گرما، جنگ و ممنوعیت صادرات:
تهدیدهای جهانی صنعت کشاورزی در حال افزایش است
این هفته، هند، صادرکننده بزرگ برنج در دنیا، صدور برخی از محمولههای این محصول را که برای نیمی از جمعیت جهان ضروری است، ممنوع کرد تا قیمتهای داخلی خود را کنترل کند. روسیه از توافقی که به غلات اوکراینی اجازه میداد به طور ایمن از دریای سیاه عبور کند، خارج شد و علاوه بر این، چالش دیگر ورود اخیر الگوی آب و هوای النینو است که ممکن است آسیب بیشتری به کشاورزی جهانی وارد کند.
همه اینها، نگرانیها را در مورد امنیت غذایی و قیمتها تجدید میکند و این خطر را ایجاد میکند که تورم افسارگسیخته در قفسههای سوپرمارکتها برای مدت طولانیتری باقی بماند. این یک ضربه تازه بر پیکر مصرفکنندگان خواهد بود که پس از فشار طولانیمدت بر بودجه خانوار، منتظر اخبار خوب در مورد بهبود وضعیت معیشتی بودند. تیم بنتون، کارشناس امنیت غذایی در Chatham House در لندن میگوید: همه ما هنوز با شرایط تورمی دست وپنجه نرم میکنیم و اگرچه تورم در حال کاهش است، اما این البته به این معنی نیست که قیمتها پایین میآیند.
گرمای شدیدی که بخشهای عظیمی از آسیا، اروپا و آمریکای شمالی را فرا گرفته است، تازهترین چالش در این سال سخت برای کشاورزان است. آنها مجبور شدهاند با دورههای شدید آب و هوایی، از جمله خشکسالیهای طولانی، باران شدید و سیل دست و پنجه نرم کنند. در حال حاضر، هوا در جنوب اروپا آنقدر گرم است که گاوها شیر کمتری تولید میکنند و محصول گوجهفرنگی در حال نابودی است. برداشت غلات نیز بسیار کمتر خواهد بود.
در آسیا، محصول مزارع برنج چین در معرض خطر است و در ایالات متحده در ماه ژوئن شرایط برای کشت محصولات در بدترین وضعیت خود در بیش از سه دهه گذشته قرار دارد. قیمت برنج در آسیا اخیرا به بالاترین حد خود در دو سال گذشته رسیده است و واردکنندگان موجودی انبارهای خود را افزایش میدهند، اما در حالی که میزان کامل خسارت بستگی به مدت زمان تداوم شرایط نامساعد دارد، در حال حاضر نشانههای واضحی از تخریب صنعت کشت میوهها و سبزیجات در مناطق جنوب اروپا وجود دارد که بخش عمدهای از محصولات این قاره را تامین میکنند.
در سیسیل، برخی از محصولات گوجهفرنگی دچار حلقههای سیاهرنگ و شومی شدهاند که در نتیجه پوسیدگی انتهایی شکوفههای آنها ایجاد شده، زمانی که وضعیت غیرعادی و شدید جوی، گیاهان را دچار کمبود کلسیم کرد. به گفته انجمن کشاورزان Coldiretti، در سراسر ایتالیا، خسارات ناشی از آب و هوا به صنعت کشاورزی از ضرر ۶ میلیارد یورویی (۷/ ۶ میلیارد دلار) سال گذشته فراتر خواهد رفت. دما باعث تسریع در رسیدن یا سوختگی حرارتی در همه گیاهان زراعی از انگور گرفته تا خربزه، زردآلو و بادمجان شده است. فعالیت زنبورها و گردهافشانی تحتتاثیر قرار گرفته و تولید گندم کاهش یافته است.
لورنزو بازانا، کشاورزی در Coldiretti گفت: این فقط یک تابستان گرم معمولی نیست. آنها میگویند گیاهان باید خود را با تغییرات آب و هوایی وفق دهند، اما ما در مورد فرهنگهایی صحبت میکنیم که طی هزاران سال به کندی تکامل یافتهاند، آنها نمیتوانند با آب و هوایی که مدام به این سرعت و به شدت تغییر میکند، سازگار شوند. فراتر از غرفههای فروش سبزیجات اروپا، خبر خوب این است که محصولات در بازار غلات که کلید امنیت غذایی کشورهای فقیر و وابسته به واردات است، هنوز به لطف برداشتهای رکورددار سویا و ذرت در برزیل، به خوبی عرضه میشوند.
اما عدمقطعیتها در حال افزایش است. در یک تصویر مناسب، قیمت گندم در طول هفته گذشته در واکنش به هجوم اخبار از دریای سیاه در نوسان بود و پس از فروپاشی قرارداد صادراتی، قبل از اینکه گندم به قیمت قبلی برگردد، قیمت آن افزایش یافت. سپس با تهدید کشتیهایی که به سمت بنادر اوکراین حرکت میکردند، توسط روسیه، دوباره قیمت آن رو به افزایش گذاشت و روز جمعه گذشته، در حالی که اوکراین به دنبال احیای قرارداد صادراتی بود، شاهد کاهش قیمت بودیم.
اما نگرانیهای بیشتر ناشی از اقدامات هند برای ممنوعیت صادرات برنج سفید غیرباسماتی برای مهار تورم ایجاد شده است. بر اساس دادههای وزارت غذا هند، قیمت خردهفروشی برنج در دهلی امسال حدود ۱۵درصد افزایش یافته است در حالی که میانگین قیمت این محصول در سراسر این کشور ۹درصد افزایش یافته است و کارشناسان هشدار میدهند که دولت ممکن است محدودیتها را به سایر گونههای برنج گسترش دهد. در تایلند دولت از کشاورزان خواسته که کاشت برنج را در سالجاری به دلیل خطرات خشکسالی به یک محصول محدود کنند. در چین که دمای بالا احتمالا زودرسی محصول را موجب میشود و بر عملکرد کشاورزان تاثیر میگذارد، تلویزیون دولتی این کشور گزارش داد، رئیسجمهور شی جین پینگ روز پنجشنبه هفته گذشته خواستار تلاشهای بیشتر برای تامین امنیت غلات شده است.
اما بخشهایی از ایالات متحده نیز در حال تجربه گونههای مشابه هستند. آرلان سودرمن، اقتصاددان ارشد در کارگزاری StoneX میگوید: در حالی که سطح بارندگی پس از شرایط گرم و خشک در اوایل سالجاری بهبود یافته است، انتظار میرود که هوا در هفته آینده و اوایل اوت در سراسر غرب میانه دوباره تغییر کند، درست زمانی که محصولات ذرت و سویا مراحل حیاتی رشد خود را طی میکنند. وزارت کشاورزی ایالات متحده پیشبینی میکند که تولید گندم دوروم در سالجاری ۱۶درصد و تولید سایر گونههای بهاره نیز یک درصد کاهش یابد.
از طرف دیگر مسائل حملونقل ممکن است نگرانیهای امنیت غذایی را تشدید کند. سطح آب رودخانههای میسیسیپی و اوهایو برای دومین سال متوالی کاهش مییابد و چشمانداز مشکلات حملونقل در مسیرهای باری مهم را افزایش میدهد. کیتلین ولش، کارشناس مواد غذایی در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن گفت: اگر قیمتهای جهانی غذا پس از یک سال کاهش دوباره شروع به افزایش نکند، تعجب میکنم. ما در حال تجربه تهدیدهای متعددی برای بازارهای کشاورزی جهانی هستیم.