس‌ها و پوشش عجیبی که زنان در چین و کره‌جنوبی به تن دارند ابراز تعجب می‌کنند. امروز با توجه به گسترش رسانه‌ها و نگرش‌های‌شان به سرمایه‌داری، بسیاری هستند که علاقه اندکی به‌دنبال کردن سبک سوسیالیستی دارند. گرایش جالبی در نوع پوشش، مو، آرایش، معیارهای زیبایی و جراحی‌های زیبایی در کره‌شمالی درحال بسط و توسعه است. آنهایی که چنین چیزهایی را بی‌اهمیت می‌شمارند باید بار دیگر بیندیشند: این گرایشات درحال تغییر احساس مردم در مورد مقام‌های کره‌شمالی و حتی الهام‌بخش برخی برای فرار است.
جرائم مربوط به پوشش و پلیس مد
اول از همه، دولت کره‌شمالی دوست دارد شهروندانش چگونه باشند یا چگونه به نظر برسند؟ تعداد معدودی سبک پوششی در کره‌شمالی هست. بسیاری از مردان، به ویژه آنهایی که پست و مقامی دارند، پوششی به سبک مائو بر تن دارند که «پوشش مائوئی» [Mao suits] نامیده می‌شود و در زبان محلی هم به آن «یانگ‌بوک» [yangbok] می‌گویند. در زبان کره‌ای، یانگ‌بوک به‌صورت تحت‌اللفظی یعنی «پوشش غربی» و معمولا به کت و شلوار اشاره دارد. در کره‌شمالی، آنچه «غربی» پنداشته می‌شود دارای مشخصه‌ای «شوروی‌گونه»تر است. از این‌رو، کت‌هایی که دارای یقه تا شده (یقه هفت) و بلند به رنگ خاکستری، مشکی یا آبی هستند از سوی استالین باب شد و انواعی از آن هم از سوی رئیس مائو و کیم‌ایل‌سونگ پوشیده می‌شد. دست کامل یعنی کت و شلوارش در بازارهای رسمی ۲۰ دلار فروخته می‌شود و احتمالا در جانگ‌مادانگ هم با قیمت کمتری پیدا شوند.
این کت و شلوارها خوب برش داده می‌شوند و از پارچه‌های چینی بریده می‌شوند که اساسا برای هدف دیگری استفاده می‌شدند؛ غیرمعمول نیست که کتی از نوع کت کیم‌جونگ‌اون خریداری شود مگر اینکه در داخل آن لوگوی جعلی «پرادا»ی چین یا «لویی ویتون» یافت شود. همچون کت‌های «غربی» که تاجران در همه‌جا می‌پوشند و مهر غربی روی آنها خورده است، یانگ‌بوک‌های کره‌شمالی هم اتیکت خاص خود را دارند. کسانی که قواعد پوشش را رعایت نکنند مرتکب گناه اجتماعی شده‌اند. حتی برای کسانی که یانگ‌بوک بر تن نمی‌کنند، ضروری است که پوشش محافظه‌کارانه‌تر و نامحسوس‌تری [inconspicuous] داشته باشند. این صرفا یک مساله مرتبط با متحدالشکلی کمونیستی نیست. ضرب‌المثل Monan doli jeong majneunda (هر چه را برای خود نمی‌پسندی، برای دیگران نیز نپسند) اصطلاحی است که نگرش‌های سنتی کره به عدم یکنواختی را در شمال و جنوب DMZ خلاصه می‌کند. درحالی‌که کره‌جنوبی امروز به سرعت درحال تغییر است و می‌توان پوشش‌هایی با یقه‌های روشن را در همه جا دید اما این معدود جنوبی‌هایی هستند که به راستی وضع موجود در زمینه مد یا به‌طور کلی زندگی را بر هم می‌زنند. بسیاری از جوانان کره‌جنوبی امروز از سازگاری مداوم جامعه کره شکایت می‌کنند. در دور کردن عمدی مردم کره‌شمالی از آلترناتیوها و تنبیه مدل‌های خودستایانه (بر خلاف کره‌جنوبی در عصر پسادیکتاتوری)، مقام‌های کره‌شمالی فقط بر این جهت‌گیری تاریخی سازگارانه افزوده‌اند. به‌صورت عملی، این به معنای پوشش‌های آبی و مشکی فراوان است. و برای زنان، بی‌تردید یعنی پوشیدن به شیوه‌ای غیرتحریک‌آمیز. «هانبوک»های [hanbok] سنتی کره، که برجستگی‌های زنانه را پنهان می‌سازد، به‌خاطر اصالت کره‌ای و حجبی که در آن مستتر است محبوبیت زیادی در میان مقام‌های کره‌شمالی دارد؛ انتظار این است که زنان در تعطیلات ملی و دیگر موارد خاص هانبوک بر تن کنند. در عوض، دامن‌های کوتاه در کنار کفش‌های پاشنه بلند، لباس‌هایی که پایین آن برش خورده و کوتاه شده و هر نوع پوشش تنگ و چسبان مورد مخالفت قرار می‌گیرد. در حقیقت، لباس‌های روشن به منزله شکلی از مخالفت از سوی دولت تعبیر و تفسیر می‌شود. براساس گزارش‌های برخی فراریان، حتی گوشواره‌های میخی هم تا سال ۲۰۱۰ ممنوع بود. شکلی واقعی از «پلیس مُد» [fashion police]- که از سوی وزارتخانه امنیت خلق و دانشجویان متعصب اتحادیه جوانان سوسیالیست کیم‌ایل‌سونگ اجرایی شد- در کره‌شمالی وجود دارد که به‌دنبال اطمینان یافتن از این است که شهروندانش با نوع پوشش خود به مخالفت نپرداخته یا مرتکب جرائم مرتبط با پوشش نشوند. یکی از نگرانی‌های پلیس مد در مورد موی سر است. مردان با هر نوع موی «بلند» (حتی به اندازه‌ای که روی گوش‌هایشان را بپوشاند) می‌توانند مجازات شوند. اگر «جرم»شان واقعا سنگین باشد ممکن است به اردوگاه‌های کار فرستاده شوند؛ متخلفانی که جرم کمتری مرتکب می‌شوند مجبور به حضور در جلسات خودانتقادی می‌شوند یا دست کم مجبور می‌شوند مویشان را کوتاه کنند [در دوره «پارک چونگ- هی»، کره‌جنوبی نیز پلیس مُد داشت که گشت می‌زد و موی مردان را کوتاه می‌کرد. آنها حتی خط‌کش هم داشتند تا بلندی موها را اندازه بگیرند]. طیف گسترده‌تری از سبک‌های مورد پذیرش برای زنان وجود دارد؛ «فر» و «بافتن» مو هر دو رایج است. رنگ کردن مو هم غیرقابل پذیرش است. برخی موی خود را با رنگ قهوه‌ای رنگ و ادعا می‌کنند که رنگ طبیعی مویشان است اما هر چیزی که رنگ شود آشکارا می‌تواند به زندانی شدن چند ماهه در «رودونگ تین یون دی» بینجامد.
ارسال نظر