بهرهبرداری ترکیه از «تحریمها علیه مسکو»؛ آنتالیا محبوبترین مقصد گردشگران روس شد
غنیمت توریستی از جنگ روسیه
این جنگ تا حدودی معادلات سفرها و گردشگری در جهان را تغییر داد. از سویی مقاصد جدیدی را برای روسهایی که زمانی پس از آمریکاییها و چینیها یکی از بزرگترین گردشگران خروجی را در سراسر جهان با بیش از ۳۰ میلیون گردشگر بهخود اختصاص میداد، ایجاد کرد و به نفع ترکیه، امارات، مصر، مالدیو و تایلند تمام شد. در مقابل، مقاصد سنتی همچون اروپا و آمریکا مسافران روسی را از دست دادند که در سفرهایشان هزینه بالایی را در مقاصد خرج میکردند.
از دیگر سو، زمانی که گردشگران بینالمللی بهدلیل افزایش هزینههای سفر ناشی از تورم، افزایش قیمت سوخت و پروازها و چالشهای اقتصادی حاکم بر جهان، عمدتا از صندلیهای کلاس اقتصادی بهجای تجاری در سفرهای هوایی استفاده میکنند و بلیتهای تجاری با کاهش مواجه شد، ثروتمندان روسی با افزایش میزان سفرهای خود در سطح ممتاز، میزان سفرهای تجاری را از سطح پیش از همهگیری فراتر بردند و به رشد ۱۰درصدی دست یافتند. یک سال پس از حمله روسیه به اوکراین، شرکت تجزیه و تحلیل سفرهای هوایی فورواردکیز (ForwardKeys) که به جدیدترین و جامعترین دادههای رزرو پرواز موجود دسترسی دارد، تاثیر جنگ بر سفرهای روسیه را تحلیل کرد. در این گزارش تعدادی از روندها را نشان میدهد که برخی اتفاقات مورد انتظار و برخی دیگر شگفت انگیز بودند.
برآوردها حاکی از آن است که تحریمها و ممنوعیت پروازهای مستقیم بین روسیه و بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا به طور چشمگیری ارتباط هوایی روسیه با سایر نقاط جهان را کاهش داده است. با این حال، خاورمیانه و ترکیه که پروازها از و به روسیه را ممنوع نکردهاند، از افزایش ترافیک هوایی روسها و از طریق آنها سود بسیاری بردهاند. در یک سال پس از جنگ، میزان ظرفیت صندلی هواپیماها بین روسیه و خاورمیانه ۲۷درصد بیشتر از دوره قبل از همهگیری بود و این رقم برای ترکیه ۲۶درصد رشد را در مقایسه با سال ۲۰۱۹ نشان میدهد. این در حالی است که میزان ظرفیت پروازها برای اتحادیه اروپا و بریتانیا ۹۹درصد، آمریکای شمالی ۹۲ درصد، آسیا و اقیانوسیه ۸۷ درصد، آفریقا و بقیه قاره آمریکا ۷۶درصد و دیگر کشورهای اروپایی ۲۰درصد کمتر از سطح سال پیش از همهگیری بوده است.
شاید شگفتانگیزترین روندی که در طول ۱۰ ماه اول جنگ ظاهر شد، بازگشت روسهای ثروتمند به سفرهای بینالمللی با انتقام پس از همهگیری بود، در حالی که روسها با سطح مالی معمولی در خانه ماندند. این موضوع را میتوان در افزایش تقاضا برای صندلیهای تجاری در مقایسه با صندلیهای اقتصادی در پروازها مشاهده کرد. از آغاز جنگ در ۲۴ فوریه تا پایان دسامبر ۲۰۲۲، بلیتهای کلاس ممتاز برای سفرهای خروجی روسیه رونق گرفت و ۱۰درصد نسبت به سطوح قبل از همهگیری افزایش یافت. در مقایسه، سفرهای کلاس اقتصادی ۷۰درصد کاهش را تجربه کرد. با این حال، از آغاز سال ۲۰۲۳، وضعیت تغییر کرده و سفرهای بینالمللی در سه ماه اول سال از بین رفته است. از ۱۵ فوریه، رزرو پروازهای کلاس ممتاز برای سه ماه اول در حال حاضر ۲۶درصد کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ و اقتصادی ۶۶درصد عقب مانده است.
«تایلند» مقصدی است که بیشترین موفقیت را در جذب روسهای مرفه داشت، تا جایی که سفرهای کلاس ممتاز ۸۱درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش داشته است. پس از آن امارات با ۱۰۸درصد رشد، ترکیه با ۴۱ درصد، مالدیو با ۱۳۷درصد و پس از آن مصر با ۱۸۱درصد رشد در گروه بهترین مقاصد انتخابی روسها قرار گرفتند. با نگاهی به همه سفرها، تصویری متفاوت از آمارها بر اساس حق بیمه به علاوه کلاس اقتصادی، ارائه شده است. محبوبترین مسیر پروازی برای روسها در طول سال گذشته، رفت و آمد به آنتالیا، استراحتگاه ریویرا ترکیه بوده است. پروازها از سه فرودگاه اصلی مسکو، ونوکووا، دومودهدوو و شرمیتوو به ترتیب ۱۴۴درصد، ۷۷درصد و ۷۴درصد در مقایسه با سطوح قبل از همهگیری افزایش یافته است. شلوغترین مسیر بعدی بین استانبول و مسکو است که فرودگاه شرمیتوو با ۷۳درصد افزایش و فرودگاه ونوکوو با ۱۴درصد کاهش مسیر تردد مسافران روسی بود.
ششمین مسیر شلوغ نیز بین سنت پترزبورگ و آنتالیا با ۴۹درصد افزایش بود. پس از آن ایروان - شرمیتوو مسکو با ۴۷درصد کاهش، دبی - شرمیتوو مسکو با ۲۲۸درصد رشد، تاشکند -دوموددوو مسکو با ۸۴درصد رشد و آنتالیا - اکاترینبورگ با افت ۳۱ درصدی قرار دارند. از دیگر تاثیرات قابلتوجه جنگ در اوکراین و بسته شدن فضای هوایی روسیه به روی بسیاری از خطوط هوایی، افزایش هزینهها و زمان پرواز بین اروپا و آسیا و اقیانوسیه بوده است. این هزینهها در قالب نرخهای بالاتر بلیت هواپیما خود را نشان داد که تحتتاثیر بازگشایی دیرهنگام مقاصد آسیایی نیز بوده است. در سال پس از شروع جنگ، میانگین نرخ بلیت هواپیما بین اروپا و آسیا و اقیانوسیه ۲۰درصد بیشتر از قبل از همهگیری در سال ۲۰۱۹ و ۵۳درصد بیشتر از سال گذشته است.
زمان پروازها نیز طولانیتر شدهاند بهطوری که ۳۷درصد از ترافیک هوایی بین دو قاره در حال حاضر بیش از ۸ ساعت طول میکشد، در حالی که قبل از حمله، ۲۳درصد افزایش یافته بود. بر اساس این گزارش، مسیرهای بین ژاپن و کرهجنوبی در آسیا و اقیانوسیه و فرانسه، آلمان، اسکاندیناوی و بریتانیا در اروپا بیشترین میزان آسیب به آنها با شروع جنگ اوکراین و از دست رفتن مسافران روسی وارد شده است. اولیویه پونتی، معاون شرکت ForwardKeys گفت: «بزرگترین تاثیر بر سفرهای هوایی به روسیه، از زمان حمله به اوکراین در فوریه گذشته، تحریمهای مربوط به جنگ بوده است که بهنفع برخی کشورها بهویژه ترکیه و خاورمیانه تمام شد و توانستند پروازهای مستقیم از و به روسیه را همچنان حفظ کنند.
ما انتظار داریم خطوط هوایی چینی برنده دیگر این تحریمهای سفری باشند؛ زیرا آنها همچنان در فضای هوایی روسیه پرواز میکنند که این امر به آنها مزیت رقابتی در زمان پرواز و هزینه سوخت در مسیرهای بین اروپا و آسیا و اقیانوسیه میدهد. با این حال، چشمگیرترین ویژگی، رونق کلاس ممتاز است، که به نظر میرسد نشاندهنده یک تقسیم در جامعه روسیه بین ثروتمندانی است که به سبک جدیدی تعطیلات میگذرانند، در حالی که افراد کمتر مرفه در خانه میمانند.»