رمز و راز موفقیت
محمدرضا رضائی‌نژاد و مجتبی علی‌خانزاده از کارآفرینی در عرصه تعاون میگویند
بر اساس گزارشی که خبرگزاری ایسنا در سال‌های آغازین دهه ۱۳۹۰ ارائه داد حدود ۲۰۰ هزار تعاونی ثبت‌شده در کشور وجود دارد که بیش از ۴۰ درصد آنها غیرفعال و راکد هستند. این امر نشان می‌دهد که مزیت‌های اقتصادی و اجتماعی تعاونی‌ها و تعریف صحیح از فعالیت و کارکرد تعاونی باید فرهنگسازی شود؛ همچنین ۴۵ میلیون نفر در کشور عضو شبکه تعاونی‌ها هستند که ایران را جزو کشورهای پیشرو در این زمینه قرار داده است. به‌رغم آنکه توسعه تعاونی‌ها بر اشتغال‌زایی و افزایش درآمدهای سرانه کشور تاثیرگذار است و مزیت‌های نهفته در این بخش بر کسی پوشیده نیست اما متاسفانه سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی بسیار ناچیز است؛ به نحوی که آمارها گویای سهم ۸/ ۳ تا پنج درصد و بعضاً هشت‌درصدی بخش تعاون است که این تناقض آماری نیز خود از عدم پایش و استخراج دقیق آمارهای بخش تعاون در محاسبات کلان اقتصاد کشور حکایت دارد. با این حال بخش تعاون تا پایان برنامه پنجم توسعه باید به سهم ۲۵درصدی از اقتصاد دست یابد؛ مسوولان بخش تعاون امیدوارند از ظرفیت تعاونی‌ها در همین زمان اندک به خوبی استفاده کرده و اهداف توسعه این بخش محقق شود. با وجود مشکلات فراوان در حوزه تعاون و اقتصاد کشور برخی از تعاونی‌های موفق توانسته‌اند با استفاده از علم روز و استفاده از نیروی متخصص و کارآمد فعالیت‌های خود را بسط و توسعه دهند. در میزگردی با دو تن از این مدیران که سابقه و افتخارات زیادی در امر تعاونی در کشور دارند محمدرضا رضائی‌نژاد مدیرعامل اتحادیه تخصصی امور زیربنایی پیشگامان و مجتبی علی‌خانزاده، عضو هیات مدیره تعاونی تولید رنگ و رزین الوان به بررسی راه‌های کسب موفقیت و چالش‌های موجود در امر تعاونی در کشور پرداختیم.
داستان موفقیت تعاونی‌های شما چگونه رقم خورد؟
مجتبی علی‌خانزاده: شرکت تعاونی و تولید رنگ و رزین الوان یک تعاونی تولیدی است که 40 سال در زمینه تولید رنگ‌های صنعتی، ساختمانی، پوشش‌های کف و ضد‌حریق‌ها سابقه دارد. تعاونی رنگ و رزین الوان با تاکید بر ماندگاری و دوام محصولات خود، گزینه‌های مسوولانه‌ای برای تولید کالاها و توسعه فرآیندهای جدید، با کمترین اثرات مخرب بر طبیعت ارائه می‌کند. شرکت تعاونی رنگ الوان همچنان پیشرو در انجام راهکارهای زیست‌محیطی بوده و ایده‌های سبز خود را با توجه به تکنولوژی‌های جدید منطبق با طبیعت به مرحله عمل می‌رساند. الوان همچنین دارای یک واحد تحقیق و توسعه است؛ واحد تحقیق و توسعه در این شرکت صرفاً در زمینه ترکیب رنگ‌ها با یکدیگر فعالیت نمی‌کند بلکه ارائه راهکارهای جدید برای محافظت بهتر و طولانی‌تر از دارایی‌های با‌ارزش شخصی، ملی و تجاری، از خانه‌ها گرفته تا کارخانه‌ها، از جاده‌ها گرفته تا پل‌ها، از مبلمان و اثاثیه گرفته تا قایق‌ها و کشتی‌ها و پالایشگاه‌ها و صنایع مختلف را سر‌لوحه کار خود قرار داده است.
متخصصان واحد تحقیق و توسعه ما مجموعه‌ای از رنگ‌های تقویت‌شده با تکنولوژی نانو طراحی و ارائه کرده‌اند که در مقایسه با رنگ‌های معمولی از پایداری و ماندگاری بیشتری برخوردار بوده و هرکدام دارای خواص منحصر به فردی است که از جمله آنها می‌توان ضد‌قارچ و ضد‌باکتری بودن رنگ‌ها، قابلیت تنفس، دوام در شرایط محیطی نامساعد و بسیاری موارد دیگر را نام برد. تحقیق در زمینه تکنولوژی‌های جدید در صنعت رنگ و محصولات نانویی در الوان به مرحله تولید رسیده و گام‌های مهمی در این زمینه برداشته شده است. تولید انبوه محصولاتی همچون نانوسیل و چسب سنگ مگا استون یا رنگ‌های آنتی باکتریال هوشمند الوان تنها نمونه‌ای از این محصولات است. نگاه ما در تعاونی تولید رنگ و رزین الوان قرار گرفتن در جایگاه برترین تولیدکنندگان جهانی است و شاید همین نگاه و برنامه‌ریزی برای رسیدن به این جایگاه موجب شده است که تعاونی تولید رنگ و رزین الوان در سالیان گذشته و اکنون جزو برترین صادرکنندگان ایرانی در صنعت رنگ کشور باشد.
محمدرضا رضائی‌نژاد: گروه تعاونی پیشگامان در مهرماه ۱۳۷۵ با تکیه بر خرد جمعی و اعتقاد به آیه شریفه «تعاونو علی البر و التقوی» با اندیشه گروهی از نخبگان استان یزد و برای ایجاد فضای سالم و پررونق اقتصادی و ایجاد اشتغال شکل گرفت و در سایه تعاون و با همراهی و همدلی صادقانه سهامداران عزیز دست در دست هم فعل خواستن را صرف کرده است و بر این باور است که در سایه توکل، تفکر و تعهد و در قالب تعاونی به همه آرمان‌هایش خواهد رسید. گروه تعاونی پیشگامان با ۲5 سال سابقه درخشان در بخش تعاون کشور و با کسب افتخارات گوناگون در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی همواره می‌کوشد با مشارکت مردم در اقتصاد کشور نقشی سازنده ایفا کند. گروه تعاونی پیشگامان از سال 75 با وجه قرضی 20 میلیون تومان و با عضویت 15 نفر در حوزه تخصصی فناوری اطلاعات و با هدف توسعه کسب‌وکار IT شروع به فعالیت کرد و با تشکیل اتحادیه تخصصی امور زیربنایی پیشگامان به حوزه زیرساختی فعالیت خود را توسعه داد. نگاهی به کارنامه ۲5ساله اتحادیه پیشگامان که اکنون قریب به ۳۰ شرکت و نزدیک به ۵2 هزار سهامدار دارد، نشان می‌دهد هر کجا در استان یزد و سراسر کشور پروژه‌ای مهم و تاثیرگذار با قابلیت منفعت‌رسانی به مردم مطرح بوده دست یاری‌گر و باور تعاون‌محور پیشگامان نقشی اساسی در آن داشته است.
اتحادیه تخصصی پیشگامان با اعتماد سهامداران خود در پروژه‌های بزرگ همچون: ارائه سرویس اینترنت ثابت و مخابرات در کل کشور (FCP)، اجرای فیبر نوری در آب‌های بین‌الملل از عمان تا چابهار (400 کیلومتر)، اپراتور پست با نام تجاری پارسی‌پست، تولیدکننده کاغذ از سنگ آهک، بزرگ‌ترین شرکت تعاونی تولید و مونتاژ بوردهای الکترونیک و صنایع روشنایی، مدیریت زنجیره تامین و لجستیک، ارائه خدمات گمرکی، حمل‌ونقل ترکیبی و ترخیص کالا در بندر خشک پیشگامان، فناوری اطلاعات، نرم‌افزار، امنیت شبکه، باشگاه مشتریان (گام‌پلاس)، خدمات کشاورزی و فرآورده‌های میوه و آبمیوهای، تبلیغات، فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و آموزشی، ارائه‌دهنده کلیه خدمات بیمه‌ای (نمایندگی) و کسب‌وکارهای نوپا فعالیت دارد. اتحادیه تخصصی پیشگامان همچنین در ایفای مسوولیت‌های اجتماعی خود به حوزه‌های گوناگون ورود و سرمایه‌گذاری کرده است که به یقین «سرمایه نمادین» مهمی محسوب میشود. باشگاه فرهنگی ورزشی پیشگامان، شرکت تعاونی باشگاه مشتریان پیشگامان (گام‌پلاس)، شرکت تعاونی انرژی‌های خورشیدی پیشگامان، شرکت تعاونی شتاب‌دهنده نوآوری پیشگامان، آموزشگاه فنی و حرفه‌ای آزاد پیشگامان کویر و موسسه حمایتی آرمان از شرکت‌های پیشگامان بوده که در حوزه‌های فرهنگی، ورزشی، رفاهی، محیط زیست، علمی و تحقیقاتی، انرژی‌های پاک، بورسیه ایتام بی‌بضاعت و همچنین مساعدت خیریه‌ای فعالیت دارند.
مهم‌ترین موفقیت تعاونی تولید رنگ و رزین الوان در شرایط تحریم، حفظ و حتی افزایش تولید و تامین نیاز داخلی و در عین حال حفظ بازارهای صادراتی است. با وجود مشکلات داخلی ناشی از قوانین و عملکرد دستگاه‌های اجرایی و فشار تحریم‌های بین‌المللی در چند سال اخیر؛ تعاونی تولید رنگ و رزین الوان توانسته به اهداف از پیش تعیین‌شده خود برسد. چنانچه طی دو سال گذشته، واحد تحقیق و توسعه تعاونی تولید رنگ و رزین الوان توانسته به راه خود در مسیر توسعه محصولات مهندسی و صنعتی شرکت الوان ادامه دهد و کشور را از واردات برخی از این محصولات بی‌نیاز سازد. تعاونی تولید رنگ و رزین الوان به عنوان یک تعاونی خانوادگی نیز در بخش تعاون همواره به عنوان تعاونی نمونه و موفق در سطح کشور انتخاب شده است.
در واقع الوان نمونه‌ای از یک تعاونی موفق است و این اثبات می‌کند که بخش تعاون می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد به خصوص در شرایط تحریم داشته باشد. از سوی دیگر توجه به منویات مقام معظم رهبری در زمینه تولید و نام‌گذاری چند سال گذشته که همگی بر اصل تولید تاکید دارد وظیفه خطیری بر دوش تولیدکنندگان و مسوولان قرار داده است. آنچه ایشان تحت عنوان سال جهش تولید عنوان فرمودند بسیار دقیق و دوراندیشانه بوده است. در شرایط تحریم رفتار مصرف‌کنندگان تغییر خواهد کرد و تولید به شرط استفاده درست از موقعیت و کار بیشتر و توجه به کیفیت می‌تواند متحول شود. در این شرایط اگر موانع موجود بر سر راه تولید حذف شود اقتصاد در مدار توسعه قرار خواهد گرفت. البته تاکید می‌کنم تنها یک مولفه رونق تولید رفتار مصرف‌کنندگان است اما این شاخص، شاخص بسیار تاثیرگذاری است که باید از آن بهره گرفت.
مبحث دیگر توجه به بخش تعاون در اقتصاد در شرایط تحریم است. اصول تعاون و نظام کسب‌وکارهای تعاونی را شاید بتوان مهم‌ترین دستاورد انسان عدالتخواه امروز عنوان کرد. این الگو در شرایط ظالمانه تحریم برای پاسخ به نیازهای اقتصادی و رفع مشکلات ایجادشده می‌تواند بسیار کارساز باشد. تجمیع سرمایه‌های خرد و ساماندهی و سازماندهی سرمایه‌های انسانی و توجه بیشتر به نقش تعاونی‌ها در سازماندهیSME ها و مشاغل خرد و خانگی در حفظ و ایجاد اشتغال پایدار و تقویت تولید داخلی اهمیت دارد. به واقع در اینجا باید از کلیه تعاونگران که در این سال‌های سخت تمامی تلاش خود را مصروف ساخته‌اند و ثابت کردند که بخش تعاون تا چه اندازه در شرایط دشوار و بحرانی می‌تواند کارآمد باشد تشکر و قدردانی کنم. تعاونی تولید رنگ و رزین الوان نیز به عنوان عضوی از خانواده و بخش تعاون کشور در خدمت اقتصاد کشور و جامعه خواهد بود. ذکر این نکته نیز لازم است که با وجود مشکلات ایجادشده، تعاونی تولید الوان در تمامی این سال‌ها دست به تعدیل نیرو نزده است.
مدیران متخصص، جوان و خوش‌فکر این گروه تعاونی موفق شده‌اند با سختکوشی، نیت و باور صحیح و تلاش شبانه‌روزی با قانون تعاونی نوع جدید که برمبنای تفکر و کارآفرینی اجتماعی نوین است و بهره‌گیری از کارآفرینان و جوانان نخبه به عنوان سهامدار عضو تعاونی که حداقل باید 51 درصد سهام و 70 درصد رای را داشته باشند و در قبال حاکمیت و سهامداران غیر‌عضو (عامه جامعه) با حداکثر 49 درصد سهام مسوولیت دارند، نسبت به مدیریت پول خرد جامعه با تعهد به ایجاد ارزش افزوده و نسبت به اجرای پروژه‌های زیربنایی که ایجاد اشتغال، ارزش افزوده اقتصادی با دید توسعه پایدار دارد اقدام کنند. بزرگ‌ترین موفقیت ما ایجاد انگیزه در سهامداران خرد برای ورود به بحث سهامداری، مسوولیت‌پذیری مدیران و انجام پروژه‌های بزرگ اقتصادی است.
از افتخارات اتحادیه تخصصی امور زیربنایی پیشگامان در این سال‌ها می‌توان به کسب رتبه تعاونی برتر ملی، کسب تندیس جشنواره تولید ملی، افتخار ملی، کسب تندیس زرین جایزه ملی تعالی مدیریت تعاونی، برگزیده سومین کنفرانس ملی الگوهای نوین مدیریت کسب‌وکار، چهره ماندگار بخش تعاون، برگزیده کنگره چهره‌های برتر صنعت و تجارت کشور و برگزیده جشنواره دو‌سالانه ملی ایتا با عنوان عرضه‌کننده برتر اینترنت کشور نام برد. گروه تعاونی پیشگامان درکنار فعالیت‌های گوناگون خود به مبحث مهم زنجیره تامین نیز به عنوان رسالتی مهم و اثرگذار در امر تولید و اقتصاد برای فعالیت بازرگانان و تجار در بستری مناسب و ایده‌آل ورود کرده است. زنجیره تامین کالا در گروه تعاونی پیشگامان بر اساس نیاز بازرگانان و صاحبان کالا برای فعالیت‌های اقتصادی اعم از تولید، صادرات و واردات که شامل ارائه خدمات گمرکی و ترخیص کالا در گمرک اختصاصی، ارائه خدمات بندری (تخلیه، بارگیری، استریپ، استافینگ، صفافی و باریندی)، ارائه خدمات انبارداری (مسقف و سرپوشیده)، مرکز دپوی کانتینر خالی کشتیرانی، ارائه خدمات باسکول ریلی، امکان ارائه خدمات بازرسی کالا و... است در شرکت تعاونی بندر خشک پیشگامان تعریف و در دسترس بازرگانان و تولیدکنندگان قرار می‌گیرد.
سردخانه‌های بندر خشک پیشگامان با 39 سالن و مجموع 15 هزار تن ظرفیت به‌صورت دومداره در دمای صفر و زیر صفر با رعایت تمام استانداردهای لازم آماده ارائه خدمات به تولیدکنندگان و بازرگانان است. با توجه به زیرساخت‌های موجود در بندر خشک پیشگامان، شرکت حمل‌ونقل توانمند و مجوز اپراتوری پارسی‌پست، سامانه آنلاین فروش میوه و تره‌بار به نام بازرگام در حال فعالیت است. به این صورت که میوه‌ها از باغات مختلف تامین و پس از عملیات فرآوری و سورت در مجموعه انبار و سردخانه‌های پیشگامان، ذخیره‌سازی شده و با بسته‌بندی‌های مناسب توسط شرکت حمل‌ونقل به تهران و شهرهای تحت فعالیت بازرگام ارسال میشود. هدف این سامانه که جزو استارت‌آپ‌های تاییدشده معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری است کم کردن فاصله مزرعه تا سفره است به این معنی که شهروندان با استفاده از سامانه بازرگام می‌توانند میوه و تره‌بار مورد نیاز خود را با بهترین کیفیت و صرفه‌جویی در وقت و همچنین صرفه‌جویی در هزینه تا ۳۰ درصد قیمت محصول به صورت بسته‌بندی در محل تحویل بگیرند.
اکوبار، سامانه آنلاین ثبت و پذیرش درخواست جابه‌جایی کالا در سراسر کشور با هدف رفع چالش‌های موجود در صنعت حمل‌ونقل است. اکوبار ارتباطی شفاف و بدون واسطه میان صاحبان کالا، شرکت‌های باربری و رانندگان ناوگان ایجاد می‌کند. در این سامانه تلاش شده است با تکیه بر فناوری‌های نو و در بستر اینترنت، با استفاده از اپلیکیشن‌های تلفن همراه تعریفی نوین از فرآیند سنتی حمل‌ونقل کالا ارائه شود. پارسی‌پست نخستین اپراتور پست تعاونی کشور به عنوان متخصص لجستیک، بخش عظیمی از فرآیند زنجیره تامین، شامل ذخیره‌سازی و جریان کارآمد و موثر کالا، خدمات و اطلاعات مرتبط از نقطه شروع تا نقطه مصرف را به منظور رفع نیازهای مشتریان، برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی و کنترل می‌کند. پست پیشگامان با ایجاد مراکز لجستیک این قبیل خدمات را ارائه کرده و با ایجاد تمرکز، صرفه ناشی از مقیاس و ارائه تخصصی خدمات با کیفیت بالا می‌تواند دغدغه کاهش هزینه صاحبان کالا را کاهش دهد.
زنجیره تامین کالای بندر خشک پیشگامان در محصولات باغی و میوه‌ها که با خرید عمده و انبوه میوه از باغدارآغاز شده و با انبارش در سردخانه‌های مجهز بندر خشک پیشگامان و توزیع آنلاین میوه به مصرف‌کننده ادامه می‌یابد در شرکت تعاونی تولیدی فرآورده‌های میوه‌ای و آبمیوه پیشگامان به مرحله نهایی می‌رسد. کنستانتره میوه‌ها از یک فرآیند مرتب و متوالی شست‌وشو، اسلایس و خرد کردن، گرم کردن، آنزیم‌زنی، پرس کردن آروماگیری و شفاف‌سازی و عملیات صاف کردن تولید میشود و این فرآیند در نهایت به تغلیظ منتهی میشود. شرکت تعاونی پیشگامان ترابری ریلی نوین پارس (ترن پارس) از شرکت‌های زیرمجموعه بندر خشک پیشگامان و تکمیل‌کننده زنجیره تامین با هدف حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای و اپراتوری بندر خشک پیشگامان تاسیس شده است و در زمینه‌های زیر فعالیت می‌کند:
انجام کلیه خدمات حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و دریایی بازرگانان و صاحبان کالا
انجام کلیه خدمات بندری (تخلیه، بارگیری، استریپ، استافینگ، صفافی و باریندی)
انجام کلیه امور مربوط به واردات کالای بازرگانان
انجام کلیه امور صادراتی از گمرک بندر خشک پیشگامان جهت صادرات انواع محموله‌های باری به مقاصد مختلف و تخفیف حمل ریلی به کشورهای حوزه cis، حوزه خلیج‌فارس و ترکیه
توسعه صادرات در شرایط فعلی با سختی‌های بسیاری با توجه به بی‌ثباتی اقتصاد مواجه است اما شما در این زمینه فعالیت‌های چشمگیری در رقابت در عرصه بین‌المللی داشته‌اید. این موضوع چگونه امکانپذیر شده است؟
نتایج پژوهش‌های متعدد اقتصادی حکایت از این دارند که حضور فعال کشورها در عرصه تجارت بین‌الملل نقش بسیار موثری در بهبود نرخ رشد تولید ناخالص داخلی آنها دارد. در مورد موفقیت‌هایی که ما در تعاونی تولید رنگ و رزین الوان در زمینه صادرات داشتیم همین‌که الوان سال‌هاست به عنوان صادرکننده نمونه در سطح کشور انتخاب شده است گویای میزان موفقیت‌های الوان است. می‌دانید که انتخاب به عنوان صادرکننده از سوی دستگاه‌های مسوول و تنها بر اساس آمار میزان صادرات صورت می‌گیرد. از این‌رو داوری‌ای که در این مورد صورت گرفته هم گسترده بوده و هم معتبر و بی‌طرف. البته ما باید در ادامه مسیر به تلاش خود در توسعه صادرات ادامه دهیم چراکه کار در بازارهای صادراتی بسیار حساس است و چه از نظر کیفیت محصول و بسته‌بندی و چه سیاست‌های بازاریابی باید همواره به‌روز باشیم؛ در غیر این صورت سهم بازار از سوی رقبای قدرتمند خارجی که مشکلات مارا هم ندارند به سادگی از دست خواهد رفت.
اگر به صورت مصداقی بخواهم نمونه‌ای از موفقیت تعاونی تولید رنگ و رزین الوان در زمینه صادرات را بیان کنم باید به موضوع ایجاد تحول در بسته‌بندی رنگ اشاره کنم. متاسفانه بخشی از عقب‌ماندگی ما در صادرات نه به دلیل کیفیت محصولات بلکه به واسطه بسته‌بندی ساده و بی‌کیفیت یا حتی ارائه محصول به صورت فله به بازار بوده است. تعاونی تولید رنگ و رزین الوان در ایجاد تحول در بسته‌بندی رنگ پیشرو است چراکه حدود 20 سال پیش همزمان با شروع تحولات بسته‌بندی در صنایع دیگر ما در الوان تصمیم گرفتیم بسته‌بندی‌های خود را مدرن کنیم. به جرات می‌گویم که تعاونی تولید رنگ و رزین الوان نخستین شرکت در تغییر بسته‌بندی‌های رنگ محسوب میشود.
یکی از مهم‌ترین اقدامات ما در بسته‌بندی استفاده از روش چاپ In Mold Labeling) IML) است. این روشی در چاپ روی ظروف پلاستیکی است که پس از سال‌ها تحقیق و ابداع روش‌های گوناگون به دست آمده و توجه همگان را به خود جلب کرده است. در این روش لیبل درون قالب قرار می‌گرفت و همزمان با تولید ظرف، لیبل چاپ‌شده نیز بر روی ظرف نشانده می‌شد. ابداع روش IML به اوایل دهه 1980 باز‌می‌گردد که پس از معرفی آن به صنعت بسته‌بندی، به سرعت محبوبیت بالایی پیدا کرد. هم‌اکنون اکثر تولیدات الوان به صورت بسته‌بندی با این روش انجام میشود.
اتحادیه تخصصی امور زیربنایی پیشگامان در حوزه خدمات فنی، مهندسی و کشاورزی در شرایط کنونی اقتصادی بسیار مطلوب عمل کرده است. پیشگامان در حوزه خدمات فنی و مهندسی پهنای باند اینترنت صادرات داشته و به عنوان صادرکننده نمونه کشوری در همایش ملی صادرات انتخاب شده است. در حوزه کشاورزی نیز یکی از شرکت‌های زیرمجموعه اتحادیه تخصصی پیشگامان صادرکننده محصولات کشاورزی مانند سیب درختی، کیوی، فلفل دلمه به کشورهای عراق، افغانستان، روسیه و قطر است. همچنین تولیدات کنسانتره میوه پیشگامان نیز به کشورهای روسیه، ژاپن و آلمان صادر میشود. اتحادیه تخصصی امور زیربنایی پیشگامان در حال حاضر برای بیش از 900 نفر در سراسر کشور اشتغال مستقیم ایجاد کرده است. همچنین نمایندگان این اتحادیه و سایر اعضای مرتبط با فعالیت شرکت‌های 30 گانه گروه تعاونی پیشگامان در سراسر کشور بیش از شش هزار نفر هستند که این رقم به نوعی اشتغال‌زایی غیرمستقیم گروه تعاونی پیشگامان محسوب میشود.
فضای کسب‌وکار و کارآفرینی کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو است. شما چگونه توانستید در این عرصه اشتغال‌زایی و رشد داشته باشید؟
برای این مهم تعاونی تولید رنگ و رزین الوان از تمامی ظرفیت‌های داخلی استفاده کرده است. همان‌طور که قبلاً گفتم برنامه ما حرکت در سطح تولیدکنندگان جهانی است و در شرایط تحریم نمی‌توان گفت که الوان در اجرای برنامه‌های توسعه‌ای خود دچار مشکل نشده است. اما با جایگزین کردن راهکارهای نو و خلاقانه و تغییرات تاکتیکی در سیاست‌های کلان، توانستیم تا حد زیادی این تحریم‌ها را خنثی و موانع جدی آن را نیز تا حد زیادی بی‌اثر کنیم. در این مسیر بهره‌گیری از نیروهای متخصص و توجه به مبحث خوداتکایی در تولید نقشی مهم و اساسی ایفا کرده است. به جرات می‌توان گفت در صورت فقدان نیروی انسانی ماهر، ممکن بود مسیر حرکت مجموعه ما نیز سد شود و نتوانیم به اهداف خود دست یابیم.
تفکر تعاونی در برهه‌ای که فشارهای اقتصادی و بین‌المللی بسیار شدید است قابلیت اثرگذاری مطلوبی دارد. زمانی که دولت به علت تحریم، درآمد نفتی ندارد بهترین راه برون‌رفت از این وضعیت، فعال کردن بازار سرمایه یا استفاده از ظرفیت‌های تعاونی و بورس است. تعاون به عنوان یکی از ارکان اقتصادی جامعه می‌تواند در شرایط بحرانی کشور را کمک کند. با ایجاد تعاونی‌های تخصصی و تحت حمایت اتحادیه می‌توان با استفاده از ظرفیت پول خرد جامعه و مدیریت خردمندانه مدیران تعاونی نسبت به ارزش‌آفرینی و ایجاد شبکه‌های خدماتی و تولیدی در زنجیره لجستیک و خدمات اقدام کرد. مثلاً در زمینه تولید و پخش میوه، بزرگ‌ترین سامانه آنلاین پخش میوه در کشور با نام تجاری «بازرگام» توسط گروه تعاونی پیشگامان راه‌اندازی شده و در شهرهای تهران، کرج، اصفهان، کرمان و یزد فعال است. بازرگام میوه را مستقیم از باغدار خریداری کرده و در سردخانه بندر خشک نگهداری و بسته‌بندی می‌کند و درب منزل متقاضی تحویل می‌دهد. میوه‌های درجه دو نیز در شرکت تولیدی فرآورده‌های میوه و آبمیوهای پیشگامان به کنسانتره تبدیل میشود و اگر میوه‌ای دارای هسته باشد از آن هسته نیز روغن‌گیری میشود. با ایجاد این زنجیره تامین و شبکه‌سازی ارزش افزوده خوبی ایجاد میشود.
مهم‌ترین چالش‌هایی که در این مسیر با آن روبه‌رو بودید و هستید چه بوده است؟ تحریم‌ها چقدر بر کسب‌وکار شما اثر داشته است؟
ببینید در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی از هر نظر تحت فشار هستند، تنها این دولت است که با حمایت‌های بیشتر و تسهیل برخی قوانین می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند. به نظر من به عنوان فردی که سال‌هاست در بخش تعاون و در زمینه تولید فعالیت می‌کنم راه برون‌رفت کشور از فشار تحریم‌ها نیز همین است یعنی دولت به تولیدکنندگان توجه بیشتر کند و تولیدکنندگان نیز با حفظ و حتی گسترش تولید مشکلات اقتصادی حاصل از تحریم را به حداقل برسانند. ما اگر به تحریم به جای تهدید به عنوان یک فرصت نگاه کنیم قطعاً تولید داخلی رونق پیدا خواهد کرد و در نهایت فرصتی خواهد شد برای بی‌نیاز شدن از واردات و خروج بی‌رویه ارز اما قطعاً این بدون حمایت دولت امکانپذیر نخواهد بود.
مهم‌ترین چالش، رقابت دولت با بخش غیردولتی است. در ابلاغیه اصل 44 قانون اساسی تاکید شده است اگر بخش غیردولتی مجوز فعالیت‌های زیربنایی را دریافت کرد دیگر دولت وارد آن حوزه نشود ولی به دلیل مسائل سیاسی و منطقه‌ای و مانور مدیران دولتی ما شاهد ورود دولت در این حوزه‌ها هستیم و این امر باعث نابودی بخش غیردولتی میشود. در خصوص اثر تحریم نیز اگر دولت به مردم و تعاونی‌ها اعتماد کند و بر کار آنها نظارت کند نه دخالت، می‌توان اثر تحریم‌ها را کاهش داد و ایجاد بازار را با تجمیع تولیدی‌ها و شرکت‌های خدماتی به صورت تعاونی بر عهده تعاونی‌ها گذاشت. در اتحادیه پیشگامان سعی شده با تعمیم منابع به گونه‌ای عمل شود که در اقتصاد تورمی فعلی و اقتصاد بهره‌وری آینده بتوانیم به فعالیت خود ادامه داده و با ورود به بازار صادرات پهنای باند و مواد غذایی و پایاپای کردن آن با نیاز کشور مشکلات تحریم را برطرف کنیم.
به عنوان یک تعاونی فعال که نقش بسزایی در کارآفرینی دارید چه انتظاراتی از دولت دارید؟
امروزه مهم‌ترین مشکل در بخش اقتصاد کلان مربوط به سیاست‌های پولی و ارزی و عدم ثبات آن است. در این میان همه صادرکنندگان نیز درگیر مشکلات نقل و انتقالات ارزی شده‌اند. در این شرایط ما توقع حمایت از سوی دولت را داریم، نه اینکه دولت مشکلات را بیشتر کند یا اینکه به دنبال حل مشکلات خود از طریق فشار بر تولیدکنندگان باشد. متاسفانه تغییرات سریع و پی در پی مقررات، قوانین دست‌و‌پاگیر و بوروکراسی سنگین همیشه بر اقتصاد ما سایه افکنده است و اکنون شرایط تحریم بهترین زمان و فرصت برای رفع این موانع داخلی توسط دولت و مجلس است.
دولت باید با وضع مالیات بر دارایی از حوزه اجرا خارج شود و به حوزه نظارت که وظیفه ذاتی آن است ورود کند. در وضعیت فعلی چون ما فقط مالیات بر فعالیت داریم اثر مرکب تورم بیشتر به نفع دلالان است و اگر مالیات بر عواید دارایی به نحو صحیح وضع شود دولت می‌تواند کارخانه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی خود را حتی با قیمت پایین به تعاونی‌ها و بخش خصوصی واگذار کند و از عواید آن به صورت پله‌ای مالیات بگیرد. درخواست ما از دولت عدم ورود به فعالیت‌های موازی با بخش غیردولتی است.
