«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
مقایسه دو شرکت صنعت چوب
بیشترین مصرف امدیاف جهان در تولید میز و مبلمان است که سهم ۵۱درصدی دارد. ۱۵درصد مصرف این محصول نیز در ساخت‌‌‌وساز و ۱۷درصد در تولید کف‌‌‌پوش لمینیت است. نئوپان از دیگر محصولات اصلی این صنعت است که از خرده‌چوب‌های فرآوری‌شده مانند خاک‌اره که به همراه رزین یا چسب فشرده شدهاند، ساخته می‌شود. فرآیند تولید نئوپان به این نحو است که ضایعات به‌دست‌آمده از چوب درختان به خرده‌چوب تبدیل شده و بعد از رطوبت‌گیری و همگن‌شدن، چسب زده میشوند و تحت پرس حرارتی قرار می‌گیرند. قیمت نئوپان از امدیاف کمتر است؛ چرا که امدیاف در برابر ضربات و ساییدگی نسبت به نئوپان مقاومت بیشتری دارد. یکی از مشکلات اصلی این‌گونه واحدهای تولیدی، تامین چوب‌خام بهعنوان اصلی‌ترین ماده اولیه موردنیاز بوده که با اجرای طرح تنفس جنگ‌های شمال کشور، برداشت چوب از جنگ‌ها به جز در موارد خاصی ممنوع و متوقف شده و همین امر تامین مواد اولیه را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.
واردات و صادرات
براساس آمارهای گمرک ایران، مجموع واردات انواع نئوپان در سال 1400 به میزان 6هزار و 349مترمکعب به ارزش یک‌میلیون و 463هزار دلار بوده که این رقم نسبت به سال 99 به میزان 41درصد کاهش یافته است. در مقابل، صادرات انواع نئوپان کشور در سال 1400 به میزان 2958هزار و 777مترمکعب به ارزش 39میلیون و 102هزار دلار بوده است. در زمینه امدیاف هم مجموع واردات انواع این محصول در سال 1400 به میزان 772هزار و 494مترمکعب به ارزش 222میلیون دلار بوده است. در سال 99 حجم واردات امدیاف به کشور 705هزار و 105مترمکعب گزارش شد و ارزش دلاری آن برابر با 74میلیون دلار بود. عمده واردات این محصول از تایلند صورت می‌گیرد. کشورهای ترکیه و چین نیز در رتبه‌‌‌‌‌‌های دوم و سوم قرار دارند. در مقابل، در سال 1400 تنها 139هزار مترمکعب انواع تخته فیبرها (شامل انواع امدیاف) به ارزش 9/ 46میلیون دلار صادر شده است. در این زمینه مشاهده می‌‌‌کنیم که تراز کشور بسیار منفی است.
به طور کلی کشور در سال گذشته 5/ 812هزار مترمکعب به ارزش 239میلیون دلار انواع اوراق فشرده چوبی شامل نئوپان و امدیاف و امثال آن وارد کرده است. در حوزه انواع چوب‌‌‌آلات (شامل خرده‌چوب، زغال‌چوب، چوب دونیم‌شده، آرد چوب، الوار و...) هم آمارها از صادرات 8/ 4هزار تن به ارزش 9/ 2میلیون دلار این محصول و در مقابل واردات 536هزار تن به ارزش 167میلیون دلار حکایت دارد. ارزش بازار جهانی امدیاف در سال 2020 برابر با 105میلیارد دلار بوده است. با توجه به برآورد رشد 20درصدی تقاضا در صنعت مبلمان، بهعنوان بزرگ‌ترین متقاضی محصول امدیاف تا سال 2026 و بررسی روند تقاضای سایر صنایع مصرف‌کننده پیش‌بینی می‌شود با رشد سالانه بالای 4درصد تا سال 2026 ارزش بازار جهانی امدیاف به 135میلیارد دلار برسد که در بین مناطق، بخش‌‌‌جنوبی آسیا بیشترین رشد را خواهد داشت. رشد صنعت در مناطق شمالی آسیا و بخش آمریکای‌‌‌جنوبی در سطح متوسط خواهد بود و مناطق آمریکای شمالی و آفریقا نیز کمترین رشد را خواهند داشت. قیمت‌گذاری محصولات شرکت‌های چوب بر عهده سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است. فعالان این بازار معتقدند در برخی موارد، به دلایلی به‌‌‌رغم افزایش قیمت نهاده‌‌‌های تولید، سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، از اعطای مجوز افزایش نرخ خودداری می‌کند که این موضوع سودآوری شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌‌‌سازد. این در حالی است که نرخ محصول تمام‌‌‌شده وارداتی (امدیاف) به دلیل نوسانات نرخ ارز و تحریم اقتصادی از پاییز ۱۳۹۸ به این طرف افزایش یافته است.
شرکت‌های گروه
در بازار سرمایه، سهام دو شرکت در حوزه چوب مورد معامله قرار می‌گیرد. علاوه بر این دو شرکت، واحدهای تولیدی زیادی در کشور فعال هستند که درصد بالایی از سهم بازار را در دست دارند. سهام دو شرکت «چفیبر» و «چخزر» که در زیرگروه محصولات چوبی درج شدهاند، در بازار سهام معامله میشوند.
چخزر
شرکت صنایع چوب خزر در سال 1369 به صورت سهامی خاص تاسیس شد و در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید. به موجب مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 02/ 08/ 1385 نام شرکت به شرکت صنایع چوب خزر کاسپین تغییر یافت. همچنین در اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 25/ 08 / 1387 نوع شرکت از «سهامی خاص» به «سهامی‌عام» تبدیل شد. با توجه به تعلق 100درصد سهام به شرکت گروه صنعت سلولزی تامین‌گستر نوین (سهامی‌خاص)، این شرکت ازجمله شرکت‌های فرعی شرکت مذکور تلقی می‌شود. فعالیت‌های این شرکت طبق اساس‌نامه عبارت است از تولید، بازاریابی، فروش و صدور انواع محصولات چوب مانند امدیاف، پارکت، صفحه کابینت، انواع ورق و فوم پی‌وی‌سی.
مجموع درآمدهای شرکت برای سال مالی 1400 مبلغ 201میلیارد و 585میلیون ریال بوده است. جدول گزارش میزان تولید و ارزش فروش محصولات شرکت را به طور خالصه نشان می‌دهد. همان‌طور که این جدول نشان می‌دهد، کل تولید امدیاف شرکت همراه با ملامینه 57هزار مترمکعب بوده است. ناگفته نماند که ظرفیت تولید این محصول در کشور سالانه 5/ 2میلیون مترمکعب است که بیشتر آن متعلق به شرکت‌هایی است که در بازار سرمایه حضور ندارند. این شرکت در سال مالی 1400 برای هر سهم 2432ریال سود تولید کرد که 17درصد نسبت به مدت مشابه سال 99 کاهش یافته است و در حال حاضر نسبت قیمت به سود آن روی 25/ 13 واحد قرار دارد که نشان‌‌‌دهنده میل بازار به خرید این سهم است. در جدول گزارش، وضعیت سودسازی پنج‌سال گذشته این شرکت ترسیم شده و برآورد کارشناسان شرکت از پیش‌بینی فروش و هزینه‌‌‌های سال آینده آن هم آمده است. اگر میانگین 15درصد حاشیه سود پنج‌سال گذشته این شرکت را در نظر بگیریم، در پایان سال 1401 به هر سهم 4257ریال خواهد رسید.
چفیبر
شرکت تولید فیبر ایران در تاریخ 31 اردیبهشت‌ماه سال 1345 در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید و در سال 1356 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد.
این شرکت در حال حاضر، جزو شرکت‌های فرعی سرمایه‌گذاری ملی ایران است که علاوه بر تولید و واردات انواع تخته‌های نیمه‌فشرده شامل امدیاف، در حوزه انواع فیبر، نئوپان، چوب پالست و سایر مصنوعات چوبی و همچنین تولید و واردات انواع روکش از جمله روکش‌های طبیعی و مصنوعی مانند کاغذی، ملامینه، تولید و واردات انواع درب، پنجره، کابینت، مبلمان خانگی و اداری، خانه‌های پیش‌ساخته و امثال آن فعالیت می‌کند. شرکت تولید فیبر ایران در سال ۱۳۴۵ تاسیس شد و سرمایه آن از بدو تاسیس تاکنون از ۲۴۵میلیون تومان به ۱۸۰میلیارد تومان در پایان دوره مالی منتهی به ۳۰/ ۰۹/ ۱۴۰۰ افزایش یافته است. ظرفیت تولید فیبر در این شرکت ۴هزار و ۴۰۰مترمکعب است.
شرکت فیبر ایران در سال ۱۳۸۶ امتیاز بهره‌برداری خود از جنگل‌های رشته‌رود در شمال کشور را واگذار کرد و در سال‌های اخیر عملا فاقد پروانه بهره‌برداری از جنگل بوده است. با این حال، با توجه به نیاز صنایع چوب و کاغذ به چوب‌خام، بهعنوان ماده اولیه تولید و نیز با توجه به محدودیت‌های موجود در داخل کشور به منظور تهیه چوب‌خام، در چند سال گذشته واردات چوب‌خام از روسیه در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. در این خصوص با توجه به مشکلات موجود ارزی و طولانی شدن فرآیند ثبت‌سفارش و تخصیص ارز، از ابتدای فعالیت در این حوزه حدود ۴۰هزار مترمکعب چوب پوست‌کنده وارد کشور شده که بخش عمده آن به صورت بازرگانی تحویل مشتریان شده است. لازم به ذکر است که به دلیل افزایش شدید قیمت حمل دریایی در دریای خزر، عملا سود این فعالیت در سه‌ماه سوم سال بسیار ناچیز بوده است.
همزمان با تامین چوب خارجی، زراعت، تامین و خرید چوب داخلی نیز در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. در واقع واردات چوب‌خام به صورت پوست‌کنده و نیز خمیر چوب الیاف بلند، فعالیت جدید بازرگانی این شرکت محسوب می‌شود. علاوه بر این «چفیبر» برای ماندن در بازار، حوزه فعالیت خود را در بخش‌های دیگر اقتصادی افزایش داده که بیشتر آنها در زمینه لجستیکی گردشگری، بازرگانی و تجاری بوده است، به طوری که گفته شده عملکرد آتی فیبر ایران به صورت مجموعه‌ای چندعملکردی با محوریت لجستیک خواهد بود. حجم تولید این شرکت طی ۹ماه امسال ۲۵هزار و ۶۵۱مترمکعب محصولات چوبی داخلی و خارجی (۲۴هزار و ۶۲۵مترمکعب) و تخته و الوار (۵۴۰مترمکعب) بوده است. این رقم از کل تولید سال گذشته این شرکت (۱۷هزار و ۵۰۲مترمکعب) بیشتر بوده است. همان‌طور که جدول تولیدی این شرکت نشان می‌دهد، «چفیبر» در سال 1400 تولید امدیاف نداشته است. از نظر سوددهی «چفیبر» در دوره ۹ماهه به ازای هر سهم ۶۸ریال سود محقق کرده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (114ریال) کاهش داشته است.
