معاون راهبری تولید شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی اعلام کرد
تخصیص ۱۵ هزار میلیارد تومان برای تعمیرات نیروگاه‌ها
از طرف دیگر نباید به اشتباه، گذراز پیک تابستان را به منزله پایان مشکلات تولید برق در سال جاری دانست. در واقع هرچند عمده خاموشی‌ها در پیک تابستان اتفاق می‌افتد، اما پیک زمستان نیز می‌تواند برای نیروگاه‌ها چالش‌آفرین باشد. چرا که از سویی تامین سوخت مایع به عنوان سوخت جایگزین گاز برای نیروگاه‌ها آسان به نظر نمی‌رسد و از طرف دیگر افزایش ظرفیت مخازن سوخت و تعمیر به موقع نیروگاه‌هایی که دچار مشکلات عدیده مالی هستند نیز بسیار حائز اهمیت است. با این اوصاف سوال اینجا است که برنامه مدیران ارشد صنعت برق دولت سیزدهم، برای بهبود زیرساخت‌‌های این صنعت استراتژیک و نیز عبور از پیک زمستان امسال چیست؟
در همین راستا معاون راهبری تولید شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی می‌گوید: تجربه نشان داده است که برنامه‌ریزی و هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف در پیک مصرف می‌تواند راهگشا باشد. اما با توجه به اینکه کشور در حال توسعه بوده و عملا مصرف برق نیز در حال رشد است، نیازمند سرمایه‌گذاری موثر در حوزه نیروگاهی هستیم که بر این اساس حدود ۱۵ هزار مگاوات برنامه‌ریزی برای توسعه یا احداث نیروگاه‌های جدید انجام شده است. البته به موازات این برنامه، طرح ارتقای نیروگاه‌ها نیز در حال انجام است که در سال جاری هزار و ۱۰۰ مگاوات آن اجرایی شده و امیدواریم با اصلاح درست اقتصاد برق، شاهد استمرار سرمایه‌گذاری در این حوزه باشیم.
به گفته ناصر اسکندری در سال گذشته حدود ۹۴ هزار مگاوات تعمیرات نیروگاهی انجام شده که سهم بخش خصوصی از این رقم حدود ۶۸ درصد بوده و دولت هم با توجه به میزان انرژی که نیروگاه‌ها به شبکه برق کشور عرضه کردند، نقدینگی تعمیراتی را به آنها پرداخت کرده است. وی ادامه داد: برای تعمیرات سال جدید که از شهریور امسال تا اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ ادامه دارد، حدود ۱۰۷ هزار مگاوات تعمیرات در بخش نیروگاه‌های دولتی و خصوصی پیش‌بینی شده که عملا به ۱۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد و امیدواریم نقدینگی متناظر با فعالیت‌های تعمیراتی به موقع تامین شود.
این کارشناس صنعت برق با اشاره به این مطلب که سوخت دوم غالب نیروگاه‌های کشور گازوئیل بوده و فقط ۱۶ نیروگاه می‌توانند ازسوخت مایع (مازوت) استفاده کنند، افزود: به جهت پیامدهای منفی استفاده از سوخت مازوت، شرکت تولید نیروی برق حرارتی در تلاش است تا در زمستان سال جاری سوخت گاز این ۱۶ نیروگاه را نیز تامین کرده تا نیازی به استفاده از سوخت مایع نباشد. علاوه بر این، در کنار نیروگاه‌ها، مخازنی برای شرایط اضطرار تعبیه و کمیته مستمری بین وزارت نفت و نیرو نیز ایجاد شده تا متناسب با محدودیت‌ها و میزان سوخت مورد نیاز، موجودی مخازن تکمیل شوند تا با این پیش‌بینی‌ها در زمستان با کمبود گاز و عملا بحران خاموشی مواجه نشویم. متن پیش رو ما حصل گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با ناصر اسکندری، معاون راهبری تولید شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی درباره چالشهای پیش روی صنعت برق است که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
به گفته کارشناسان در تابستان امسال با کمترین میزان خاموشی مواجه بوده‌ایم، اما با توجه به ضرورت توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه احداث نیروگاه‌ها، شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی چه اقداماتی را در دستور کار خود قرار داده است؟
در تابستان امسال نهادهای مسوول، نیروگاه‌ها، صنایع و مردم کمک کردند تا مدیریت مصرف به نتایج مورد نظر منجر شود و این موضوع نیز در حالی اتفاق افتاد که 9 صنعت بزرگ کشور 14 درصد بیش از سال گذشته مصرف داشتند. اما با برنامه‌ریزی صحیح، بخشی از بار مصرف در روزها و ساعاتی از تابستان جابه‌جا شد که عمدتا این جابه‌جایی هم در بخش صنایع اتفاق افتاد. بنابراین تجربه نشان داده است که برنامه‌ریزی و هماهنگی لازم بین بخش‌های مختلف در پیک مصرف می‌تواند راهگشا باشد. اما با توجه به اینکه کشور در حال توسعه بوده و عملا مصرف برق نیز در حال رشد است، نیازمند سرمایه‌گذاری موثر در حوزه نیروگاهی هستیم که بر این اساس حدود 15 هزار مگاوات برنامه‌ریزی برای توسعه یا احداث نیروگاه‌های جدید انجام شده است. البته به موازات این برنامه، طرح ارتقای نیروگاه‌ها نیز در حال انجام است که در سال جاری هزار و 100 مگاوات آن اجرایی شده و امیدواریم با اصلاح درست اقتصاد برق، شاهد استمرار سرمایه‌گذاری در این حوزه باشیم.
دغدغه دولت دوازدهم معطوف به اصلاح الگوی مصرف برق بود، اما فعالان صنعت برق به ویژه بخش خصوصی امیدوار هستند دولت سیزدهم دغدغه تولید را همزمان با مدیریت مصرف دنبال کند. دیدگاه شما در این باره چیست؟
نمی توان این واقعیت را کتمان کرد که حدود 32 درصد از انرژی را بخش دولتی و 68 درصد آن را بخش خصوصی تولید می‌کند؛ بنابراین بخش اعظم بازیگران بخش خصوصی هستند و دغدغه دولت این است که بخش خصوصی به صورت مستمر و موثر در عرصه‌های سرمایه‌گذاری، تولید برق، بازار برق و بورس انرژی حضور داشته باشد و قطعا دولت با درک دغدغه‌ها، در این مسیر از بخش خصوصی حمایت خواهد کرد.
یکی از چالشهای عمده صنعت برق مطالبات بخش خصوصی از دولت است و این مساله باعث شده تا انگیزه سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کند. از طرفی تعمیرات نیروگاه‌ها که از نیمه دوم سال آغاز می‌شود نیز نیازمند صرف هزینه‌های هنگفتی است. با توجه به چالش کمبود نقدینگی نیروگاه‌ها، دولت چه برنامه‌ای برای حمایت از نیروگاه‌ها دارد؟
اگر‌چه ممکن است در محافل عمومی موضوع کاهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت برق و انرژی مطرح شود، اما بر اساس آمارها، این علاقه‌مندی به بخش انرژی افزایش یافته و وزارت نیرو برای پاسخگویی به نیاز آنها نیز برنامه‌ریزی جدی دارد. به عنوان مثال در سال گذشته حدود 94 هزار مگاوات تعمیرات نیروگاهی انجام شد که سهم بخش خصوصی از این رقم حدود 68 درصد بوده و دولت هم با توجه به میزان انرژی که نیروگاه‌ها به شبکه برق کشور عرضه کردند، نقدینگی تعمیراتی را به آنها پرداخت کرده است. از سوی دیگر برای تعمیرات سال جدید که از شهریور امسال تا اردیبهشت ماه 1402 ادامه دارد، حدود 107 هزار مگاوات تعمیرات در بخش نیروگاه‌های دولتی و خصوصی پیش‌بینی شده که عملا به 15 هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد. حال آنکه در این خصوص نیز با مشکلی برای تامین این میزان نقدینگی مواجه نیستیم.
از آنجا که بخش خصوصی به عنوان یک بنگاه اقتصادی مایل به سرمایه‌گذاری در طرح‌های سودآور است، آیا در برنامه ششم توسعه به دلیل نبود شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری، عملا نیروگاه‌سازی اتفاق نیفتاده است؟
بحث مهم این است که به موازات بخش تولید، بخش مصرف نیز باید پیوسته بهینه شود، اما در برنامه‌های توسعه ششم، تولید برق مورد غفلت قرار گرفت و تمرکز معطوف به بخش مصرف شد. از این رو در دولت سیزدهم بسیار مجدانه در حوزه توسعه ظرفیت نیروگاهی برنامه‌ریزی صورت گرفته که یقین دارم در آینده نتایج مطلوبی نیز به همراه خواهد داشت.
یکی از مواردی که از سوی کارشناسان صنعت برق مطرح می‌شود این است که اصولا تعرفه گاز مصرفی صنایعی که اقدام به راه‌اندازی نیروگاه‌های برق خودتامین می‌کنند، نسبت به نیروگاه‌های عمومی بیشتر است و این تفاوت قیمت باعث کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه احداث نیروگاه‌ها می‌شود. به طور خاص آیا اجرای بند «ط» قانون بودجه به یکسان شدن بهای گاز برای صنایع خودتامین و نیروگاه‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری کمک نمی‌کند؟
در بند «ط» قانون بودجه پیش‌بینی شده که نیروگاه‌هایی که در بازار ایران برق تولیدی خود را تحویل شبکه می‌دهند، این اجازه را دارند که مستقیم با صنعت قرارداد ببندند و بر اساس تعرفه‌ها، بهای برق‌شان را دریافت کنند. این نیروگاه‌ها بر اساس قانون از سوخت یارانه‌ای استفاده می‌کنند، اما نیروگاه‌های خود‌تامینی که توسط صنایع ایجاد می‌شوند، از تعرفه سوخت صنعت مورد نظر بهره‌مند هستند؛ در واقع تعرفه برق آنها مساوی با تعرفه‌ای است که برای تولید محصولات استفاده می‌کنند.
با توجه به مساله ناترازی تولید و مصرف برق در کشور و ضرورت سرمایه‌گذاری در این بخش، آیا محاسبه گاز نیروگاه‌های خودتامین به نرخی بالاتر از نیروگاه‌های شبکه، باعث عقب‌نشینی از سرمایه‌گذاری در این حوزه نمی‌شود؟
اینکه سوخت باید با چه قیمتی در اختیار نیروگاه‌های خودتامین قرار بگیرد، وظیفه شورای عالی انرژی کشور است. با وجود این اعتقاد دارم متناسب با تاثیری که شرکت‌ها در تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور دارند، باید نسبت به بهای انرژی مصرفی آنها تصمیم‌گیری شود که این موضوع در نهایت مانع ناترازی تولید و مصرف و عملا افزایش توسعه سرمایه‌گذاری خواهد شد.
آیا با توجه به بحران در حوزه گاز و برق این موضوع می‌تواند منجر به سرمایه‌گذاری شود؟
تصویب بند «ط» در همین راستا بود تا سرمایه‌گذاران با تعرفه مناسبی برق تولیدی را بفروشند و استقبال خوبی را هم از طرف سرمایه‌گذاران شاهد بودیم.
اما این بند کماکان اجرا نمی‌شود؟
طبیعی است که در ابتدای کار هستیم و باید مسیر برای اجرا هموار شود اما قطعا شاهد این اتفاق خواهیم بود.
با توجه به پشت سر گذاشتن پیک مصرف تابستان و کاهش دما، ارزیابی شما از وضعیت نیروگاه‌ها در پیک زمستان امسال چیست و آیا باید نگران خاموشی‌ها در روزهای سرد زمستانی باشیم؟
واقعیت این است که به دلیل محدودیت منابع سوخت کشور، در زمستان با کمبود گاز مواجه هستیم چرا که در این فصل، مصارف گاز خانگی نیز به‌شدت افزایش می‌یابد. از این رو با توجه به اینکه بعد از بخش خانگی بالاترین مصرف را در نیروگاه‌ها شاهد هستیم، عملا تامین گاز نیروگاه‌ها به منزله موتور محرکه سایر بخش‌ها بسیار حیاتی بوده و این بخش برای متوقف نشدن تولید برق، ناگزیر به سمت استفاده از سوخت جایگزین حرکت می‌کنند.
در واقع سوخت دوم غالب نیروگاه‌های کشور گازوئیل بوده و فقط 16 نیروگاه می‌توانند ازسوخت مایع (مازوت) استفاده کنند. از همین رو و به جهت پیامدهای منفی استفاده از سوخت مازوت، شرکت تولید نیروی برق حرارتی در تلاش است تا در زمستان سال جاری گاز این 16 نیروگاه را نیز تامین کند تا نیازی به استفاده از سوخت مایع نباشد. علاوه بر این، در کنار نیروگاه‌ها، مخازنی برای شرایط اضطرار تعبیه و کمیته مستمری بین وزارت نفت و نیرو نیز ایجاد شده تا متناسب با محدودیت‌ها و میزان سوخت مورد نیاز، این مخازن آماده شوند تا با این پیش‌بینی‌ها در زمستان با کمبود گاز و عملا بحران خاموشی مواجه نشویم. البته از مردم نیز خواستاریم، همان‌گونه که در فصل تابستان با مصرف کمتر، در مدیریت خاموشی‌ها همراهی کردند، در فصل زمستان نیز با مصرف گاز کمتر کمک کنند تا نیروگاه‌ها بدون نیاز به سوخت جایگزین به تولید خود ادامه دهند.
آیا در فصل زمستان هم خاموشی با برنامه‌ای برای صنایع وجود دارد؟
در تابستان اخیر نیروگاه‌ها با 98 درصد آمادگی، به شبکه برق‌رسانی کردند و این یک رکورد برای صنعت برق کشور به شمار می‌رود و شاهدیم که بلافاصله بعد از پیک مصرف تابستان و از نیمه دوم شهریور، 107 هزار مگاوات ظرفیت تعمیرات نیروگاهی برای جلوگیری از خاموشی‌ها در حال انجام است. از این رو در فصل زمستان نیز برای مصرف برق صنایع محدودیتی ایجاد نخواهد شد و یقین دارم با همراهی مردم و صنایع، زمستان امسال و پیک تابستان 1402 را با کمترین چالش سپری خواهیم کرد.
