«دنیای‌اقتصاد» تفریح عید خانوارها را از لنز «بوم‌گردی‌ها» بررسی می‌کند؛
وسواس اقتصادی مسافران نوروزی
حسین کشتکارزاده فعال حوزه بوم‌گردی در استان گیلان است. او به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: رزرو اقامتگاه ما مشابه سال قبل بود و در دو هفته نوروز مسافر داشتیم. با این حال بسیاری از اقامتگاه‌هایی که در همسایگی ما قرار داشتند تا شب عید رزروی نداشتند و در نهایت با کمک سایت‌های رزرو آنلاین و مسافر سرراهی توانستند ضریب اشغال خود را بالا ببرند. به گفته او گردشگرانی که با برنامه‌ریزی سفر می‌کنند، معمولا اقامت‌های طولانی‌تری در مقاصد دارند. او می‌افزاید: رزروهای ما بین چهار تا پنج روز بود و گردشگران بیشتر از کاشان، تهران و مازندران به این منطقه سفر کرده بودند.
کشتکارزاده درباره تاثیر تورم بر رفتار گردشگران در نوروز ۱۴۰۴ می‌گوید: مسافران برای کاهش هزینه‌ها تمام تلاش‌شان را می‌کردند، این مورد به‌ویژه درباره خانواده‌هایی که دارای فرزند هستند، واضح بود، به طوری که در سفارش غذا و... این وسواس را به خرج میدادند تا هزینه‌هایشان را مدیریت کنند.
گسسته شدن زنجیره گردشگری
اکبر رضوانیان صاحب اقامتگاهی در کاشان است. او درباره تاثیر شرایط اقتصادی بر شکل سفر مردم به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: در کاشان شرایط رزرو اقامتگاه‌ها خوب نبود. ما با حدود دو دهه فعالیت ۴۰ تا ۵۰درصد ضریب اشغال داشتیم اما سایر اقامتگاه‌ها به همین میزان هم نتوانستند جذب مسافر داشته باشند. به گفته او با تعطیلات عید فطر شرایط ورود گردشگر به کاشان در هفته دوم عید بهتر شد. رضوانیان اضافه می‌کند: در این یک هفته برخی اقامتگاه‌ها توانستند به میزان قابل قبولی گردشگر داشته باشند اما باز هم نمی‌توان از وضعیت ایده‌آل سخن گفت. این فعال حوزه بوم‌گردی درباره سبک سفر اغلب مسافران نوروزی در کاشان می‌گوید: تاثیر شرایط اقتصادی سخت بر شیوه سفر در نوروز ۱۴۰۴ مشهود بود. گردشگران اغلب تمایل داشتند در فضاهای باز چادرهایشان را برپا کنند.
حتی در شرایط بارندگی و... هم این شیوه سفر تغییر نکرد. رضوانیان معتقد است توریست‌های نوروزی هم میل به سفر داشتند و هم می‌خواستند هزینه‌ها را مدیریت کنند و همین موضوع باعث شده چنین سبک سفری را در پیش بگیرند. او می‌افزاید: ما در کاشان شاهد حضور گردشگرانی بودیم که سفر می‌کردند اما تمایلی به استفاده از زنجیره گردشگری نداشتند. آنها در نهایت چند خانه و بنای تاریخی را می‌دیدند که یکی از حلقه‌های این زنجیره بود، اما نه شاهد استفاده از راهنمای گردشگری بودیم، نه رستوران و نه اقامتگاه! در مقابل چادرزنی رایج بود و پخت غذا هم در فضای باز صورت می‌گرفت.
او ادامه می‌دهد: به واسطه ۱۷ تا ۱۸ سال فعالیت در حوزه بوم‌گردی توانسته‌ام مهمانان خاص خود را داشته باشم که به انگیزه اقامت در این اقامتگاه سفر می‌کنند، اما شرایط بقیه اقامتگاه‌های نوپا و... مناسب نبود. این فعال حوزه بوم‌گردی درباره متوسط روزهای اقامت اقامت گردشگران نوروزی در کاشان هم می‌گوید: به صورت متوسط توریست‌ها بین یک تا دو شب در کاشان اقامت داشتند و در ادامه یا به سایر مقاصد گردشگری می‌رفتند یا به مبدأ سفرشان برمی‌گشتند.
خانواده‌ها کمتر سفر کردند
عبدالحق پوریعقوب، صاحب اقامتگاهی در خراسان رضوی است. او به «دنیای‌اقتصاد» درباره تفاوت سبک سفر گردشگران در نوروز سال گذشته و امسال می‌گوید: در تعطیلات سال نو جاری سفرهای خانوادگی کمتر شده و در مقابل شاهد حضور تورها بودیم.
به گفته او هفته دوم تعطیلات نوروز نسبت به هفته اول رونق بیشتری در حوزه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در خراسان رضوی وجود داشت. پوریعقوب اضافه می‌کند: اغلب گردشگران ما از تهران، ساری و تعداد کمی از مشهد بودند و به واسطه دوری مسیر حداقل دو شب اقامت را در مجموعه ما داشتند. این فعال گردشگری درباره تاثیر تورم و اقتصاد بر سفر توریست‌ها می‌گوید: شاهد بودیم که توریست‌ها تمایل دارند مبلغ کمتری برای غذا و خرید هزینه کنند. در موضوع صنایع دستی و محصولات کشاورزی به‌ویژه این موضوع بسیار مشهود بود.
افزایش سفرهای بدون برنامه‌ریزی
شایان بهرامی صاحب اقامتگاه بوم‌گردی در بوشهر است. او درباره شرایط اقامت در نوروز ۱۴۰۴ به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: به واسطه همزمانی بهار با فصل داغ سفر به بوشهر، شاهد تکمیل ظرفیت اکثر اماکن گردشگری اعم از هتل، اقامتگاه، خانه‌های مبله و... بودیم.
به گفته این فعال حوزه بوم‌گردی با وجود استقبال خوب از اقامتگاه‌ها در تعطیلات سال نو، تفاوت‌هایی با نوروز ۱۴۰۳ وجود داشت. او اضافه می‌کند: سال گذشته سه تا چهار ماه پیش از تعطیلات سال نو، گردشگران برنامه‌ریزی سفر را انجام داده و شروع به رزرو اقامتگاه می‌کردند. در نوروز امسال اما برنامه‌ریزی‌ها دیرتر انجام گرفته و در هفته‌های آخر سال گذشته شاهد تکمیل شدن اماکن گردشگری بودیم.
بهرامی هم بر اقتصادی شدن سفرها در تعطیلات سال نو تاکید می‌کند و می‌گوید: بسیاری از گردشگران به واسطه فقدان پیش‌بینی آینده اقتصادی ترجیح می‌دهند هزینه‌هایشان را مدیریت کنند. این موضوع نه‌تنها درباره خانواده‌های طبقه متوسط رو به پایین بلکه برای خانواده‌های طبقه متوسط رو به بالا هم مصداق داشت. از نظر این فعال حوزه بوم‌گردی کسانی که برای سفر برنامه‌ریزی دارند، ماندگاری‌شان در مقصد بیشتر است. او می‌افزاید: اغلب مهمانان اقامتگاه ما بین دو تا چهار روز اقامت داشتند. اما اقامتگاه‌هایی که در مسیر بین دو مقصد گردشگری قرار دارند، بیشترین مخاطبان‌شان مسافران دقیقه نودی بودند که یک شب اقامت را ترجیح میدادند.
او از لغو برخی تورها به بوشهر در تعطیلات سال نو خبر می‌دهد و می‌گوید: در نوروز ۱۴۰۳ تورها فعالیت بیشتری داشتند اما در عید ۱۴۰۴ برخی آژانس‌های گردشگری معروف هم نتوانستند برخی تورهای خود را تکمیل کنند که همین موضوع باعث لغو سفر برخی تورها شد. به گفته بهرامی یکی از مشکلاتی که صاحبان اقامتگاه‌های بوم‌گردی در بوشهر با آن مواجهند به مساله کمبود آب برمی گردد.
او توضیح می‌دهد: ما سه روز در هفته آن‌هم به مدت چند ساعت دسترسی به آب لوله‌کشی داریم که در همین بازه زمانی محدود باید مخازن را پر کنیم. در ایام داغ گردشگری این میزان آب کفاف نمی‌دهد و ناچار به خرید آب هستیم که روزانه بین سه تا پنج میلیون تومان برایمان هزینه دارد. او می‌گوید: درخواست ما از متولی گردشگری این است که در ایام داغ توریسم به اقامتگاه‌ها در این زمینه کمک کند تا ناچار نباشیم هزینه سنگین حمل آب با تانکر را متحمل شویم و آن را با هزینه دولتی مشابه سایر دستگاه‌ها و نهادها بپردازیم.
