۵ گام موثر برای بهبود موقعیت کاری در سال جدید؛
هدفتان از ارتقای شغلی را مشخص کنید
طبق نظرسنجی اخیر پلتفرم انتشار آگهی شغلی «زیپ‌‌‌ریکروتر» (ZipRecruiter) که با ۲۰۰۰ کارفرمای آمریکایی مصاحبه کرده است، بیشتر شرکت‌ها برای سال پیش رو انتظار افزایش درآمد دارند و قصد دارند بخشی از این درآمد را صرف افزایش حقوق کنند. حدود ۵۵درصد از آنها برنامه‌‌‌ریزی کرده‌‌‌اند حقوق‌‌‌ها را بین ۱ تا ۴درصد افزایش دهند و حدود ۲۵درصد هم اعلام کرده‌‌‌اند که حقوق کارکنان را ۵درصد یا بیشتر افزایش خواهند داد.
این در حالی است که در مقام مقایسه، تقریبا نیمی از کارفرمایان سال گذشته همین موقع، برنامه‌‌‌هایی برای کاهش بودجه حقوق و دستمزد داشتند.
درست است که این اتفاق خبر خوشی برای کارکنان است و جای امیدواری دارد، اما تغییر قابل‌توجه رویکرد کارفرمایان به این معناست که خیلی از ترفیع‌‌‌های شغلی به تعویق افتاده‌‌‌اند و اکنون تعداد بیشتری از کارکنان در صف پیشرفت شغلی قرار دارند. در عین حال، ضعف اقتصادی سال‌های اخیر باعث کاهش میزان تغییر شغل شده است، یعنی فرصت‌‌‌های کمتری در دسترس است، چون جای خالی کمتری برای پر شدن وجود دارد.
امی گرفیس، رئیس واحد منابع انسانی زیپ‌‌‌ریکروتر می‌‌‌گوید: «ما شاهد کاهش کلی نرخ استعفا بوده‌‌‌ایم و جابه‌‌‌جایی‌‌‌های درون شرکت‌ها هم کمتر شده، پس افراد مدت زمان بیشتری در موقعیت خود باقی می‌‌‌مانند. در نتیجه، احتمالا تعداد موقعیت‌‌‌های خالی کمتری وجود دارد. یعنی در حال حاضر اهمیت این مساله از همیشه بیشتر است که بتوانید کاری کنید ازگروه افراد باسابقه متمایز شوید، چون همه برای معدود فرصت‌‌‌های پیشرفت موجود رقابت می‌کنند.»
در چنین شرایطی، چند گام کلیدی وجود دارد که کارکنان اگر رعایت کنند، می‌توانند شانس خود را برای تجربه یک ارتقای شغلی مطلوب بیشتر کنند.
۱- جایگزینناپذیر نباشید
گرفیس می‌‌‌گوید: «افرادی که امیدوارند سال پیش رو سمتشان تغییر کند و ارتقا بگیرند، باید مرز باریک بین موثر بودن و بی‌‌‌بدیل بودن را بشناسند و مراقب باشند از آن عبور نکنند. اگر در انجام یک کار خاص بی‌‌‌بدیل و غیرقابل جایگزینی باشید، هرگز فرصت انجام کار دیگری را پیدا نمی‌‌‌کنید، چون کارفرما از جابه‌‌‌جا کردن شما می‌‌‌ترسد. پس مساله اصلی این است که کاری کنید ارزشمند باشید، اما جایگزینناپذیر نشوید.»
برای اینکه خیلی جدی به قرارگیری شما در موقعیت تازه‌‌‌ای فکر کنند، مدیر شما باید مطمئن باشد که با جا‌‌‌به‌‌‌جایی شما کل عملیات به هم نمی‌‌‌ریزد. به همین دلیل، گرفیس می‌‌‌گوید مهم است فرصت‌‌‌هایی را پیدا کنید که برخی از مهارت‌‌‌های خود را انتقال دهید؛ مثل آموزش یک جانشین موقت تا در تعطیلات یا زمان‌‌‌هایی که شما مشغول پروژه‌‌‌های داخلی دیگری هستید، کارها را ادامه دهد. او می‌‌‌گوید: «باید در کارتان خیلی خوب باشید، اما در عین حال باید حاضر باشید به دیگران هم آموزش دهید و اطلاعات را احتکار نکنید و فضایی به وجود نیاورید که انگار شما تنها فردی هستید که می‌تواند آن کار را انجام دهد.»
۲- آماده مقابله با چالش‌‌‌ها باشید
در همان حال که کار را برای مدیرتان آسان‌‌‌تر می‌‌‌کنید تا بتواند فرد دیگری را برای وظایف و مسوولیت‌‌‌های شما تصور کند، بسیار مهم است که حواستان باشد خود شما را هم در حال درخشیدن در نقش متفاوتی ببیند. به گفته گرفیس، نشان دادن اینکه آماده برعهده گرفتن وظایفه تازه‌‌‌ای هستید، مستلزم شناسایی فرصت‌‌‌هایی فراتر از شرح وظایف معمولتان و داوطلب شدن برای انجام آنهاست. او می‌‌‌گوید: «پا پیش بگذارید و مسوولیت‌‌‌های سنگین‌‌‌تری را برعهده بگیرید و در عین حال، تفکری ورای چارچوب شغلی خود داشته باشید.»
گرفیس توضیح می‌دهد که گاهی اوقات فرصت انجام کاری فراتر از انتظاری که از شما می‌رود، خود به خود پیش می‌‌‌آید. در چنین شرایطی فقط باید حواستان باشد که موقعیت را مغتنم بشمارید و به موقع داوطلب شوید، اما بیشتر مواقع باید خودتان دست به کار شوید و چنین فرصت‌‌‌هایی را به وجود بیاورید. پیشنهاد او این است که مشکلی را شناسایی کنید و برنامه‌‌‌ای برای حل آن ارائه دهید. یا حتی بهتر از آن، داوطلب شوید برخی از مسوولیت‌‌‌هایی را که معمولا به عهده مدیر شماست، برعهده بگیرید.
گرفیس می‌‌‌گوید: «فکر کنید ببینید با انجام چه کارهایی می‌توانید از مدیرتان حمایت کرده و زندگی را برای او آسان‌‌‌تر کنید. با ساده‌‌‌تر کردن زندگی شغلی مدیرتان، مسوولیت‌‌‌های بیشتری به شما واگذار می‌شود و همین موضوع کاری می‌کند که مدیرتان مصمم‌‌‌تر پشتتان دربیاید و حامی محکم‌‌‌تری برایتان باشد.»
۳- منتظر نمانید تا دستاوردهایتان معرف خود باشند
درست است که بیشتر ما امیدواریم کار قوی‌‌‌مان به چشم بیاید و خود معرف خود باشد، اما واقعیت دنیای ما معادل همان ضرب‌‌‌المثل انگلیسی است که می‌‌‌گوید: «معمولا این چرخ پر‌سروصداست که روغن‌‌‌کاری می‌شود.» پس اگر می‌‌‌خواهید در سال پیش رو ارتقای مقامی بگیرید، لازم است هم شایستگی‌‌‌ها و هم بلندپروازی‌‌‌هایتان را به گوش افرادی که تصمیم‌گیرنده نهایی پیشرفت شما هستند برسانید.
تاباتا جونز، مشاور حوزه رهبری سازمانی و پیشرفت شغلی و نویسنده کتاب «ترفیع سه ماه دیگر حاضر است» می‌‌‌گوید: «ارزش منحصر به فرد خود را به وضوح بیان کنید. فرق شما با رقبایتان در چیست؟ فکر کنید ببینید مهارت‌‌‌ها، تجربیات و دستاوردهای خاص و یگانه شما چیست و آزادانه درباره‌‌‌شان صحبت کنید.»
جونز به کسانی که به دنبال ارتقا هستند، توصیه می‌کند یک جور کمپین بازاریابی شخصی راه بیندازند تا مطمئن شوند قبل از مطرح شدن صحبت ارتقا، تصمیم‌گیرندگان با آنها و کارشان آشنا شده باشند.
۴- معاشرت کنید و خود را نشان دهید
افرادی که به دنبال پیشرفت شغلی و ارتقا هستند، اغلب تمرکز خود را روی این می‌‌‌گذارند که مدیر مستقیم یا مسوولان استخدامی را تحت‌تاثیر قرار دهند، اما جونز می‌‌‌گوید چنین تصمیماتی معمولا بدون مشورت با دیگران اتخاذ نمی‌‌‌شوند و پیشنهاد می‌کند به جای این کار به شبکه‌‌‌سازی داخلی اهمیت دهید.
او می‌‌‌گوید: «در کار سابقم بارها در اتاق‌‌‌هایی حضور داشته‌‌‌ام که نام شخصی برای ارتقا مطرح می‌‌‌شد و چهره همه حاضرین بی‌‌‌حالت باقی می‌‌‌ماند، چون هیچ‌‌‌کس نمی‌‌‌دانست این شخص کیست. درست است که تصمیم نهایی برعهده رئیس است، اما حواستان باشد که خیلی‌‌‌ها در گوش او نجوا می‌کنند.»
جونز می‌‌‌گوید با اینکه ممکن است این کار برای کارکنان درون‌‌‌گرا چالش‌‌‌برانگیز و سخت باشد، مهم است که خودتان را در سازمان نشان دهید و اجازه دهید شناخته شوید. او پیشنهاد می‌کند از مدیران وقت بگیرید تا با آنها جلسه دریافت اطلاعات و مشاوره داشته باشید، با همکاری که معمولا در جلسات می‌‌‌بینید، اما مستقیم با او در ارتباط نیستید درباره جلسه و پیگیری‌‌‌هایش صحبت کنید و در رویدادهای داخلی سازمان تا جایی که ممکن است با دیگران دست بدهید و ارتباط برقرار کنید.
او می‌‌‌گوید: «من مشتریان زیادی داشته‌‌‌ام که از اینکه ترفیع نگرفته بودند بسیار ناراحت بودند، اما وقتی از آنها می‌‌‌پرسیدم برای آماده‌‌‌سازی خود چه کردید؟ چطور کاری کردید که به چشم بیایید؟ یا چه کسی می‌‌‌دانست شما به دنبال پیشرفت و ارتقای مقام هستید؟ معمولا جوابشان این بود که «مدیرم و بس».» طبیعی است که چنین تلاشی محکوم به شکست باشد. باید معاشرت کنید، در رویدادهای شبکه‌‌‌ساز شرکت کنید و با دیگران وارد گفت‌‌‌وگو شوید.
۵- انگیزه‌‌‌های خود را بشناسید
پیش از آنکه در سال جدید وقت و انرژی لازم را برای ارتقای شغلی اختصاص دهید، اول یک گام به عقب بردارید و ببینید واقعا در زندگی حرفه‌‌‌ای خود دنبال چه هستید؟ از این شغل چه می‌‌‌خواهید و آیا ارتقای شغلی می‌تواند کمکی به دستیابی به این اهداف بکند یا نه؟
ترفیع گرفتن نقطه قوت بزرگی است که اعتماد به نفس را هم حسابی افزایش می‌دهد، اما اگر شما را از شغلی که از آن لذت می‌‌‌برید و در آن بسیار موفق هستید جدا کند و جایی بنشاند که علاقه‌‌‌ای به آن ندارید، یا حتی مناسب آن نیستید، این هیجان خیلی زود از بین می‌رود. جونز می‌‌‌گوید: «اولین قدم این است که ببینید واقعا چه می‌‌‌خواهید و کاملا برای خودتان روشن کنید که تصمیم دارید کجا بروید تا هر زمان فرصتی ایجاد شد، بتوانید به سرعت آن را شناسایی کنید و دست بجنبانید.»
گرفیس می‌‌‌افزاید: «قبل از ورود به عرصه رقابت برای تصاحب ترفیع، باید ببینید از این پیشرفت شغلی واقعا چه می‌‌‌خواهید. به جای اینکه تصمیم بگیرید هدفتان را برای سال نو «ترفیع گرفتن» بگذارید، ارزیابی کنید ببینید در حقیقت می‌‌‌خواهید با این ترفیع به چه چیزی برسید. بعد ببینید آیا آن هدف در این شرکت ممکن است. شاید لازم باشد جای دیگری دنبالش بگردید یا انتظارات خود را از نو تنظیم و تعدیل کنید.»
منبع: Fast Company
