لوله مانیسمان (بدون درز) یا Seamless Pipe چیست؟

تکنولوژی تولید لوله مانیسمان در سال ۱۸۸۶ توسط فردی به نام مانیسمان و همکارش در آلمان به وجود آمد، از اولین کاربردهای لوله مانیسمان در بخش اکتشاف و حفاری میتوان نام برد.

لوله مانیسمان یا بدون درز با حرارت دادن یک شمش فولادی و سپس خالی کردن آن با یک سوراخ کننده گلوله ای شکل تولید می شود که فولاد روی آن کشیده شده است. به دنبال آن گرد کردن و شکل دهی برای تولید در ابعاد مورد نظر انجام می شود. محصول نهایی لوله مانیسمان به صورت هیدرواستاتیک تست شده، بازرسی می شود و در صورت لزوم پوشش داده می شود.

پترو کالوج وارد کننده و انباردار لوله بدون درز:

جهت استعلام قیمت به وب سایت petrokalooj مراجعه فرمایید.

کاربرد لوله مانیسمان در فشارهای بالا، در اکثر نقاط حساس و بحرانی و در شدیدترین شرایط کار استفاده می شود. لوله مانیسمان مطابق استاندارد های ASTM A۵۳ ،A۱۰۶ ،A۳۳۳ ،A۳۱۲ ،A۳۵۸ و... و لوله API ۵L ارائه می شود.

سایز لوله مانیسمان های فولادی ۱/۸ ″ (۳.۱۷۵ میلی متر) تا ۲۶ ″ (۶۶۰.۴ میلی متر) OD. کمتر از (۶۰.۳۲۵ میلی متر) OD به عنوان لوله فشار شناخته می شود که دارای استانداردهای ابعادی مختلف (ضخامت و قطر دیواره) است. لوله مانیسمان، در صورت وجود در تاسیسات تولید نفت و گاز در خشکی و یا دریایی (غیر از خطوط انتقال) کمتر از ۲۶ ″ (۶۶۰.۴ میلی متر) OD استفاده می شود.

در مقایسه با انواع دیگر لوله کشی، لوله مانیسمان یا بدون درز به هیچ گونه جوشکاری یا اتصالی احتیاج نداشته و به سادگی توسط بیلت های جامد گرد تشکیل می شود که به مقاومت آن و سایر مشخصات از جمله مقاومت در برابر خوردگی می افزاید. طبق ASME، لوله مانیسمان در مقاومت در برابر فشار مکانیکی نیز موثر تر بوده و فشار عملیاتی بالاتری نسبت به لوله های جوش داده شده دارند که به لوله های درز دار معروف هستند.

به طور کلی، کاربرد لوله مانیسمان های به ضخامت دیواره لوله بستگی دارد. تولید لوله هایی با دیواره ضخیم تر، برای استفاده در دمای بالاتر انجام می شود که مقاومت در برابر تغییر شکل را کاهش می دهد.

تاریخچه لوله مانیسمان

تاریخچه لوله مانیسمان یا لوله های فولادی بدون درز تقریباً به ۱۰۰ سال قبل باز می گردد.

استفاده از لوله های فولادی توسط یک مخترع اسکاتلندی در سال ۱۸۱۵ برای اتصال لوله ها در انتقال گاز به چراغ ها آغاز شد. در سال ۱۸۳۶، انگلستان حق اختراع تولید لوله بدون درز به روش اکستروژن را داشت، اما در سال ۱۸۸۵ بود که برادران مانیسمان آلمانی روند تولید مستقیم لوله مانیسمان یا بدون درز از فولاد استوانه ای را اختراع کردند.

در دهه ۱۹۷۰، لوله های بدون درز و لوله های جوش داده شده دست به دست هم دادند و تولید لوله های فولادی جهان با نرخ سالانه بیش از ۵٪ در حال افزایش بود. پس از سال ۱۹۵۳، چین اهمیت زیادی به توسعه صنعت لوله مانیسمان یا بدون درز داد و توانست یک سیستم تولید برای نورد لوله های مختلف بزرگ، متوسط و کوچک ایجاد کند.

مقایسه لوله مانیسمان(بدون درز) با لوله درزدار

لوله مانیسمان یا بدون درز همزمان در هنگام شکل دهی تشکیل می شود اما لوله درزدار معمولاً با جوش مارپیچ یا جوشکاری مستقیمم، باید جوش داده شود. در نتیجه عملکرد لوله مانیسمان یا بدون درز بهتر بوده و البته قیمت آن نیز بالاتر است.

تفاوت لوله مانیسمان و درز دار در روش تولید خلاصه می شود اما این تفاوت باعث ایجاد ویژگی های بسیار متفاوتی در این لوله ها شده است. لوله درزدار ارزان تر و در دسترس تر است و کاربرد های خود را دارد و لوله مانیسمان نمی تواند جایگزینی برای لوله درزدار باشد هر چند که پیشرفته تر تولید شود.

در مقایسه لوله گاز خانگی و لوله مانیسمان رده ۴٠ باید گفت، لوله گاز خانگی نوعی از لوله فولادی درزدار بوده که ضخامت زیادی دارد و برای لوله کشی گاز ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. در مقایسه با لوله مانیسمان رده ۴٠ باید گفت به طور کلی لوله مانیسمان بصورت بدون درز ساخته می شود در حالی که لوله گاز خانگی بصورت جوشی و درزدار تولید می شود و لوله گاز خانگی برای تحمل فشار پایین گاز طراحی شده در حالی که لوله مانیسمان رده ۴٠ فشار بالاتری را می تواند تحمل کند.

از پر کاربردترین انواع لوله مانیسمان یا لوله بدون درز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

لوله مانیسمان API ۵L در صنایع بالادستی و پایین دستی نفت و گاز که بر اساس استاندارد NACE نوع PSL۲ آن در شرایط گاز ترش و نوع PSL۱ آن به طور معمول در سایر موارد مصرف در صنایع نفت و گاز کاربرد دارد. لوله A۱۰۶ در شرایط دمایی بالا در بخش وسیعی از صنعت و به ویژه صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیرو مورد استفاده است.

لوله استنلس استیل ۳۰۴ و لوله ۳۰۴L برای انتقال سیال با خوردگی و دمای کم در داخل تجهیزات فرایندی لوله استنلس استیل ۳۱۶ و لوله ۳۱۶L برای انتقال سیال های خورنده و لوله های آلیاژی برای شرایط با خوردگی و دمای خیلی بالا مورد استفاده است. همچنین از لوله های پر مصرف مورد نیاز در صنعت و ساختمان میتوان به لوله آهنی یا لوله ST۳۷ نام برد که خود در اصطلاح بازاری آن به انواع لوله ST۳۷ تست آب و لوله ST۳۷ تست گاز (که خوردگی کمتری دارد) نام برد.

مهم ترین کاربرد لوله مانیسمان در صنعت نفت و گاز است. پس از آن صنایع دریایی در کشتی سازی و دیگ های بخار از لوله مانیسمان بهره می برند. تجهیزات هیدرولیک و ذخیره و انتقال هیدروژن از دیگر کاربردهای لوله مانیسمان است.

مزیت اصلی لوله مانیسمان یا لوله بدون درز نسبت به انواع لوله درزدار میتوان به مقاوت بیشتر آن به نشتی و خوردگی و نهایتا طول عمر بیشتر عملیاتی آن اشاره کرد.

انواع لوله مانیسمان یا Seamless بر اساس شیوه ساخت:

به طور کلی دو روش برای ساخت لوله مانیسمان (لوله بدون درز) Seamless pipe وجود دارد: روش اکستروژن سرد و روش رولینگ گرم. روش اسکتروژن سرد پیچیده تر از نوع رولینگ گرم است. ولی معولا برای سایزهای کوچکتر از روش سرد استفاده می شود و قطر لوله مانیسمان یا لوله سیملس تولید شده به این روش نیز عموما کمتر از نوع رولینگ گرم است. در روش رولینگ گرم، برای ساخت لوله مانیسمان به دمای بسیار زیادی نیاز است که همین نکته باعث پایین آمدن مقاومت فولاد برای تغییر شکل می‌شود.

انواع لوله مانیسمان از نظر کشور تولید کننده:

با وجود آنکه اختراع لوله مانیسمان توسط آلمان ها صورت گرفت اما سهم اصلی بازار این محصول در جهان در اختیار بلوک شرق یعنی چین و اروپای شرقی است. خوشبختانه کشور ما نیز در ضمره تولید کنندگان این محصول قرارد دارد.

لوله مانیسمان داخلی یا لوله مانیسمان ایرانی:

هرچند که لوله های مانیسمان ساخت ایران حداکثر تا سایز ۶ اینچ است اما تجهیزات و شیوه تولید مطابق با بالاترین سطح استانداردهای جهانی است و تولیدات کشورمان از کیفیت بسیار مرغوبی برخوردار است. از جمله تولید کنندگان عمده لوله های داخلی میتوان به گروه ملی فولاد اهواز که محصولات آن به لوله اهواز شهرت دارد و شرکت کاوه دقیق که محصولات آن به لوله کاوه شهرت دارد نام برد.

• لوله اهواز یا لوله مانیسمان اهواز

• لوله کاوه یا لوله مانیسمان کاوه

لوله مانیسمان اروپایی

لوله مانیسمان روسی

لوله مانیسمان اکراینی

لوله مانیسمان رومانیایی

لوله مانیسمان چینی

لوله مانیسمان ژاپنی

لوله مانیسمان کره ای

جدول سایز لوله (قطر خارجی، رده و ضخامت):

لوله مانیسمان در سایزهای ۱/۸ تا ۲۴ اینچ تولید می گردند. همانطور که در بالا بیان شد تولیدکنندگان داخلی لوله مانیسمان توانایی ساخت تا سایز ۶ اینچ را دارند. در زیر به تفضیل به اندازه قطر خارجی و ضخامت انواع رده های لوله مانیسمان اشاره شده است که این بخش میتوان به خرید و بازرسی شهودی لوله کمک زیادی کند به جدول زیر جدول سایز لوله گفته میشود.

پترو کالوج