در گفتوگو با دبیر انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی مطرح شد
بازار ۲/ ۲ میلیارد دلاری لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران
بازار مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایران در منطقه خاورمیانه از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان کالاهای آرایشی است و افراط در مصرف در جامعه ایران کاملا مشهود است و باید با فعالیت فرهنگی به سوی درست مصرف کردن این کالاها برود. عمده مصرف در شهرهای بزرگ کشور صورت می‌گیرد و هرچه به سمت شهرهای کوچکتر پیش می‌رویم مصرف کالاهای آرایشی کمتر می‌شود. در کشورهای توسعه‌یافته عمدتا لوازم آرایش را بیشتر خانم‌های مسن استفاده می‌کنند و جوان‌ها به‌صورت محدود از لوازم آرایش استفاده می‌کنند.
حجم بازار لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران در حدود ۲/ ۲ میلیارد دلار است که از این میزان ۳۰ درصد توسط تولید‌کنندگان داخلی تامین و عرضه می‌شود. این در صورتی است که تولید‌کنندگان داخلی توان تولید بیش از ۱۰۰ درصد نیاز داخلی را دارند. ۷۰ درصد باقیمانده نیاز بازار نیز توسط کالاهای خارجی تامین می‌شود. در این میان نکته قابل‌توجه این است که تا سال ۱۳۹۶ فقط ۱۰ درصد از ۷۰ درصد واردات کالاهای خارجی به‌صورت قانونی به کشور صورت گرفته و بقیه آن توسط قاچاق تامین شده است. به‌عبارت دیگر اگر سهم محصولات آرایشی خارجی را یک میلیارد و ۶۰۰ هزار دلار در نظر بگیریم حدود ۲۰۰ هزار دلار آن به‌صورت رسمی و بقیه آن به‌وسیله قاچاق وارد کشور شده است. اقداماتی که صورت گرفته مکاتبات گسترده‌ای بوده است که در نهایت تا آنجا پیش رفت که تذکر مقامات بلندپایه سیاسی را در بر داشت و واردات این کالاها که مشابه داخلی دارد ممنوع شد.
چه اقداماتی برای مواجهه با شرایط موجود انجام شده است؟
البته انجمن در مواجهه با این موضوع با نهادهای رسمی کشور و وزارت صنعت، معدن و تجارت بر این نکته پافشاری کرده است که نمی‌توان مصرف‌کننده را محدود کرد و نباید با واردات رسمی کالاهای آرایشی و بهداشتی با برندهای معتبر جهانی مخالفتی صورت بگیرد؛ چراکه این موضوع منجر به انحصار داخلی شده و کیفیت کالاها، تنوع و نیاز مصرف‌کنندگان تحت الشعاع چنین تصمیم‌هایی قرار خواهد گرفت. در نهایت پیگیری‌های صورت گرفته منجر به بسته حمایتی وزارت صنعت شد. در این بسته که با همکاری سازمان غذا و دارو تهیه شده بود، پیشنهاد شد که برندهای خارجی معتبر که علاقه‌مند به عرضه کالای خود در بازار ایران هستند، تعهد کنند که ظرف حداکثر ۱۸ ماه کالاهای خود را در داخل ایران تولید کنند. این تولید یا به‌صورت احداث واحد‌های تولید یا پیوستن و عقد قرارداد با تولید‌کنندگان ایرانی صورت بگیرد. در بخش شوینده‌ها شرکت‌های یونیلیور و هنکل موافقت خود را اعلام کردند و با تولید در داخل ایران این تصمیم را عملی کردند. این دو شرکت از بزرگ‌ترین شرکت‌های بهداشتی دنیا هستند که در این زمینه فعالیت دارند و حاضر به حضور در ایران شدند. در شرایطی که بزرگان صنایع بهداشتی وارد بازار ایران شده‌اند، فضای مناسبی فراهم است تا شرکت‌های آرایشی نیز وارد بازار ایران شده و در داخل کشور به تولید کالاهای خود بپردازند.
این بسته حمایتی چه زمانی به مرحله اجرایی رسید؟
از نیمه دوم سال ۱۳۹۵
تاکنون شرکت‌های مطرح آرایشی و بهداشتی تمایلی به حضور در بازار ایران نشان داده‌اند؟
بله، مذاکرات خوبی صورت گرفته است اما طرف‌های خارجی به‌صورت جدی وارد نشده‌اند، چراکه هنوز راه واردات آنها باز است. در این راستا قرار شد انجمن صنایع شوینده بهداشتی، آرایشی ظرفیت‌های تولید‌کنندگان داخلی را به سازمان غذا و دارو اعلام کند. بارها و بارها این موضوع به اطلاع سازمان غذا و دارو رسید که تولید‌کنندگان داخلی با ۳۰ درصد ظرفیت در حال تولید هستند. چرا باید کالاهایی که شرکت‌های داخلی به چندین کشور صادر می‌کنند، وارد کشور شود، مضاف بر اینکه در صورت تولید کالاهای خارجی در کشور، آنها تحت نظارت دانشکده‌های علوم پزشکی و سازمان غذا و دارو مواد اولیه خود را تامین می‌کنند و به تولید کالاها خواهند پرداخت؛ بنابراین کالای با کیفیت عرضه می‌شود. بسیاری از کالاهای وارداتی در کشورهای همسایه تولید می‌شود و تقلبی است.
بسیاری از کالاهای تقلبی در شارجه امارات، مالزی و ترکیه تولید شده و به کشور سرازیر می‌شود. برای همین فشارهای زیادی وارد شده است که این اتفاقات به حداقل میزان خود برسد. برای این موضوع پیشنهادهایی مطرح شد. ابتدا اینکه صنف آرایشی‌ها از صنف خرازی‌ها جدا شده و همچون داروخانه‌ها زیرنظر سازمان غذا و دارو قرار بگیرد تا نظارت کافی وجود داشته باشد. در مرحله بعد اینکه تا ۱۸ ماهی که قرار است شرکت‌های خارجی کالای خود را در داخل کشور تولید کنند، توضیحات لازم به زبان فارسی روی کالاها درج شود تا مصرف‌کنندگان ایرانی از شرایط محصول اطلاعات کافی داشته باشند. همچنین کالاهای خارجی نیز همانند کالاهای داخلی باید قیمت‌گذاری را بپذیرند. درخصوص تبلیغات هم باید شرایط برابر را به‌وجود آورد چراکه تولیدکننده خارجی با مختصات دلخواه خود در شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی به تبلیغات وسیعی می‌پردازد، در شرایطی که تولیدکننده داخلی برای تبلیغات کالاهای خود با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است و منع قانونی و فرهنگی برای آن وجود دارد.
در اقتصاد منطق بازار حاکم است. چرا کالاهای خارجی تقلبی برای مصرف‌کنندگان و فروشندگان از جذابیت بیشتری برخوردارند؟
کالاهای قاچاقی که وارد کشور می‌شود فاقد فاکتور رسمی است و مالیات بر ارزش افزوده‌ای بابت آن دریافت نمی‌شود و داروخانه‌ها و فروشگاه‌های داخلی راغب هستند که این محصولات را عرضه کنند؛ چراکه فروشندگان این محصولات رعایت هزینه نهایی کالا را نمی‌کنند. یعنی اگر کالایی در داروخانه ۷۰ هزار تومان است، فروشنده مبلغ ۳۰ هزار تومان به کالا افزوده اما فروشگاه‌ها درخصوص تولید داخلی مجبور به رعایت هزینه نهایی کالا هستند و نمی‌توانند بیش از آن چیزی که مجاز هستند به قیمت کالا اضافه کنند. این موضوع ذهن مصرف‌کننده را فریب می‌دهد.
قیمت پایین کالاهای خارجی به منزله پیروزی آنها در رقابت با کالاهای داخلی نیست؟
ما چگونه می‌توانیم با نرخ سود بانکی ۱۸ درصد رقابت کنیم در حالی که در ترکیه تولید‌کنندگان لوازم آرایشی با سود ۸ درصد در حال فعالیت هستند. در بسیاری از کشورهای دیگر تولیدکننده با سود ۴-۳ درصدی تسهیلات می‌گیرد. نه دچار تحریم اقتصادی است و نه مشکلات تولیدکننده ایرانی را دارد و به راحتی به تولید کالای خود می‌پردازد. در این راستا ستاد مبارزه با قاچاق کالا به شدت فعالیت خود را توسعه داد. در سال ۹۶ میزان واردات کالاهای خارجی که ۱۰ تا ۱۵ درصد بود به ۳/ ۲ درصد کاهش یافت و به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار رسید. متاسفانه مجموعه‌ای از مجوزهای واردات ۳ تا ۵ ساله را سازمان غذا و دارو صادر کرده است که با پیگیری‌های لازم قرار است پس از اتمام زمان مجوز تمدید نشود. بسیاری از کالاهایی که در کشور ظرفیت تولید بسیار بالایی دارد متاسفانه استفاده نمی‌شود و در مقابل آن واردات کالاهای خارجی بازار را قبضه کرده‌اند.
توان تولید‌کننده‌های داخلی کشور برای رقابت با برندهای معتبر جهانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در بررسی‌های صورت گرفته از نظر کیفی تولید اقلام لوازم آرایشی در داخل کشور با کالاهای فرانسوی و آمریکایی برابری می‌کند. مواد اولیه از بهترین کشورهای تولیدکننده وارد می‌شود و از نظر امکانات و منابع تامین مواد اولیه و تکنولوژی تولید هیچ‌گونه کمبودی را مشاهده نمی‌کنیم.
ارسال نظر