اخبار آرشیو روزنامه

بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد بخش «صنعت‌ومعدن» دیگر توانی برای رشدزایی بیشتر ندارد. ناترازی و محدودیت‌های وارداتی مهم‌ترین مقصر منفی شدن رشد این بخش در پاییز است؛ ضمن اینکه از مسیر داخلی‌سازی و جایگزینی واردات هم بیش از این نمی‌توان به رشد اقتصادی رسید. اقتصاددانان پیشنهاد می‌کنند سیاستگذار با تعریف یک مسیر جدید برای تجارت خارجی کشور، تولید داخلی را برای توسعه صادرات آماده کند. بخش تولید تنها در این شرایط است که ضمن تحریک رشد اقتصادی، امکان تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه را پیدا می‌کند.

بورس تهران در سال جاری در ۶روز بدون تعطیلی تقویمی شاهد تعطیلی و انجام نشدن معاملات بوده است. این موضوع باعث شده است نقدشوندگی بازار تحت تاثیر قرار گیرد و فعالان بازار سهام از این وضعیت انتقاد کنند. منتقدان بر این باورند که تعطیلی‌های ناگهانی و موردی باعث کاهش اعتماد عمومی به بازار سهام می‌شود و به نقدشوندگی بازار آسیب می‌زند. در واکنش به این انتقادها، سازمان بورس اخیرا اعلام کرده است که از این پس در صورت فعالیت شعب کشیک بانک‌ها، بورس نیز در تعطیلات غیرتقویمی فعال خواهد بود.

بازار خودرو برخلاف دیگر بازارها، نسبت به رشد نرخ ارز، «کرخت» شده است. بازار خودرو از سال۹۷ همراه با تشدید تحریم‌ها تابعی از نرخ ارز بود؛ اما در سال جاری (با فاکتور گرفتن از فروردین‌ماه) این وابستگی تا حد زیادی کاهش یافته و ضعیف شده است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در شرایطی که نرخ دلار در هفته جاری رشد قابل توجهی داشته با این حال اما بازار خودرو واکنش سردی از خود نشان داده و افزایش قیمت‌ها بسیار محدود بوده است. این «کرختی» بازار خودرو که در هفته‌های اخیر نیز وجود داشته ناشی از عوامل مختلفی است از جمله کاهش انتظارات تورمی در این حوزه و تغییر الگوی عرضه و تقاضا. با این حال اما مهم‌ترین و عمده‌ترین دلیل کاهش وابستگی خودرو به نرخ ارز، باز شدن آب‌باریکه واردات خودرو در سال جاری است. هرچند امسال واردات به‌صورت قطره‌چکانی و کند بوده، اما همین میزان نیز توانسته است تا حد زیادی به سامان‌دهی قیمت‌ها در بازار خودرو کمک کند. بنابراین، واردات خودرو را می‌توان یکی از عوامل کلیدی در تنظیم قیمت‌ها در این بازار دانست.

پنج وزیر خزانه‌داری سابق ایالات متحده در اقدامی کم‌سابقه و هشداردهنده با انتشار مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز، نسبت به «کنترل سیاسی خودسرانه» فدرال ابراز نگرانی کردند و آن را «تهدیدی برای دموکراسی» و «به مثابه گامی به سوی نکول آمریکا» توصیف کردند. آنها با ابراز نگرانی شدید از مداخله سیاسی در سیستم حیاتی پرداخت‌های دولت، تاکید کردند که این اقدام نه تنها امنیت سایبری و حریم خصوصی شهروندان را به خطر می‌اندازد، بلکه اصول قانون اساسی و اعتبار مالی ایالات متحده را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دانشمندان، مسوولان و متخصصان صنعت دفاعی با تاکید بر استمرار نوآورانه پیشرفت‌های دفاعی، راهپیمایی ۲۲بهمن امسال را قیام مردمی و حرکت بزرگ ملی در زیر بمباران‌های رسانه‌ای دشمن خواندند و با تجلیل و تشکر صمیمانه از مردم گفتند: ملت اتحاد خود را فریاد زد. فرمانده کل قوا درباره ضرورت و الزامات استمرار پیشرفت‌ها در صنعت دفاعی گفتند: قدرت دفاعی ایران امروز زبانزد است، دوستان انقلاب به آن می‌بالند و دشمنان از آن در هراسند و این برای یک کشور، حائز اهمیت است.

ایدئولوژی بر روندهای تجاری کشورها اثر عمیقی دارد. در واقع روندهای کلان حکمرانی بر جهت‌گیری اقتصادی کشورها در عرصه اقتصاد بین‌الملل اثرگذار است. مقایسه وضعیت تجارت خارجی کوبا با اسلواکی، پرو، مجارستان و ویتنام گویای نکات جالبی است. مرور داده‌های بلندمدت تجارت خارجی در این ۵کشور که سابقه عضویت در بلوک شرق را داشتند، نشان می‌دهد رهایی از ایدئولوژی کمونیسم اثر عمیقی بر جهت‌گیری کلان حکمرانی در این کشورها داشته و پس از سه دهه ساختار صادرات و واردات این کشورها را دگرگون کرده است.

میزان اعتبار در نظر گرفته‌شده برای صندوق‌های بازنشستگی در لایحه بودجه سال آینده ۷۷۷همت است که ۱۷ درصد از منابع بودجه را تشکیل می‌دهد. این نسبت در سال۱۴۰۰ معادل ۱۲.۹درصد بود که در سال‌های اخیر یک مسیر صعودی را طی کرده است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، یکی از دلایل افزایش این اعتبارات، منابع لازم برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است. اعتبار در نظر گرفته‌شده بابت متناسب‌سازی مستمری بازنشستگان کشوری، نیروهای مسلح و صندوق فولاد در بودجه سال آینده با افزایش ۲۷۰درصدی نسبت به سال قبل به ۱۸۵همت رسیده است. تاخیر در اصلاح صندوق‌های بازنشستگی باعث می‌شود که دولت در سال‌های آینده سهم بیشتری از منابع خود را در اختیار صندوق‌های بازنشستگی قرار دهد. در نتیجه دولت باید از سهم سایر مصارف خود بکاهد یا اینکه کسری بودجه در سال آینده تشدید خواهد شد. صندوق‌های بازنشستگی یکی از مهم‌ترین ابرچالش‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود و با توجه به افزایش سن جامعه ایران، این بحران در سال آینده تشدید خواهد شد.

قاعدتا درباره مفاهیمی مانند نئولیبرالیسم یا نومحافظه‌‌‌کاری شنیده‌‌‌اید. اما امروز می‌‌‌توان گفت عصر جدیدی آغاز شده است و آن عصر نئوامپریالیسم است.

همگام با رشد سریع قیمت‌ها در بازارهای دارایی اما روز گذشته سکانس جدیدی از «نمایش فروشندگان و سقوط شاخص‌ها» رقم خورد. بورس ریخت، دلار با عقبگرد ۴کانالی دربالای سطح ۸۸هزار تومان معامله شد. سکه طلا نیز کاهش ۴میلیون تومانی را ثبت کرد. «موج خروج پول» و «عرضه‌های گسترده» از یک سیگنال مهم پرده برمی‌بردارد: «عدم قطعیت‌ها» معامله‌گران را به ورطه «احتیاط حداکثری» کشانده و روحیه ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران را تشدید کرده است. این در حالی است که ابهامات مهمی پیرامون سرنوشت بازارها پرسه می‌زند.

نخست‌وزیر هند در شرایطی با پرونده چابهار به کاخ سفید می‌رود که معافیت‌های تحریمی این بندر اقیانوسی که برای ایران و هند از اهمیت مضاعفی برخوردار است در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. ترامپ در یادداشت ریاست‌جمهوری خود وعده داده است که معافیت‌های تحریمی چابهار لغو یا اصلاح شود. دهلی نو در سال۲۰۱۶ با تهران برای توسعه این بندر قرارداد امضا کرد. روزنامه تایمز آو ایندیا با طرح این موضوع نوشت: سرنوشت پروژه ۳۷۰میلیون دلاری هند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

مستاجرها و خانه‌اولی‌ها باز هم در خطر «ورود سیاستگذار مسکن به بیراهه» قرار گرفته‌اند. گروهی از صاحبان تصمیم برای آینده بازار مسکن، ریشه «سلب قدرت خرید و اجاره» را ناترازی فیزیکی معرفی می‌کنند و مدعی «حل مساله در صورت رفع کمبود میلیونی واحد مسکونی» هستند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» در این‌باره نشان می‌دهد آنچه بحران «عدم دسترسی حجم قابل توجهی از خانوارها به مسکن مناسب» را موجب شده، اول از همه «ناترازی اقتصادی» است، نه «ناترازی فیزیکی مسکن». اگر چه کسری تیراژ ساخت مسکن در کشور طی ۱۰سال گذشته، «ناترازی در حدود ۲.۶میلیون واحد» برای رسیدن به کف عرضه مورد نیاز بازار را موجب شده اما همین «کمبود تولید» نیز به دلیل بروز «ناترازی اقتصادی در بازار مسکن» رخ داد. رشد ۱.۵برابری «مستاجرهای در فقر مطلق» و همچنین «وضعیت فقر مسکن حداقل نیمی از خانوارها» در کنار «ناتوانی ۸۰درصد مشمولان مسکن‌ملی در پرداخت مبلغ اولیه پیش‌خرید»، ریشه بحران را «تورم بالا و درآمد پایین» معرفی می‌کند. در این میان، به سه علت «تکرار مسکن‌سازی دولتی» پیش ‌از درمان ریشه، نسخه حل ماجرا نیست.

راهپیمایی چهل و ششمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی روز گذشته در تهران و سراسر کشور با حضور پرشور مردم ایران برگزار شد. در این مراسم مقامات کشور همدوش با مردم همچون سال‌های گذشته با آرمان‌های انقلاب اسلامی تجدیدپیمان کردند. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری که سخنرانی چهل و ششمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی را برعهده داشت،

مقایسه بازدهی بازارهای موازی با بازار سهام از ابتدای سال تا مقطع کنونی، حکایت از جاماندگی قابل توجه بازار سهام دارد. تا پایان معاملات روز یکشنبه ۲۱بهمن، رشد ۵۳درصدی در قیمت دلار به ثبت رسیده است؛ سکه امامی و بهار آزادی ۱۰۲درصد بر ارتفاع خود افزوده‏‌اند. نیم‌سکه با رشد ۸۱‌درصدی همراه شده‌ و ربع سکه ۵۳‌درصد افزایش را به‌ثبت رسانده‌ است و نهایتا هر‌گرم طلای ۱۸‌عیار نیز با رشد ۱۰۳‌درصدی همراه شده‌ است. اعداد و ارقام یادشده در بازار ارز، طلا و سکه در حالی به‌ثبت رسیده‌ که بازدهی ۲۸.۵‌درصدی در شاخص‌کل بورس به‌ثبت رسیده و شاخص هموزن بورس هم فقط ۱۷.۵‌درصد بر ارتفاع خود افزوده‌ است. به نظر می‏‌رسد که در ماه‌های آتی بازار سهام مانند سال۱۴۰۱، در مسیر جبران جاماندگی خود نسبت به دیگر بازارها قرار بگیرد.

شاخص مدیران خرید (شامخ) برای ماه دی به‌روز شد و شواهد موجود از فراگیر شدن ابعاد رکود حکایت دارد. گرچه در این ماه وضعیت بخش صنعت بهبود اندکی داشته و تولید اندکی جان گرفته، اما رکود در سه بخش ساختمان، کشاورزی و خدمات شدت گرفته است. گزارش شامخ دی‌ماه با جمع‎آوری دیدگاه‌های بیش از ۲۰۰۰بنگاه تهیه شده است و نشان می‌دهد همزمان با اوج‌گیری هزینه تولید محصول و گرانی مواد اولیه، استخدام نیروی کار در بنگاه‌های داخلی به کمترین میزان تنزل پیدا کرده است.

حاشیه سود فعالیت‌های اقتصادی در ایران رو به کاهش است. این یعنی انگیزه فعالان تولید و تجارت در ایران احتمالا نزولی خواهد شد. این سیگنال که بازتاب‌دهنده درجه صحت تصمیمات مالی است، شاخص مهمی برای ادامه فعالیت سرمایه‌گذاران در یک حوزه اقتصادی است. «هزینه‌های فزاینده تولید» مقصر اصلی ذوب حاشیه سود کسب‌وکارها در اقتصاد ایران است. شواهد موجود نشان می‌دهد به جز تورم و کمبود برق و گاز، مسائل دیگری در رشد هزینه تولید در ایران دخیل‌ هستند. برای نمونه محدودیت تجارت خارجی، هزینه بالای دریافت مجوز، نرخ فزاینده مالیات، هزینه‌های صعودی بیمه و تامین اجتماعی و نوسانات ارزی از چند کانال موجب رشد هزینه بنگاه می‌شوند، حال آنکه قیمت‌گذاری دستوری مستقیما روی قیمت فروش صنایع اثرگذار بوده و سبب کاهش حاشیه سود تولید شده است. موضوعی که تبعات بسیار زیادی در پی داشته و می‌تواند نشانه صنعت‌زدایی و افت تشکیل سرمایه در آینده باشد. زمین‌گیر شدن متغیر مهم سود در بنگاه‌های کشور در حالی رقم خورده که سیاست‌های فعلی، خبر از فضای اقتصادی پرنوسان می‌دهد. بررسی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ حاشیه سود اغلب صنایع مهم کشور در نتیجه نوسانات اقتصادی پیاپی کاهشی بوده است. با اینکه افت سودآوری فعالیت اقتصادی در ایران موضوع عجیبی نیست و مسبوق به سابقه است، اما کاهش دسته‌جمعی این متغیر در ۱۰رشته فعالیت صنعتی گویای روزهای سختی است که بر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط می‌گذرد. نکته جالب اما سرایت این موضوع به برخی از بزرگ‌ترین واحدهای صنعتی کشور است. بازیگرانی که هم در زمره غول‌های صنعت فعال در بازار سهام هستند و هم از کانال‌های مختلف مورد حمایت ویژه سیاستگذار هستند. از آنجا که حاشیه سود بهترین نشانه برای تداوم فعالیت اقتصادی یک بنگاه به شمار می‌رود، تنزل آن منعکس‌کننده کاهش امید به آینده و نشان‌دهنده اثر سیاست‌های اقتصادی و جهت‌گیری‌های کلان بر فضای کسب‌وکار و بنگاه‌ها است.

پیش از ورود مجدد دونالد ترامپ به کاخ سفید، «طرح بزرگ» حامی مالی اصلی کارزار انتخاباتی او، یعنی ایلان ماسک، برای کاهش چند تریلیارد دلاری هزینه‌های دولت ایالات ‌متحده جدی به نظر نمی‌رسید. اما براساس گزارش فایننشال‌تایمز، ثروتمندترین مرد جهان در آن زمان پشت پرده و بدون سروصدا در حال جذب مدیران فناوری و برنامه‌نویسان جوان بود تا برنامه خود برای اجرای «شوک‌درمانی» در یکی از بزرگ‌ترین بوروکراسی‌های جهان را پیاده کند.

اقتصاددانان در دفاع از رشد اقتصادی در مقابل سیاست‌های بازتوزیعی از جمله «افزایش سطح آب همه قایق‌ها را بالا می‌برد» استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی منجر به بهبود شرایط شاغلان می‌شود. اما بسیاری از فعالان کارگری با اشاره به نمودار مشهور جاماندگی دستمزد از بهره‌وری طی ۴۰سال اخیر ادعا می‌کنند که ثمرات اقتصادی بهره‌وری نصیب کارگران نمی‌شود و به جیب صاحبان سرمایه می‌رود. به همین دلیل، رشد اقتصادی نه تنها وضع کارگران را بهتر نکرده، بلکه به تشدید نابرابری دامن زده است. یک اقتصاددان در مخالفت با ادعای فوق استدلال می‌کند که نمودار مورد استناد چند ایراد روش‌شناختی و آماری دارد که با اصلاح آنها، عقب‌ماندگی دستمزد از بهره‌وری از بین می‌رود. بر این اساس، جایگزین کردن داده‌های حساب‌های ملی آمریکا با داده‌های محدود نظرسنجی، گنجاندن درآمد افراد خویش‌فرما در میانگین دستمزد و استفاده از شاخص‌های تورم گسترده‌تر، تقریبا به‌طور کامل شکاف فوق را از بین می‌برد.

شورای امور جهانی خاورمیانه با تحلیل راهبرد کژکارکرد ترامپ در قبال ایران با اشاره به فشار حداکثری و نتایج حداقلی در دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ این استدلال را مطرح کرده که دیپلماسی و نه اجبار، راهی برای روابط پایدار تهران و واشنگتن است. علم صالح،استاد دانشگاه ملی استرالیا و زکیه یزدان‌شناس،استاد دانشگاه تهران در این مطلب پیشرفت معنادار را در گرو تعامل دیپلماتیک بدون افزایش تحریم‌ها یا تهدید به زور عنوان کرده و معتقد هستند که رویکرد اعتمادساز گام به گام می‌تواند نگرانی‌های ایران را کاهش دهد و شروع معقولی برای آغاز مجدد مذاکرات هسته‌ای باشد.

روز گذشته، بازار دلار و سکه قله‌های تاریخی را در بازار داخلی ثبت کردند. مطابق گزارش‌ها قیمت سکه طلای طرح جدید ۷۳میلیون و ۶۵۵هزار تومان گزارش شد. همچنین قیمت دلار غیررسمی نیز به نیمه کانال ۸۸هزار تومان رسید. البته قیمت اسکناس دلار در مرکز مبادله حدود ۶۹هزار تومان شده است که نشان می‌دهد شکاف قیمتی دلار رسمی و غیررسمی افزایش یافته است. مهم‌ترین عامل افزایش دلار و سکه، انتظارات از تشدید سیاست‌های تحریمی آمریکا و کاهش درآمدهای ارزی در آینده است.

اگر سیاستگذاران قواعد علمی حکمرانی اقتصادی را بپذیرند، آزادسازی تجارت می‌تواند مسیر رونق تولید و ارتقای سطح رفاه جامعه باشد. از آنجا که سال‌هاست اقتصاد دستوری محور کار سیاستگذاران است، این رویکرد عمدتا بر بازرگانی داخلی و تجارت خارجی اثر گذاشته و با ایجاد محدودیت بر تولید و تجارت به بهانه حمایت از رفاه ملی، از اثربخشی اقتصاد به شکلی واقعی جلوگیری کرده است. موضوعی که به عقیده موسی غنی‌نژاد تبعات بسیاری برای توسعه اقتصادی کشور داشته و در مهار گرانی یا تقویت صنعت نیز ناکام بوده است.

فرمانده معظم کل قوا صبح دیروز در سالروز بیعت تاریخی همافران و کارکنان نیروی هوایی با امام خمینی در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷، با جمعی از فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند ارتش جمهوری اسلامی ایران دیدار کردند.

در سال‌های اخیر، از سوی برخی افراد و رسانه‌ها دیدگاه‌هایی در رابطه با جدایی سیاست پولی از سیاست ارزی به گوش می‌رسد، با این حال یک پژوهش جدید اقتصادی در دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در آمریکا (NBER) اشاره می‌کند که در کشورهایی که سیاست پولی آنها نرخ رشد نقدینگی کمتری به همراه داشته است، ارزش پول ملی بالاتری دارند. در حقیقت تضعیف ارزش پول ملی عمدتا بر اثر سیاست‌های پولی صورت می‌گیرد. به گفته پژوهشگران، عوامل مرتبط با مدیریت نقدینگی و سیاست‌های پولی نقش کلیدی در تعیین نوسانات ارز دارند؛ درحالی‌که عوامل اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، صادرات و واردات تاثیر قابل توجهی بر آن ندارند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که نقش مدیریت نقدینگی و سیاست‌های پولی در تعیین نوسانات ارز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به عبارت دیگر، سیاستگذاران اقتصادی نباید سیاست پولی را از سیاست ارزی جدا بدانند؛ زیرا کنترل دقیق رشد نقدینگی می‌تواند به بهبود ارزش پول ملی و کاهش تورم کمک کند.

جمعی از صاحب‌نظران بخش مسکن و ساختمان و همچنین راه و حمل‌ونقل با حضور در نظرسنجی مجازی «دنیای‌اقتصاد»، رای خود را درباره طرح تجزیه وزارت راه و شهرسازی اعلام کردند. نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد از نگاه کارشناسان این حوزه، «دولت و مجلس» برای موضوع مسکن و حمل‌ونقل، «تصمیمات و اقدامات برزمین مانده متعددی» دارند که اولویت سیاستگذاری با آنها است نه «پرداختن به ساختار یک وزارتخانه». «همه» شرکت‌کنندگان در نظرسنجی معتقدند، «بحران مسکن» و «افت سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی» متاثر از ریشه‌هایی است که هیچ ارتباطی به «ادغام راه و مسکن» ندارد و نباید آدرس غلط از مشکلات داد.

رئیس‌جمهور آمریکا کمتر از دو هفته پس از بازگشت به کاخ سفید، فشار حداکثری علیه ایران را در قالب یک بخشنامه کلید زد. اینکه هدف بازگشت دوباره فشار حداکثری چیست و چه چشم‌اندازی را پیش روی ایران و آمریکا قرار خواهد داد، با ابهام مواجه است. با این حال دونالد ترامپ در اظهارات خود کلیدواژه عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و در توییتی مساله توافق هسته‌ای قابل راستی‌آزمایی را محور قرار داد که تفسیر آن بازگذاشتن مسیر توافق جدید با ایران در قالب دیپلماسی قهری یا توام با فشار و اجبار است. مقامات جمهوری اسلامی ایران در واکنش‌های هماهنگ به این اظهارات تاکید و تصریح کردند که تهران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست و فتوای مقام معظم رهبری تکلیف را برای همه روشن کرده است. روز گذشته، بازارهای داخلی به فرمان ترامپ درباره ایران واکنش هیجانی نشان ندادند. در این روز شاخص بورس تغییری نکرد و در سطح ۲ میلیون و ۸۰۴هزار واحد باقی ماند. نرخ دلار نیز افزایش هزار تومانی را تجربه کرد، اما در میانه کانال ۸۵ هزار تومان متوقف شد. برخی معتقدند که احتمال آغاز مذاکرات ممکن است باعث تغییر جهت بازارها شود.

اجاره‏‏‏‌بها در استانبول تقریبا ۲ برابر تهران است، اما مستاجرهای آنجا بدون «استرس اقتصادی» اجاره‏‏‏‌نشین‏‏‏‌های اینجا، می‌توانند از پس هزینه مسکن بربیایند. «دنیای‏‏‏‌اقتصاد» برای بررسی و پاسخ به این معما، هزینه خرید و اجاره خانه در ایران و ترکیه را با «متر دلاری» سنجش کرده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد، اگر چه دو کشور طی سال‌های اخیر «تورم بالا» را تجربه کرده‌اند و حتی سرعت رشد اجاره‏‏‏‌بها در ترکیه ۱.۴ برابر ایران بوده، اما شهروندان آن کشور توانسته‌اند با دو بال اقتصادی، «نیروی پرداخت» هزینه مسکن را به دست بیاورند.

آشفته‌ترین مجمع فوق‌العاده، برای واگذاری مدیریت دولتی بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور دیروز در حالی برگزار شد که این مجمع، آزمون بزرگ خصوصی‌سازی کشور بود‌. اگر چه در نهایت بخش خصوصی پیروز این میدان بود و مدیریت بزرگ‌ترین خودروسازی کشور به خصوصی‌ها واگذار شد با این حال اما همراه با حواشی برگزاری این مجمع، دولت نمره خوبی در روند این آزمون به دست نیاورد.

محورهای رشد اقتصادی در نیمه دوم سال جاری در حال تغییر است. رشد بخش نفت و گاز ایران در پاییز سال جاری با کاهش ۶ واحد درصدی نسبت به تابستان به ۲.۸درصد رسیده و رشد اقتصادی سومین فصل سال جاری با احتساب نفت و بدون احتساب آن ۳.۳ درصد بوده که به معنای خنثی شدن اثر نفت در رشد اقتصادی است. گفته می‌شود که مهم‌ترین عامل کاهش رشد درآمدهای نفتی، محدودیت‌های جدید است. در پاییز خدمات و صنایع نقش بیشتری در رشد ایفا کرده‏‏‌اند.

همان‌طور که عکسبرداری برای پزشکان راه درستی برای رصد وضعیت سلامت افراد است، دیدن بافت آسیب‌دیده و رصد دقیق فضا، تحلیل و تجویز را ممکن می‌سازد. تجارت به‌عنوان یکی از موتورهای رشد اقتصادی، مدت‌هاست با وضعیت سختی در کشور روبه‌رو است. بررسی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد به‌رغم تلاش سیاستگذاران، زمان ترخیص کالا از گمرک بسیار طولانی است. بخش خصوصی مدت‌هاست با یادآوری موانع اداری واردات، ترخیص کالا را مانع جدی بهبود محیط کسب‌وکار در دو حوزه تولید و تجارت می‌داند. با اینکه ظاهرا مبادی ورودی کالا به کشور باید دسترسی به قطعات، مواد اولیه، فناوری و کالا را برای صنایع، تجار و سرمایه‌گذاران ساده و آسان کند؛ اما پیچیده کردن بیش از حد مسیر واردات به دست‌انداز اتصال به تجارت جهانی تبدیل شده است. موضوعی که عمدتا به‌دلیل تخصیص ارز، سامانه‌ بازی و عدم همکاری نهادها هزینه تولید را در ایران به‌شدت افزایش داده است.

سیاست‌های حمایت‌گرایانه نظیر تعرفه، شبیه ماه عسل است؛ اما در بلندمدت اثر تخریبی بر اقتصاد خواهد داشت. ترامپ به تازگی تعرفه‌های جدیدی را بر کشورهای مختلفی همچون کانادا و چین اعمال کرده است. به گفته کارشناسان، در این شرایط با تداوم سیاست‌های تعرفه‌ای، آمریکا نه‌تنها درگیر افزایش هزینه‌های تولید و تورم داخلی خواهد شد، بلکه با واکنش‌های تلافی‌جویانه سایر کشورها نیز مواجه می‌شود. تجربه جنگ تجاری با چین در دوره اول ترامپ نشان داد که این سیاست‌ها در نهایت به ضرر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آمریکایی تمام می‌شود. کاهش صادرات به‌دلیل اعمال تعرفه‌های متقابل، زیان‌های اقتصادی گسترده‌ای به بار آورده و بسیاری از صنایع، به‌ویژه کشاورزی و فناوری را با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد کرد. از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های تولید ناشی از تعرفه‌های سنگین، رقابت‌پذیری شرکت‌های آمریکایی را در بازارهای جهانی کاهش می‌دهد. این روند باعث می‌شود که شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌ها، تولید خود را به کشورهای دیگر منتقل کنند که برخلاف هدف ترامپ برای احیای صنعت داخلی خواهد بود. علاوه بر این، تعرفه‌ها با افزایش قیمت کالاهای مصرفی، قدرت خرید خانوارها را کاهش می‌دهند و در نتیجه، به رشد اقتصادی نیز آسیب می‌زند. علاوه بر پیامدهای اقتصادی، سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ می‌تواند تبعات سیاسی و ژئوپلیتیک نیز به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین این تبعات، کاهش اعتماد شرکای تجاری به ایالات متحده است. بسیاری از کشورها، از جمله متحدان سنتی آمریکا مانند اتحادیه اروپا، ژاپن و کانادا به‌دلیل سیاست‌های تجاری غیرقابل‌ پیش‌بینی ترامپ، به دنبال کاهش وابستگی به بازار آمریکا و ایجاد پیمان‌های تجاری جایگزین هستند. این روند می‌تواند در بلندمدت نفوذ اقتصادی و سیاسی آمریکا را در سطح جهانی کاهش دهد. همچنین تشدید جنگ‌های تجاری و اعمال تعرفه‌های بیشتر می‌تواند به بی‌ثباتی بازارهای مالی منجر شود. سرمایه‌گذاران معمولا به سیاست‌های اقتصادی پایدار و قابل‌ پیش‌بینی نیاز دارند؛ اما سیاست‌های ترامپ با ایجاد فضای عدم اطمینان می‌تواند منجر به فرار سرمایه و کاهش سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شود.

این روزها ادبیات مذاکره بیش از هر زمان دیگری در ۳، ۴ سال اخیر در بین سیاستمداران و دیپلمات‌‌‌های کشورمان رواج پیدا کرده و با یک نگاه واحد اغلب مقامات تاکید دارند که جمهوری اسلامی می‌تواند با همه مذاکره کند به غیر از رژیم صهیونیستی. در آخرین اظهارنظر از این دست علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی در مراسمی که روز گذشته در مشهد مقدس برگزار شد، گفت: «برخی افراد گفت‌وگو و مذاکره را در تقابل با استقامت قرار می‌دهند. این برداشت اشتباه است. با کفار هم می‌شود مذاکره کرد، اما با رعایت چه اصلی؟ بر مبنای اصل مقاومت، می‌شود مذاکره کرد.»