آینده معدنکاری در ایران
مزایای اتوماسیون و هوشمندسازی معادن
مشاور واحد تحقیقات معدنی امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه در این نشست ضمن اشاره به تاریخچه استفاده از ماشین‌آلات معدنی، عنوان کرد: هوشمندسازی و اتوماسیون متفاوت از یکدیگر است. اتوماسیون به معنای حذف انسان است، در حالی که هر معدنی را در دنیا می‌شود تا حدی هوشمند کرد. این دو عبارت معمولا اشتباه استفاده می‌شوند.
به گفته سیدهادی حسینی، اتوماسیون در چهار سطح در معادن روباز استفاده می‌شود که عبارتند از: کنترل از راه دور، عملیات تحت وب، نیمه‌اتومات و تمام‌اتومات. او با بیان اینکه اتوماسیون یک فناوری فانتزی نیست، اظهار کرد: تجربه نشان داده است که هیچ فناوری‌ای در دنیا، اگر آورده اقتصادی نداشته باشد، استفاده نمی‌شود؛ بنابراین حتما استفاده از اتوماسیون مزایای عملیاتی دارد.
حسینی افزود: در معدن‌هایی که از اتوماسیون استفاده می‌کنند، مدت زمان عملیات بالاست، همچنین هیجانی در سیستم نیست. علاوه بر این، کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش بهره‌وری، تداوم عملیات حتی در شرایط خرابی ماشین‌ها و افزایش ایمنی از دیگر مزایای اتوماسیون است.
او به گزارش یکی از معادن بزرگ دنیا استناد و تاثیر اتوماسیون را بر کارکرد این معدن تشریح کرد. به گفته حسینی، ۱۵ تا ۲۰درصد افزایش تولید، ۱۲درصد کاهش هزینه‌های عملیاتی، ۱۴درصد افزایش بهره‌وری و ۸درصد کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری در این معدن رقم خورده است.
شیوه خلق آینده پایدار در معادن
مشاور واحد تحقیقات فنی و مهندسی امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه نیز در خصوص خلق آینده پایدار در معدن سخن گفت. محسن کشاورز عنوان کرد: برای رشد و شکل دادن آینده به هم‌افزایی نیاز است. ما باید با یکدیگر رشد کنیم، نه به‌صورت مجزا. مشاور واحد تحقیقات فنی و مهندسی امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه با اشاره به موضوع معدنکاری پایدار در دنیا، توضیح داد: اولین موضوع دیجیتالی شدن معادن است که خواه‌ناخواه باید آن را بپذیریم و نمی‌توانیم از این فضا فاصله بگیریم. در آینده معادن کاملا هوشمند را خواهیم دید.
محیط‌زیست موضوع دیگری بود که کشاورز به آن اشاره کرد و گفت: متاسفانه در حال حاضر بعد از استخراج یک معدن، در زمینه نگهداری آن هیچ اقدامی انجام نمی‌شود. این در حالی است که نباید فراموش کرد، معدن برای آیندگان هم هست و تنها متعلق به نسل ما نیست.
او ادامه داد: باید بپذیریم که بستن معادن امری اجتناب‌ناپذیر است. گاهی معدن وجود دارد، ذخایر هم دارد؛ اما باید آن را ببندیم. باید برای آیندگان هم ذخیره داشته باشیم. تکنولوژی‌های جدید به مواد اولیه نیاز دارند و باید در آینده هم آن مواد اولیه را داشته باشیم، از این‌رو باید بهره‌برداری‌ها را برای آینده بگذاریم. کشاورز در بخش دیگری از سخنان خود به کاهش باطله‌ها، ایجاد رفاه اجتماعی در مناطق معدنی، افزایش آموزش‌‌‌ها و خدمات و توجه به چالش‌های انرژی در کشور اشاره کرد.
راهکارهای توسعه فرآیندهای بایوهیدرومتالورژی
رئیس واحد تحقیقات هیدرومتالورژی امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه نیز گفت: با توجه به اینکه تقاضای بازارهای جهانی افزایش پیدا کرده است، باید به طرق مختلف افزایش تولید داشته باشیم. یکی از این روش‌ها می‌تواند بایوهیدرومتالورژی باشد. این روش هزینه تولید و سرمایه‌گذاری کمتری را به خود اختصاص می‌دهد. زهرا منافی افزود:مدیریت باطله و پسماند در این روش با راحتی بیشتری صورت می‌گیرد و ملاحظات زیست‌محیطی را هم به‌راحتی می‌توان انجام داد. روش مذکور از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند. به گفته این مقام مسوول، راهکارهای توسعه فرآیندهای بایوهیدرومتالورژی در ایران عبارتند از: «بهره‌گیری از پتانسیل‌های زیربنایی موجود در تجارت و بومی‌سازی آنها»، «تجمیع و تکمیل مطالعات فرآیندهای بنیادین و تاثیرگذار بر بیولیچینگ» و «تخصیص منابع و سرمایه‌گذاری در علوم نوین و بیوتکنولوژی به منظور توسعه پایدار.»
بررسی مسائل زیست محیطی معادن
مشاور واحد تحقیقات آب و محیط‌زیست امور تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه هم در این میزگرد به بررسی مسائل زیست‌محیطی پرداخت و گفت: باید ابتدا مشخص کنیم که مسائل زیست‌محیطی چه چیزهایی هستند. در دنیا گفته می‌شود که معدنکاری باید انجام شود؛ ولی در کنار آن باید کارکردهای محیط‌زیستی هم از بین نرود.
مهدی خراسانی‌پور، با بیان اینکه نسل ما بیشتر مخرب محیط‌زیست است، عنوان کرد: معدن‌های ما پسماندهای زیادی تولید می‌کنند؛ این در حالی است که در دنیا گفته می‌شود از مواد بکر کمتر استفاده کنید و از آنچه دارید، بهره ببرید. به‌عبارتی کشف و استخراج معادن جدید، هم هزینه دارد و هم به محیط‌زیست آسیب می‌رساند، از این‌رو بهتر است از معادنی که وجود دارند، به نحو بهینه بهره‌برداری کرد. در این شرایط تولید پسماند هم کمتر می‌شود. وی با بیان اینکه ارزش‌گذاری محیط‌زیست را در تولید در نظر نمی‌گیریم، گفت: ما گزارش‌های ارزیابی زیست‌محیطی را در هر صنعت تهیه کرده‌ایم؛ ولی در عمل اقدامی انجام نداده‌ایم.خراسانی‌پور افزود: باید برای برنامه‌ریزی به منظور نگهداری از محیط‌زیست، شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناطق معدنی دیده و اقدامات به فراخور آن انجام شود.
