آزادسازی نرخ آشامیدنی‏‏‌ها؛ عامل جهش سود با وجود افت مقادیر تولید

محرک رشد سود دلاری آشامیدنی‏‏‌ها

دنیای اقتصاد -عباس بیات : بررسی سه شرکت فعال در بازار سرمایه که به‌عنوان تولیدکننده محصولات آشامیدنی شناخته می‌‌‌شوند، نشان می‌دهد که طی سال ۱۴۰۲، مقادیر تولید و فروش این صنعت با متوسط کاهش ۷درصدی همراه بوده است. با توجه به وارداتی بودن برخی اقلام، جهش نرخ ارز موجب افزایش هزینه تامین مواد‌‌‌اولیه و درنتیجه افت تولیدات این صنعت شده است.

با این حال درآمد و سود آشامیدنی‌‌‌ها وضعیت بهتری داشته و مجموع فروش ریالی این صنعت طی سال 1402 با افزایش 58درصدی همراه بوده که 24واحد درصد بیشتر از متوسط سالانه است. از لحاظ سودآوری طی سه‌فصل گذشته متوسط سه حاشیه سود این صنعت 19درصد به ثبت رسیده که 4واحد درصد بیشتر از متوسط فصلی است. بررسی سودآوری دلاری آشامیدنی‌‌‌ها نشان می‌دهد که به‌رغم کاهش 15درصدی آن در 1401، طی سه‌فصل گذشته سود دلاری این صنعت به‌طور متوسط 38درصد نسبت به متوسط فصلی جهش یافته است. درآمد فروش این صنعت طی سال 1402 با متوسط رشد 11درصدی همراه بوده است. بر این اساس می‌‌‌توان عامل اصلی جهش سودآوری این صنعت را رشد 26درصدی نرخ فروش دلاری محصول اصلی به دنبال آزادسازی نرخ عمده محصولات تولیدی در زمستان دانست.

افت تولید با نوسان نرخ ارز

ارزیابی مقادیر تولید صنعت محصولات آشامیدنی نشان می‌دهد که طی 13سال اخیر تنها یک‌درصد با افزایش همراه شده است. روند تولیدات تا سال 98 کاهشی بوده و از این سال شیب صعودی به خود گرفته است. با این حال طی دوسال اخیر به دلیل وجود نوسانات نرخ ارز و مشکلات تامین ارز موردنیاز برای واردات مواداولیه با افت همراه شده است. بر این اساس طی سال‌های 1401 و 1402 به‌‌‌ترتیب مجموع تولیدات آشامیدنی‌‌‌ها افت یک و 7درصدی را به ثبت رسانده است. در مقیاس ماهانه در اسفندماه سال‌جاری مجموع تولید آشامیدنی‌‌‌ها 74هزار و 130هزار لیتر به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با اسفند سال قبل افت 7درصدی را تجربه کرده است.  در خلال شرکت‌های این صنعت طی یک‌سال گذشته عملکرد «غنوش» در بحث تولید بسیار بهتر بوده است. بر این اساس شرکت یادشده با ثبت مجموع تولید 8هزار و 160هزار لیتر از انواع محصولات آشامیدنی طی سال 1402، موفق شده است تولیدات سالانه خود را نسبت به سال گذشته 20درصد افزایش دهد.

جهش درآمد با چاشنی نرخ فروش

مجموع فروش شرکت‌های آشامیدنی در بازه سالانه، به‌طور متوسط در هر سال 34درصد جهش یافته است. بیشترین میزان رشد درآمد این صنعت طی سال 99 به دنبال جهش ارزی و مجوز افزایش نرخ، رقم خورده که مبلغ فروش آشامیدنی‌‌‌ها بیش از 80درصد رشد را طی این سال تجربه کرده است.

در سال 1402، مجموع فروش صنعت آشامیدنی به میزان 6هزار و 753میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با سال گذشته 58درصد رشد داشته است. با توجه به میانگین سالانه می‌‌‌توان اذعان کرد عملکرد آشامیدنی‌‌‌ها طی سال گذشته به لحاظ درآمد فروش خوب بوده و 24درصد بالاتر از میانگین رقم خورده است.

با توجه به افت مقداری تولید و فروش طی سال 1402، عامل اصلی در جهش درآمدی این صنعت را می‌‌‌توان افزایش نرخ فروش محصولات قلمداد کرد. آزادسازی عمده محصولات تولیدی این صنعت موجب شد تا درآمد و سود شرکت‌های آشامیدنی در سال گذشته با افزایش همراه شود.

در آخرین گزارش ماهانه سال گذشته، مجموع درآمد آشامیدنی‌‌‌ها، 551میلیارد تومان بوده که در قیاس با اسفند سال قبل تنها 17درصد رشد یافته است. با توجه به در پیش بودن فصل بهار، انتظار می‌رود تقاضا برای نوشیدنی‌‌‌ها بسیار افزایش یابد و در نتیجه درآمد فروش و سودآوری این صنعت با افزایش همراه شود. از میان سه شرکت تولید محصولات آشامیدنی بورسی، «غنوش» بار دیگر با ثبت مجموع فروش 159میلیارد تومان و رشد بیش از 250درصد طی سال 1402، موفق شد از دو شرکت دیگر پیشی بگیرد و بهترین عملکرد را به ثبت برساند.

عملکرد خوب «غنوش» در رشد متغیرهای سودآوری

متوسط سه متغیر اصلی سودآوری یعنی حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص صنعت آشامیدنی در 12سال اخیر به‌‌‌ترتیب 30، 14 و 6درصد به ثبت رسیده است. روند سودآوری این صنعت تا سال 99 افزایشی بوده و به اوج خود یعنی میانگین 24درصدی رسیده، اما از این سال با شیب ملایمی در حال کاهش بوده است. در سال 1401 میانگین سه حاشیه سود یادشده 14درصد بوده که 3درصد کمتر از متوسط سالانه بوده است.

طی سال‌جاری وضعیت سودآوری آشامیدنی‌‌‌ها بهبود یافته و عملکرد ضعیف 1401 آنها جبران شده است. میانگین سه حاشیه سود این صنعت طی 13فصل اخیر، 15درصد به ثبت رسیده است. در تابستان 1402 متوسط حاشیه سود آشامیدنی‌‌‌ها 25درصد به ثبت رسید که 10درصد بیشتر از میانگین فصلی بوده است.

طی پاییز با افت تقاضای محصولات حاشیه سودها نیز کاهش یافت و میانگین 16درصد به ثبت رسید که البته همچنان یک‌درصد بیش از میانگین فصلی خود بوده است.  براساس آخرین گزارش فصلی و سالانه منتشرشده توسط شرکت‌های آشامیدنی، طی سال 1401 و پاییز 1402، شرکت «غنوش» پیشتاز سودآوری بوده است. این شرکت طی سال 1401 و پاییز 1402 با ثبت متوسط سه حاشیه سود 51 و 21درصدی نسبت به دو شرکت دیگر عملکرد بهتری را به ثبت رسانده است.

شتاب درآمد دلاری آشامیدنی‌‌‌ها

به جهت ارزیابی وضعیت درآمد و سود شرکت‌های آشامیدنی، فروش و سود دلاری آنها بر مبنای دلار نیما محاسبه شده است. بر این اساس متوسط سود ناخالص، عملیاتی و خالص دلاری این صنعت در سال 1401 با افت 15درصدی نسبت به 1400 همراه بوده است. با این حال طی سال 1402، وضعیت بهتری در آشامیدنی‌‌‌ها تحت‌تاثیر حذف قیمت دستوری برخی از محصولات اصلی صنعت رقم خورده است.

 بر این اساس میانگین سود این صنعت در سه فصل گذشته 8میلیون و 830هزار دلار به ثبت رسید که در مقایسه با متوسط فصلی بیش از 38درصد جهش یافته است. در بازه سالانه طی سال 1402 تنها 19درصد درآمد دلاری رشد یافته و به 158میلیون دلار رسیده است.

این وضعیت در 1402 نیز تداوم داشته و مجموع فروش دلاری این صنعت تنها 12درصد رشد را تجربه کرده است. با توجه به افت شیب رشد درآمد دلاری آشامیدنی‌‌‌ها در سال 1402، می‌‌‌توان استنباط کرد که رشد سود این صنعت همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، به دلیل جهش نرخ فروش حاصل از آزادسازی عمده محصولات این صنعت است. بر این اساس نرخ فروش دلاری محصول اصلی آشامیدنی‌‌‌ها طی زمستان 1402 نسبت به مدت مشابه میانگین 26درصد رشد را تجربه کرده است. بیشترین میزان رشد نرخ فروش در این بازه مربوط به شرکت «غنوش» بوده که محصول کلیدی خود یعنی کنسانتره مرکبات را 33درصد نسبت به دوره مشابه بالاتر به فروش رسانده است.