رکود اقتصادی مهمترین چالش احزاب جریان اصلی است؛
انتخابات آلمان با طعم دخالت آمریکا

به گزارش رویترز، در این دور از انتخابات پارلمانی آلمان شمار نامزدان صدراعظمی به ۴نفر رسیده و رقابتها فشردهتر از پیش است. به گزارش رویترز، سنت در آلمان اینگونه بوده که انتخابات معمولا با دو نامزد اصلی صدراعظمی برگزار میشده؛ اما همچون انتخابات پیشین سنتشکنی شده است. در دور گذشته انتخابات هم این سنت شکسته شد و سه حزب با نامزد صدراعظمی به میدان آمدند. در این دور شمار نامزدان صدراعظمی به چهار نفر رسیده و رقابتها فشردهتر از پیش است.
بر اساس نظرسنجیها مهمترین نامزد صدر اعظمی المان فردریش مرتس است. مرتس در سیاست مسیر آسانی نداشته است. بعد از آغاز فعالیتهایش در حزب دموکرات مسیحی، در آستانه هزاره جدید میلادی با زنی وارد رقابت شدید شد که در دو دهه گذشته چهره تاثیرگذار اصلی بر سیاست آلمان بود؛ آنگلا مرکل. مرکل فاقد بچه بود. اما مرتس برآمده از غرب آلمان، مرد و دارای سه بچه باید با این زن رقابت میکرد؛ رقابتی که در سال۲۰۰۲ در مبارزه برای ریاست فراکسیون حزب در پارلمان به اوج خود رسید. مرتس شکست خورد و مرکل بیش از پیش بر حزب مسلط شد و بعدتر هم به صدراعظمی رسید، برای ۱۶سال.
مرتس چندی بعد از شکست از مرکل سیاست را کنار گذاشت و در سال۲۰۰۹ وارد دنیای اقتصاد شد و بهعنوان عضو شورای بلاک راک، بزرگترین شرکت مدیریت املاک و داراییها در جهان، مشغول به کار شد. در سال۲۰۱۸ زمانی که مرکل اعلام کرد از رهبری حزب کنار میرود، مرتس دوباره فرصت را برای بازگشت به سیاست مناسب دید. سه بار خود را برای رهبری حزب نامزد کرد، تا نهایتا در سال۲۰۲۲ در بار سوم به این مقام دست یافت.
گرایش سیاسی این وکیل کاتولیک ۷۰ساله، کاملا محافظهکارانه است و میخواهد بساط ارزشهای لیبرالی در دوران مرکل را به سود ارزشهای محافظهکارانه محدود کند. مرتس قصد دارد با توجه به حساسیتهایی که در جامعه بر بستر برخی جنایات مهاجران رقم خورده است سختگیریهای بیشتری در حوزه سیاستهای مهاجرتی به خرج دهد. به همین منظور او به حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» نزدیک شده است. او همچنین به دنبال آن است که برخی از مولفههای رفاه اجتماعی مانند حق بیکاری را محدود سازد با این استدلال که از آن سوءاستفاده میشود و پاداشی به کسانی است که کار نمیکنند.
مرتس میگوید که وضعیت اقتصادی به جای رفاه بیشتر و کار کمتر، بالعکس آن را ایجاب میکند. او در حوزه فرهنگ نیز کاملا رویکردی محافظهکارانه دارد و احتمالا نسبت به مرکل سختگیریهای بیشتری را اعمال کند. او همچنین در میان زنان محبوب نیست و چندین بار به ارتقای حقوق زنان رای منفی داده است. مشاوران اصلی و ارشد او در حزب نیز تقریبا همه مرد هستند و بعید است که سهم زنان در کل نمایندگان حزب در مجلس از ۲۶درصد کنونی فراتر رود. رقبای مرتس او را متهم میکنند که برای صدراعظمی فاقد تجربه کار اجرایی است؛ هیچگاه وزیر و مدیر ارشد نبوده و با «منش متکبرانه» خود نیز به سختی قادر خواهد بود که مدیریت کابینه بزرگترین قدرت اقتصادی اروپا را به عهده بگیرد. موافقانش اما اشاره میکنند که او بهعنوان فردی منضبط با فعالیت پیگیرانه خودش مدارج ترقی را در حزب طی کرده و اراده و عزمش برای سازماندهی و مدیریت امور غیرقابل تردید است.
نکته اصلی این انتخابات اما این است که مرکل حاضر به حمایت از نامزد محافظهکاران نشده است. دیگر نامزد صدراعظمی آلمان که البته از شانس کمی برخوردار است، آلیس وایدل، نامزد حزب آلترناتیو برای آلمان است که رشد خوبی در مدت کوتاه در این حزب داشته است. او در نظرسنجیها هم رشد خوبی داشته است. در آلمان با توجه به نظرسنجیها هیچ حزبی نمیتواند رأسا دولت را اداره کند و نیاز به یک شریک دارد و حزب راست افراطی نیز از این قاعده مستثنی نیست. افزون بر اینکه آرای این حزب نمیتواند بهگونهای بالا برود که ویدل شانس تسکیل دولت پیدا کند. با این حال این حزب در یک سوی میدان، همنظر با رئیس حزب دموکرات مسیحی، مرتس است و آن هم تشدید قوانین پناهندگی برای این کشور محبوب مهاجران است. حمله یک مهاجر افغان به مهد کودک در هفتههای اخیر و به تبع آن کشته شدن یک کودک، فضا را برای شعارهای ضدمهاجرتی مساعد کرده است.
حمایت آمریکاییها از حزب راستافراطی
ایلان ماسک ماه گذشته در یک توییت در شبکه اجتماعی خود بهطور رسمی از حزب راست افراطی حمایت کرد. همچنین سخنان معاون رئیسجمهور آمریکا در اجلاس مونیخ در حمایت از جریان راستافراطی در اروپا، نگرانیها را در قاره سبز افزایش داده است. وبگاه شبکه چهار آلمان در گزارشی نوشت: آلمانیها فردا در شرایط توفانی چه در داخل و چه در خارج از کشور به پای صندوقهای رای میروند. قدرت سیاسی و اقتصادی اروپا در حال تزلزل است. اکنون لحظه حقیقت فرا رسیده است: رایدهندگان کدامینسو را انتخاب خواهند کرد. وقتی اولاف شولتز چهارسالو نیم پیش صدراعظم شد، به نظر جانشین طبیعی و مناسبی برای آنگلا مرکل بود. یک وزیر دارایی سابق در دولت ائتلافی خود، آنها با هم نماینده جریان اصلی سیاست در آلمان بودند: «آرام و غیر احساسی».
در کنار بحران کووید، اقتصاد آلمان بهطور پیوسته به رشد خود ادامه داد، به معنای واقعی کلمه، گاز ارزان روسیه و تقاضای به ظاهر سیریناپذیر چین برای کالاهای آلمانی سوخت این رشد بودند. اما جنگ اوکراین، ورق را برگرداند. خداحافظی با گاز ارزان روسیه، اقتصاد آلمان را وارد پیچهای سختی کرد. همزمان، حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) در حال سوار شدن بر موج سیاستهای ترامپی است که بهدلیل حمایت صریح ایلان ماسک و مهار ترس از مهاجرت توانسته است در نظرسنجیها جایگاه خود را ارتقا دهد. بنابراین، اقتصاد آلمان دیگر احساس اطمینان نمیکند. سیاست آلمان دیگر چندان قابل پیشبینی نیست. برای احزابی که از زمان جنگ آلمان را اداره میکنند، این سوال مطرح بوده که کجای کارشان اشتباه بوده است؟ بدون گاز روسیه، با افزایش هزینهها، اقتصاد آلمان یکنواخت شده است. این مصادف با رشد چین شده است که تولیدات پیشرفته خود را توسعه میدهد و علاقه کمتری به صادرات آلمان نشان میدهد.
آژانس آمار رسمی آلمان این هفته اعلام کرد که چین اکنون بهعنوان مقصد شماره یک صادرات آلمان از رتبه اول خارج شده است. جای تعجب نیست که تولید ناخالص داخلی آلمان در سهماه آخر سال گذشته (۲۰۲۴)، ۰.۲درصد کاهش یافته و همچنان هم در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات است. مشکلات اقتصادی بهویژه در آلمان شرقی سابق بهشدت احساس میشود. با وجود تامین میلیاردها یورو از سوی دولت، چشمانداز اقتصادی و چشمانداز اشتغال همچنان بدتر از سایر بخشهای این کشور است. در انتخابات پارلمان اروپا در سال گذشته، آلترناتیو برای آلمان در همه مناطق آلمان شرقی سابق به جز برلین اول شد. آلترناتیو برای آلمان همچنین از یک گفتوگوی ملی سمی فزاینده درباره مهاجرت سود برده است.