رهبران قاره سبز در نشست لندن حمایت قاطع خود را از اوکراین اعلام کردند؛
سیگنال مثبت زلنسکی به واشنگتن
۱. اروپا؛ ناجی صلح؟
به دنبال دیدار پرتنش روسای‌جمهور آمریکا و اوکراین در کاخ سفید، زلنسکی به بریتانیا رفت و مورد استقبال گرم نخست‌وزیر و پادشاه این کشور قرار گرفت (دنیای‌اقتصاد در روزهای گذشته گزارش‌های مفصلی را به اوکراین اختصاص داده بود از جمله «توپخانه مسکو علیه زلنسکی» که دوشنبه ۱۳اسفندماه منتشر شد و «محاکمه در کاخ سفید» که یکشنبه ۱۲ اسفندماه منتشر شد). اما سفر به بریتانیا با رویدادهای دیگری هم همراه بود. زلنسکی در دیدار با «کر استارمر»، نخست‌وزیر این کشور، یک وام به ارزش ۲.۲۶میلیارد پوند (۲.۸۴میلیارد دلار) برای تقویت قابلیت‌های دفاعی اوکراین دریافت کرد که قرار است با سود دارایی‌های مستقل روسیه بازپرداخت شود. اما در کنار آن، رهبران اروپا در نشستی در لندن ضمن اعلام حمایت از اوکراین اعلام کردند که روی طرحی برای آتش‌بس کار می‌کنند و پس از نهایی شدن، آن را به دولت آمریکا ارائه خواهند کرد.
«الیزابت پایپر»، «کیت هولتون» و «اندرو مکاسکیل» در گزارش دیروز دوشنبه در رویترز نوشتند، نخست‌وزیر بریتانیا گفت که رهبران اروپایی توافق کرده‌اند که طرح صلح اوکراین را برای ارائه به ایالات متحده تنظیم کنند. این گامی حیاتی برای واشنگتن است تا بتواند تضمین‌های امنیتی‌ای ارائه دهد که به گفته کی‌یف برای بازدارندگی در برابر روسیه ضروری است. در نشست لندن، رهبران اروپایی حمایت قاطع خود را از رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرده و قول دادند که برای کمک به کشورش اقدامات بیشتری انجام دهند. رهبران اروپایی در نشست لندن همچنین توافق کردند که باید برای دفاع بیشتر هزینه کنند تا به ترامپ نشان دهند که این قاره می‌تواند از خود محافظت کند.
در همین رابطه، استارمر که روز شنبه (۱۱اسفند) از زلنسکی استقبال کرد، گفت که بریتانیا، اوکراین، فرانسه و برخی از کشورهای دیگر «ائتلاف مشتاقان» را تشکیل خواهند داد و طرح صلحی را برای ارائه به ترامپ ترسیم خواهند کرد. استارمر گفت: «اکنون زمان صحبت نیست. زمان اقدام است. زمان آن است که قدم برداریم و رهبری کنیم و حول طرحی جدید برای صلحی عادلانه و پایدار متحد شویم.» اگرچه رهبران اروپایی جزئیات برنامه خود را ارائه نکردند، اما پیش از این نشست، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به روزنامه فیگارو گفت که این طرح شامل یک آتش‌بس یک‌ماهه می‌شود که بر اساس آن فقط حملات هوایی و دریایی (و نه زمینی) متوقف می‌شود. او گفت که در صورت دستیابی به توافق صلح اساسی‌تر، نیروهای اروپایی مستقر خواهند شد. با این حال، «️لوک پولارد»، وزیر دفاع بریتانیا دیروز دوشنبه ۱۳اسفند اعلام کرد لندن و پاریس برای طرح آتش‌بس موقت در اوکراین به «توافقی نرسیده‌اند». یک مقام آگاه در دولت بریتانیا هم به خبرگزاری فرانسه تایید کرد که هیچ توافقی برای آتش‌بس موقت در جنگ اوکراین میان پاریس و لندن به‌دست نیامده است.
پیش از این، زلنسکی به خبرنگاران گفته بود که اوکراین هیچ سرزمینی را به‌عنوان بخشی از توافق‌نامه صلح به روسیه واگذار نخواهد کرد.«اورسولا فون درلاین»، رئیس کمیسیون اروپا، نهاد اجرایی اتحادیه اروپا، به خبرنگاران گفت: «پس از مدت‌ها سرمایه‌گذاری کم، اکنون افزایش سرمایه‌گذاری دفاعی برای مدت طولانی بسیار مهم است. او گفت که اروپا باید «اوکراین را به یک جوجه تیغی فولادی تبدیل کند که برای مهاجمان بالقوه غیرقابل هضم باشد.» اروپا که فاقد تسلیحات و عمق ذخایر مهمات ایالات متحده است، امیدوار است بتواند ترامپ را متقاعد کند که می‌تواند از خود دفاع کند؛ اما روسیه تنها در صورتی به توافق صلح پایبند خواهد بود که این صلح پشتوانه ایالات متحده را داشته باشد.
۲. زلنسکی: آماده امضا هستم
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفت: به‌رغم مخالفت علنی وی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا قرارداد معدنی با ایالات متحده «آماده» امضا است. زلنسکی پس از یک نشست مهم با رهبران اروپایی در لندن در روز یکشنبه (۱۲ اسفند) با خبرنگاران گفت که کی‌یف آماده است تا بر اساس توافق پیش برود. زلنسکی افزود: «سیاست ما این است که به‌رغم آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، ادامه دهیم. ما رویکردی سازنده داریم. ما آماده امضای توافق هستیم و معتقدم که ایالات متحده نیز آماده است.» او افزود: «شاید نیاز به زمان برای تجزیه و تحلیل برخی چیزها وجود داشته باشد؛ اما من فقط می‌خواهم موضع اوکراین شنیده شود. برای من بسیار مهم بود که موضع اوکراین شنیده شود.»
برخی این موضع زلنسکی را «سیگنال مثبتی» برای ترامپ می‌دانند. الجزیره در همین رابطه نوشت: «زلنسکی ابراز اطمینان کرد که روابط با ترامپ می‌تواند حفظ شود و دولت او کمک به کی‌یف را قطع نخواهد کرد.» رئیس‌جمهور اوکراین افزود: «من فکر می‌کنم روابط ما ادامه خواهد داشت. ما باید رویکردی باز داشته باشیم. اوکراین بزرگ‌ترین کشور جهان نیست، اما همه می‌توانند ببینند که چگونه برای استقلال و آزادی خود می‌جنگد.» «پایپر- هولتون- مکاسکیل» هم در رویترز نوشتند، زلنسکی معتقد است که می‌تواند پس از جلسه پرتنش روز جمعه رابطه خود با ترامپ را حفظ کند؛ اما «مذاکرات باید پشت درهای بسته انجام شود.» با این حال، اروپا در تلاش است تا اطمینان حاصل کند که کی‌یف از هیچ مذاکره‌ای با آمریکا خارج نمی‌شود.
۳. یا امضای قرارداد یا استعفا؟
با وجود تلاش‌های زلنسکی و اروپا برای دادن سیگنال مثبت به آمریکا اما صداهای ناهماهنگی از واشنگتن به گوش می‌رسد. چندین قانون‌گذار جمهوری‌خواه، از جمله لیندسی گراهام، سناتور کارولینای جنوبی، پیشنهاد کردند که زلنسکی اگر نتواند با ترامپ مذاکره کند، باید استعفا دهد.
به گزارش رویترز، متحدان ارشد دونالد ترامپ، روز یکشنبه فشارها بر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین را افزایش دادند و از او خواستند یا موضع خود درباره مذاکرات با روسیه را تغییر دهد یا کناره‌گیری کند. «استفن کالیسون» در گزارش دیروز دوشنبه برای سی‌ان‌ان نوشت، تضاد بین اروپا و آمریکا مخرب‌ترین انشعاب از زمان فروپاشی دیوار برلین به این‌سو است. این تضاد باعث شده است این احساس تقویت شود که «دنیای آزاد» در اوایل دوره جدید ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به آستانه فروپاشی کشیده شده است.
به نوشته این گزارشگر، والتز، روز یکشنبه در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفت: «ما به رهبری نیاز داریم که بتواند با ما تعامل کند، با روس‌ها تعامل کند و به این جنگ پایان دهد. اگر آشکار شود که انگیزه‌های شخصی و یا انگیزه‌های سیاسی رئیس‌جمهور زلنسکی با پایان دادن به جنگ در کشورش متفاوت است، فکر می‌کنم ما یک مشکل واقعی در دستان خود داریم.»
این نشان می‌دهد که گزینه استعفا می‌تواند یکی از ابزارهای مورد نیاز ترامپ برای برخورد احتمالا شدیدتر با زلنسکی باشد. به نظر می‌رسد جرقه چنین فکری در نشست ریاض زده شد. عربستان سعودی در ۱۸فوریه۲۰۲۵ (۳۰بهمن۱۴۰۳) میزبان مذاکرات آمریکا و روسیه درباره اوکراین بود. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در نشست ریاض مطرح شد مساله «انتخابات در اوکراین» بود. «ژئوپولیتیکال مانیتور» بر این باور است که ظهور ناگهانی «روایت انتخابات» پس از مذاکرات ریاض تصادفی نیست. با توجه به اینکه از ماه مه۲۰۲۴ (حدود اردیبهشت‌ماه۱۴۰۳)، دوره ریاست‌جمهوری زلنسکی رسما به پایان رسید، این نگاه مطرح شده که اگر زلنسکی توافق صلح پیشنهادی برای پایان جنگ را رد کند، واشنگتن و مسکو ممکن است تلاش کنند او را به‌کلی از بحث خارج و وی را فاقد شرایط مذاکره اعلام کنند و در عوض، رهبری را انتخاب کنند که تمایل بیشتری به پذیرش توافق بر اساس شرایط آنها داشته باشد. بنابراین، این گزینه محتمل است که واشنگتن و مسکو او را یک رهبر غیرقانونی که دیگر نماینده اوکراین نیست، معرفی کنند.
۴. احتمال آغاز دور دوم مذاکرات روسیه و آمریکا
«متیو چنس» هم در تحلیل دیگری در سی‌ان‌ان معتقد است که رویکرد آتشین ترامپ که یک «فریب و تله برنامه‌ریزی شده» برای «بدنام کردن رهبر اوکراین بود» می‌تواند رویکرد «چرخش آمریکا به سوی مسکو» را تضعیف کند. مسکو که با خوشحالی به تنش روز جمعه در کاخ سفید واکنش نشان داد، پیش‌بینی می‌کند که مذاکرات با هدف بازسازی روابط آمریکا و روسیه در هفته‌های آینده ادامه یابد و حتی تسریع شود. او بر این باور است که اگرچه نشست ریاض برای «به حاشیه بردن» اوکراین بود، اما آماده‌سازی برای دور دوم مذاکرات بر سر اوکراین میان روسیه و آمریکا در حال انجام است که قرار است به زودی در یکی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برگزار شود.
«کریل دمیتریف»، فرستاده اقتصادی کرملین در مذاکرات، به سی‌ان‌ان گفت که همکاری با آمریکا می‌تواند «شامل نوعی قرارداد انرژی» باشد؛ اما جزئیاتی اعلام نشد. فایننشال تایمز نیز گزارش می‌دهد که تلاش‌هایی برای مشارکت سرمایه‌گذاران آمریکایی در راه‌اندازی مجدد خط لوله گاز «نورد استریم۲» روسیه به اروپا صورت گرفته است که آلمان در آغاز حمله روسیه به اوکراین آن را متوقف کرد. دمیتریف از دولت ترامپ و روسیه خواست که «ساختن آینده ای بهتر برای بشریت» را آغاز کنند و «روی سرمایه گذاری، رشد اقتصادی، پیشرفت‌های هوش مصنوعی» و پروژه‌های علمی مشترک بلندمدت مانند «اکتشاف مریخ» تمرکز کنند.
آمریکا با کنار گذاشتن بسیاری از ریسک‌ها، به وضوح می‌تواند سود زیادی در تجارت با روسیه به‌دست آورد که اتفاقا چهارمین ذخایر بزرگ خاکی کمیاب در جهان را نیز دارد، بسیار بزرگ‌تر از اوکراین. این امر برای رئیس‌جمهور آمریکا که به دنبال «بیزینس» است می‌تواند جذاب باشد. به نظر می‌رسد آنچه از زمان روی کار آمدن ترامپ در ژانویه شاهد آن بوده‌ایم چیزی فراتر از پول است؛ در حقیقت بازنگری اساسی روابط آمریکا و روسیه است.
