بارش‏‏‌های بی‏‏‌اثر در هرمزگان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌‌‌ای هرمزگان با تشریح وضعیت منابع آبی هرمزگان معتقد است: وجود منابع آبی که خود یک نعمت الهی است سبب رونق کشاورزی و حیاتی در هر سرزمین است و در استان هرمزگان این منابع با وجود سدها و منابع آبخیزداری حفظ و صیانت می‌شود. جمشید عیدانی وضعیت منابع آب استان را نگران‌کننده می‌‌‌داند و می‌گوید: طی بارندگی‌‌‌های اخیر در این استان، ۷ میلیون و ۴۰۰‌هزار مترمکعب آب وارد سدهای استان شده است. به گفته عیدانی، این میزان ورودی تاثیر چندانی بر بهبود شرایط بحرانی مخازن آبی و حوضه‌‌‌های آبریز نداشته و همچنان ظرفیت عمده‌‌‌ای از سدهای استان خالی مانده‌‌‌ است. سد‌‌‌های شمیل و نیان یک میلیون مترمکعب، استقلال میناب پنج میلیون و ۵۰۰‌هزار مترمکعب و سد سرنی میناب نیز ۹۰۰‌هزار مترمکعب آبگیری شد. سد جگین نیز در این مدت ذخیره آبی نداشته است.  او با اشاره به اینکه آب ورودی به سد‌‌‌های هرمزگان ناچیز بوده است، تاکید می‌کند: بیشترین بارندگی اخیر در پایین‌‌‌دست سد‌‌‌ها بوده و وضعیت سد‌‌‌ها همچنان نامطلوب است. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌‌‌ای هرمزگان ادامه می‌دهد: در پاییز امسال سد‌‌‌های شمیل و نیان با ظرفیت ۹۸ میلیون مترمکعب و سرنی میناب با ۳۱ میلیون مترمکعب به‌‌‌دلیل کمبود نزولات جوی و بارش در چند سال اخیر، از مدار خارج شد. سد استقلال میناب نیز با ۲۴۰ میلیون مترمکعب به حجم مرده و غیرقابل برداشت رسید.او با بیان اینکه هرمزگان یکی از استان‌‌‌های گرم و خشک و کم‌‌‌بارش کشور با پایین‌‌‌ترین میزان بارندگی است بر مشارکت مردم، صنایع و کشاورزان تاکید دارد و می‌‌‌گوید: هم مردم و هم صنایع و کشاورزان در مصرف آب، مدیریت داشته باشند تا مشکلات کمبود منابع آب برطرف شود و فرهنگ مصرف بهینه منابع آبی در جامعه گسترش پیدا کند. عیدانی گذری هم به پارسال می‌‌‌زند که در سال آبی گذشته با وجود بارش‌‌‌ها، به منابع آبی سطحی و زیرسطحی استان اضافه نشد و با مشکلاتی برای کشاورزی رو‌‌‌به‌‌‌رو شدیم که با مدیریت منابع بیشتر این مشکلات مرتفع شد.

دشت‌‌‌های رو به نابودی

خشکسالی چند دهه است که هرمزگان را تهدید می‌کند. کاهش بارندگی و برداشت بی‌‌‌رویه از منابع زیرزمینی، باعث خشک شدن بسیاری از دشت‌‌‌های استان شده است. دشت‌‌‌های میناب، رودان و حاجی‌‌‌آباد که زمانی از مهم‌ترین قطب‌‌‌های کشاورزی بودند، اکنون با کاهش سطح آب‌‌‌های زیرزمینی و فرونشست زمین مواجه‌‌‌اند. در برخی مناطق، چاه‌‌‌های عمیق دیگر حتی به سفره‌‌‌های زیرزمینی نیز دسترسی ندارند و کشاورزان مجبور به ترک زمین‌‌‌های خود شده‌‌‌اند. حفر چاه‌‌‌های غیرمجاز نیز به بحران آب دامن زده است. بر اساس گزارش‌‌‌های آب منطقه‌‌‌ای هرمزگان، صدها چاه غیرمجاز در نقاط مختلف استان حفر شده که باعث افت شدید سطح آب‌‌‌های زیرزمینی شده‌‌‌اند. این چاه‌‌‌ها بدون نظارت و اغلب با پمپاژ بیش از حد، منابع آبی را به تاراج برده‌‌‌اند. به گفته کارشناسان، اگر این روند ادامه یابد، تا چند سال آینده بسیاری از دشت‌‌‌های استان به‌‌‌طور کامل از بین خواهند رفت.

کارشناسان بارها تاکید کرده‌‌‌اند که مدیریت مصرف آب و برخورد با برداشت‌‌‌های غیرمجاز از منابع زیرزمینی، در اولویت‌‌‌ اصلی مدیران مسوول قرار داشته باشد. همچنین از شهروندان خواسته شده که با رعایت الگوی مصرف، از هدررفت بیشتر آب جلوگیری کنند. در غیر‌این صورت، با ادامه روند فعلی، تامین آب شرب و کشاورزی در هرمزگان با چالش‌‌‌های بسیار جدی‌‌‌تری مواجه خواهد شد. از ۱۹‌هزار حلقه چاه آب در استان هرمزگان، سه‌هزار و ۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز بوده که از سال ۱۳۸۵ تاکنون ۷۳۲ حلقه چاه با هدف تعادل‌بخشی به منابع آبی استان از مدار مصرف خارج شده است؛ ۱۳۸ حلقه از این چاه‌‌‌ها طی سال گذشته و امسال مسدود شده که آب منطقه‌‌‌ای هرمزگان این برنامه را در نیمه دوم سال آبی نیز دنبال می‌کند. اکنون، سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب از منابع مختلف برای تامین آب آشامیدنی مردم هرمزگان تولید، انتقال و توزیع می‌شود؛ از این میزان ۴۰‌درصد از طریق چاه‌‌‌ها، ۳۵‌درصد از طریق آب‌شیرین‌‌‌کن‌‌‌ها و ۲۵‌درصد نیز از محل منابع سدها و بخشی از چشمه‌‌‌هاست.