دادههای جدید دفتر فناوری اطلاعات و آمار وزارت نیرو بررسی شد
تصویر صنعت برق در پایان پاییز
مصرف برق
بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی سه پیشتاز مصرف برق در آذرماه هستند. وضعیت مصرف برق کشور تا پایان آذر امسال نشان می‌دهد، سهم مصرف برق در این ماه در «بخش خانگی» ۴/ ۳۴ درصد بوده که بیش از سایر موارد مصرف بوده است. در واقع این بخش پیشتاز مصرف‌کنندگان برق در کشور بوده است. پس از بخش خانگی، این «بخش صنعتی» است که با سهم ۳/ ۳۲ درصدی، بیشترین سهم مصرف برق را تا پایان آذرماه به خود اختصاص داده است. بخش صنعتی در مدت زمان مورد بررسی، ۶۳ میلیون و ۴۸ هزار کیلووات ساعت برق مصرف کرده است. آمارها همچنین حاکی است، «بخش کشاورزی» سومین مصرف‌کننده بزرگ برق در کشور است که با سهم مصرف ۳/ ۱۵ درصدی در سبد مصرفی برق کشور، مصرف بالغ بر ۲۹ میلیون و ۸۴۱ هزار کیلووات ساعت را تجربه کرده است. «مصارف عمومی»، «سایر مصارف (تجاری)» و «روشنایی معابر» هم به‌ترتیب با سهم مصرف ۹درصد، ۷ درصد و ۲درصد، جایگاه‌های بعدی مصرف برق در کشور را به‌دست آورده‌اند.
سهم مشترکان برق
اما طبقه‌بندی مشترکان برق تا پایان نهمین ماه سال چه وضعیتی داشته است؟ براساس آمارهای منتشر شده، تعداد مشترکان برق تا پایان آذر ۹۸ در بخش خانگی بیش از سایر مشترکان بوده است. مطابق ارزیابی‌ها در این بخش ۲۹ میلیون و ۱۹۴ هزار مشترک ثبت شده است. بخش سایر مصارف (تجاری) دومین بخشی است که رشد بیشتری در تعداد مشترکان برق را تجربه کرده است. آمارها نشان می‌دهد تا پایان سال قبل، ۴ میلیون و ۵۸۳ هزار مشترک سایر مصارف ثبت شده که این میزان تا پایان آذرماه امسال به عدد ۴ میلیون و ۷۱۲ هزار مشترک رسیده است. آمارها همچنین بیانگر آن است که تعداد مشترکان بخش عمومی تا پایان نهمین ماه امسال، ۹/ ۴ درصد رشد داشته است. مطابق با اعداد و ارقام ثبت شده، بخش عمومی تا پایان ۹۷، یک میلیون و ۶۶۶ هزار مشترک برق داشته که این عدد تا پایان آذرماه امسال به یک میلیون و ۷۴۸ هزار مشترک رسیده است. پس از سه بخش مذکور، بخش‌های کشاورزی و صنعتی به ترتیب با ثبت ۲/ ۳ و ۲ درصد رشد مشترک نسبت به پایان سال ۹۷، توانسته‌اند میزان مشترکان خود را در آذرماه امسال به ترتیب به ۴۵۸ هزار مشترک و ۲۵۱ هزار مشترک برسانند. این دو بخش تا پایان سال گذشته، به ترتیب ۴۴۴ هزار و ۲۴۶ هزار مشترک برق داشته‌اند.
شبکه توزیع
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد مجموع طول شبکه فشار متوسط و ضعیف تا پایان آذرماه ۹۸ نسبت به پایان اسفند ۹۷ معادل ۱/ ۱ درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد و ظرفیت ترانسفورماتورهای برق کشور تا پایان آذر ۹۸ نسبت به پایان اسفند ۹۷، به ترتیب ۱/ ۲ و ۵/ ۱ درصد افزایش داشته است.
برق روستایی
آمارها نشان می‌دهد تعداد روستاهای برق‌دار شده تا پایان آذر ۹۸ نسبت به پایان آبان ۹۷ (۷۷۰۱)، ۱۷/ ۰ درصد افزایش داشته است. طول شبکه فشار روستایی (متوسط و ضعیف) تا پایان آذر ۹۸ (۲۴۶۳۲۹ کیلومتر) نسبت به پایان آذر ۹۷ (۲۴۵۶۵۸ کیلومتر)، ۳/ ۰ درصد افزایش داشته است. تعداد ترانسفورماتور روستایی هم تا پایان آذر ۹۸ نسبت به پایان آذر ۹۷ (۷۷۰۸۶)، ۴۲/ ۰ درصد افزایش داشته است. همچنین ظرفیت ترانسفورماتور روستایی تا پایان آذر ۹۸ (۷۷۱۴) نسبت به پایان آذر ۹۷ (۷۷۰۱)، ۲/ ۰درصد افزایش داشته است.
ظرفیت، تولید و نیاز مصرف
ارزیابی‌ها حاکی است که ظرفیت نصب شده نیروگاهی (گازی، چرخه ترکیبی، برقابی، تولید پراکنده و انرژی‌های تجدیدپذیر) تا پایان آذر ۹۸ به ۸۲ هزار و ۴۰۰ مگاوات رسیده است. از سوی دیگر، میزان انرژی دریافتی تا پایان آذر ۹۸، نسبت به دوره مشابه ۹۷معادل ۶۰ درصد کاهش داشته است. در این میان، حداکثر نیاز مصرف اصلاح شده سال ۱۳۹۸در زمان پیک روز نسبت به ماه قبل یک درصد افزایش داشته است. تولید ناویژه انرژی برق کشور از ابتدای سال ۹۸ (۴۵۷هزار و ۴۶ میلیون کیلووات ساعت) ۹/ ۱۲۷ درصد افزایش داشته است. انرژی ارسالی هم در پایان آذر ۹۸، نسبت به دوره مشابه ۹۷، ۵/ ۳۷ درصد افزایش داشته است.
اما بهره‌برداری و پیش‌بینی واحدهای نیروگاهی در سال ۹۸ چه سمت و سویی داشته است؟ براساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت‌های مدیریت شبکه، توسعه منابع آب و نیروی ایران و تولید نیروی برق حرارتی و ساتبا، بهره‌برداری از واحدهای نیروگاهی (گازی، چرخه ترکیبی، برقابی، تولید پراکنده و تجدیدپذیر) تا پایان آذر ۹۸، (۲۳۵ مگاوات) نسبت به پایان آبان ۹۸، (جمعا ۲۰۵۵ مگاوات)، ۷/ ۱ درصد افزایش داشته است. این درحالی است که بهره‌برداری از واحد نیروگاهی گازی از ابتدای سال تا پایان آذرماه امسال روی عدد صفر ایستاده است. براساس ارزیابی‌ها، پیش‌بینی می‌شود از دی‌ماه تا پایان امسال، ۹۷۱ مگاوات نیروگاه گازی به مدار تولید وارد شده و به بهره‌برداری برسند. در این میان برای نیروگاه‌های بخاری، مطابق با پیش‌بینی‌ها هیچ عددی برای بهره‌برداری در نظر گرفته نشده است. برای نیروگاه‌های چرخه ترکیبی هم که از ابتدای سال تا پایان آذرماه ۴۸۰ مگاوات بهره‌برداری داشته‌اند، مطابق با پیش‌بینی‌ها از دی تا پایان سال ۹۸ معادل ۶۴۰مگاوات به بهره‌برداری خواهند رسید. پیش‌بینی بهره‌برداری از نیروگاه‌های برقابی، تولید پراکنده، تجدیدپذیر هم به‌ترتیب از دی تا آخر امسال اعداد ۵۹ مگاوات، ۲۲ مگاوات و ۱۵۱مگاوات خواهد بود.
عملکرد بخش انتقال
واکاوی‌ها نشان می‌دهد مجموع طول خطوط انتقال و فوق توزیع برق کشور تا پایان آذرماه امسال (۱۲۶هزار و ۶۴۹ کیلومتر مدار)، نسبت به پایان آبان ۹۸ (۱۲۷هزار و ۶۹۹ کیلومتر مدار)، ۱/ ۰درصد افزایش داشته است. ظرفیت کل پست‌های برق (انتقال، فوق توزیع و بلافصل) هم تا پایان آذر ۹۸ نسبت به پایان سال ۹۷ (۳۵۱ هزار و ۶۵۱ مگاولت آمپر)، ۲ درصد افزایش داشته است.
نگاهی به شاخص‌های برق
«پیک مصرف برق»، «تغییر پیک مصرف»، «سهم قدرت تولیدی نیروگاه‌ها از کل قدرت تولیدی در زمان پیک مصرف»، «متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی»، «مصرف برق» و «رشد برق» بخشی از شاخص‌هایی است که تا پایان آذرماه امسال مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته‌اند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد پیک مصرف برق تا پایان آذرماه امسال به عدد ۵۷هزار و ۶۸۱ مگاوات رسیده است.میزان تغییر پیک مصرف سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال گذشته نیز حاکی است تا پایان آذرماه ۹۸ معادل یک درصد افزایش داشته است. سهم قدرت تولیدی نیروگاه‌ها از کل قدرت تولیدی در زمان پیک مصرف، در بخش نیروگاه‌های حرارتی تا پایان آذرماه، ۲/ ۸۳ درصد و سهم انرژی‌های نو و برقابی ۸/ ۱۶ درصد بوده است. مصرف برق هم در ۹ ماه منتهی به آذر سال ۱۳۹۸، در بخش مشترکان خانگی ۶۷هزارو۲۰۷ میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان عمومی ۱۷هزارو۵۳۲ میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان کشاورزی ۲۹هزارو۸۴۱میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان صنعتی ۶۳هزارو۴۸میلیون کیلووات ساعت، در بخش مشترکان تجاری ۱۴هزارو۴۴۲ میلیون کیلووات ساعت و روشنایی معابر ۳۱۴۶ میلیون کیلووات ساعت بوده است.
عملکرد تجدیدپذیرها
اما ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (دولتی و غیردولتی) نصب شده تا پایان آذر ۹۸ چگونه بوده است؟ آمارها نشان می‌دهد ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (۷۸۴ مگاوات) تا پایان آذرماه ۹۸ نسبت به ماه گذشته ۲۵/ ۰ درصد افزایش داشته است. همچنین ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک (فتوولتائیک و برقابی کوچک) تا پایان آذر ۹۸ به ترتیب ۷/ ۳۶۶ مگاوات و ۲/ ۹۱ مگاوات بوده است. همچنین میزان برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر در آذر ۹۸ نسبت به ماه گذشته (۹۸ میلیون کیلووات ساعت)، ۲۶ درصد کاهش داشته است. اجتناب از انتشار گازهای گلخانه‌ای، مصرف سوخت فسیلی و مصرف آب در آذر ۹۸ نسبت به ماه قبل، به میزان ۲۶ درصد کاهش داشته‌اند. اما از پروژه‌های تجدیدپذیر و پاک درحال نصب امسال چه آمار و اطلاعاتی منتشر شده است؟ ارزیابی دادههای آماری گویای آن است که از محل قراردادهای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر، ۳۰۰ مگاوات پروژه‌های در دست احداث در دستور کار قرار گرفته است. همچنین از محل سوخت صرفه‌جویی شده موضوع ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارقام نظام مالی کشور، ۳۰۰مگاوات پروژه در دست احداث تعبیه شده است. از محل مصوبه ۲۵ شهریور ۹۵ هیات وزیران (۲۰ درصد برق تجدیدپذیر) هم ۱۰۰مگاوات برق در دست احداث است. براساس ارزیابی‌ها، جمع پروژه‌های تجدیدپذیر و پاک درحال نصب در سال ۹۸ به عدد ۷۰۰مگاوات خواهد رسید.
