پای سیاستمداران در بحران کرونا می‌لنگد
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» هفته‌نامه انگلیسی اکونومیست در سرمقاله خود نوشت: لومباردی، یکی از بیست منطقه ایتالیا که در شمال این کشور واقع است هم اکنون به قلب شیوع ویروس کرونا در اروپا بدل شده است. بیمارستان‌های این منطقه مراقبت‌های بهداشتی و خدمات درمانی در سطح استانداردهای جهانی را ارائه می‌کردند که البته از یک هفته پیش با مراجعه فزاینده افراد مبتلا به ویروس کووید-۱۹، وضعیت دگرگون شد. مراکز درمانی لومباردی اکنون دچار کمبود دستگاه‌های اکسیژن هستند و خدمه آنها که پس از روزها فعالیت فرسوده شده‌اند، وادار می‌شوند تا بیماران را به حال خود رها کنند تا در گوشه‌ای از بیمارستان جان بدهند.
این بیماری همه‌گیر آن‌گونه که سازمان بهداشت جهانی در هفته گذشته اعلام کرد به سرعت در حال سرایت است و اکنون در ۱۲۲ کشور خارج از چین، محل آغاز شیوع کرونا، حداقل ۴۵ هزار مورد ابتلا و هزار و ۵۰۰ نفر قربانی دیده شده است. اپیدمیولوژیست‌ها تخمین زده‌اند که ایتالیا در شمار موارد ابتلا، دو هفته از کشورهایی نظیر اسپانیا، فرانسه، ایالات متحده و بریتانیا جلوتر است. اگرچه کشورهایی نظیر هند و مصر نیز با فاصله بیشتری از ایتالیا عقب هستند؛ اما انتظار می‌رود به زودی در این کشورها نیز بحران رخ دهد.
تعدادی کمی از رهبران کنونی جهان تا به‌حال با چیزی نظیر شیوع یک بیماری همه‌گیر در جهان و پیامدهای تکان‌دهنده آن برای اقتصاد مواجه شده‌اند. در حالی که آنها با تاخیر فراوان نسبت به ناتوانی سیستم‌های سلامت و روند تصاعدی موارد ابتلا پی می‌برند، به تدریج به این نتیجه می‌رسند که باید از این توفان جان سالم در ببرند. سه عامل تعیین‌کننده در نحوه مواجهه رهبران با شرایط کنونی وجود دارند: نحوه برخورد با تردیدها؛ ساختار و صلاحیت سیستم سلامت آنها و مهم‌تر از همه اینکه آیا مردم به آنها (مقامات ارشد) اعتماد خواهند کرد یا خیر.تردید می‌تواند از منابع مختلفی ناشی شود. یکی از آنها این است که سارس کووید-۲ که منجر به بیماری کووید-۱۹ می‌شود به‌طور کامل شناخته شده نیست. موضوع دیگر شرایط این بیماری است. در هر منطقه یا کشور تکثیر ویروس به‌طور مخفیانه افزایش می‌یابد. به این ترتیب از زمانی که نخستین تست‌های کرونا در یک منطقه مثبت اعلام می‌شوند، در همان حین کرونا در مناطق دیگر در حال شیوع است؛ اتفاقی که در ایتالیا، ایران و کره جنوبی رخ داد. از این رو زمانی که دولت تصمیم به تعطیلی مدارس و تجمعات می‌گیرد، ممکن است خیلی دیر شده باشد.
چین برای مهار شیوع کرونا از راه‌حل قرنطینه سرسختانه استفاده کرد که البته مورد رضایت سازمان بهداشت جهانی نیز قرار گرفت. این روش که با انجام گسترده تست کرونا و رهگیری تماس‌های فرد مبتلا انجام شد، اگرچه هزینه‌های اقتصادی و انسانی هنگفتی را به چین وارد کرد، اما هم اکنون شمار موارد ابتلای جدید در حال کاهش است. این هفته شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در نمایشی پیروزمندانه از شهر ووهان، محل آغاز شیوع کرونا دیدار کرد. با این حال هنوز تردید در چین وجود دارد؛ چراکه هیچ‌کس نمی‌داند که آیا ممکن است با کاهش درجه قرنطینه‌ها دومین موج شیوع کرونا آغاز شود یا خیر.
در کشورهای دموکراتیک، رهبران باید تصمیم بگیرند که آیا مردم حاضر به تحمل شرایط سخت قرنطینه و نظارت خواهند بود یا خیر؟ قرنطینه کشور ایتالیا در این میان به‌طور وسیعی متکی بر خود نظارتی شهروندان است و حقوق آنها را زیرپا نمی‌گذارد. اما اگر رخنه‌ای در این قرنطینه ایجاد شود علاوه بر اعمال هزینه‌های هنگفت‌تر نسبت به قرنطینه چین به ایتالیا، ممکن است آن کارآمدی را نیز نداشته باشد.
درجه تاثیر این برنامه‌ها البته وابسته به صلاحیت و ساختار سیستم‌های درمانی است. هم‌اکنون سیگنال‌های ضد و نقیضی در مورد مسائلی نظیر انجام تست کرونا و اینکه چه زمانی باید در منازل خود را قرنطینه کرد، وجود دارند. تمامی سیستم‌های سلامت در معرض فلج شدن قرار خواهند گرفت. مکان‌هایی نظیر کمپ‌های نگهداری از پناه‌جویان که دارای سطح محدودی از مراقبت‌‌ها و خدمات بهداشتی هستند، بیشتر در معرض آسیب قرار خواهند گرفت. اما حتی بهترین بیمارستان‌ها در کشورهای متمول و پیشرفته نیز برای خدمت‌رسانی وادار به تقلا می‌شوند.
سیستم‌های جهانی نظیر سرویس سلامت ملی بریتانیا البته کار آسان‌تری را برای بسیج منابع و تعیین مقررات و دستورالعمل‌ها نسبت به سیستم‌های سلامت منفک دارند که نگران آن هستند که منابع مالی خود را از کجا تهیه کنند و باید به چه کسی پاسخگو باشند. ایالات متحده به رغم ثروت و خدمات پیشرفته درمانی با موانعی نیز مواجه خواهد بود. سیستم خصوصی درمانی در این کشور براساس پرداخت هزینه، خدمات درمانی ارائه می‌کند. هم اکنون در این کشور ۲۸ میلیون نفر فاقد بیمه سلامت هستند و ۱۱ میلیون نفر مهاجران غیرقانونی در آن حضور دارند. مولفه تردید البته می‌تواند عامل سوم یعنی اعتماد مردم به مقامات را به چالش بکشاند. اعتماد مانند مجوزی برای رهبران است تا تصمیمات دشواری را در مورد قرنطینه یا اعمال ممنوعیت‌های اجتماعی و تعطیلی مدارس اتخاذ کنند.
هیچ عاملی نظیر سوءظن به سیاستمداران در مخفی یا مخدوش کردن واقعیت در گسترش شایعه و ترس موثر نیست. زمانی که مقامات یک کشور تصمیم به کمرنگ جلوه دادن یک تهدید ملی در تلاشی مذبوحانه برای مهار ترس اجتماعی می‌گیرند، در نهایت موجب بروز سردرگمی و قربانی شدن جان‌های بسیار می‌شوند. بنابراین سیاستمداران باید چه کنند؟ هر کشور البته باید به یک برنامه متوازن و متناسب با نیازها و شرایط خود دست یابد و آن را اجرایی کند؛ اما کره‌جنوبی و چین نشان دادند که استفاده از اطلاعات گسترده و انجام گسترده تست کرونا روشی برای شناسایی موارد ابتلا و ممانعت از شیوع ویروس است. بهترین نمونه در پاسخگویی را می‌توان سنگاپور دانست که موارد بسیار کمتری را از آنچه انتظار می‌رفت، شاهد است. به لطف یک بوروکراسی کارآمد در کشوری کوچک، سیستم سلامت مطابق با استانداردهای جهانی و تجربه شیوع سارس در سال ۲۰۰۳، سنگاپور به سرعت در مقابله با کرونا عمل کرد. معامله موفق دولت سنگاپور به مردم برای کسب رضایت آنها به این دلیل رخ داد که پیام آنها به شهروندان سنگاپوری براساس اعتماد و علم بود. اکنون رای‌دهندگان در سراسر جهان که سیاستمداران را به قدرت رسانده‌اند، تاب و تحملی برای دعواهای سیاسی ندارند و انتظار دارند تا آنها بتوانند مشکلات اصلی نظیر کرونا را از بین ببرند.
