تغییر محور اپل به سوی هند

هند به بازیگر مهمی در صادرات جهانی گوشیهای هوشمند تبدیل شده است. اگرچه این کشور در حال حاضر حدود ۱۵درصد گوشیهای آیفون اپل را تولید میکند، انتظار میرود این سهم تا سال ۲۰۲۷ به ۲۵درصد برسد. حرکت اپل نشاندهنده پتانسیل هند به عنوان یک قطب تولید جهانی است که سرمایهگذاریهای بیشتری از سوی غولهای تکنولوژی را جذب میکند. با این حال، اپل به دلیل وابستگی شدید به چین و روابط پرتنش بین پکن و دهلی نو، محتاطانه عمل میکند.
ترامپ و فشارهای اقتصادی
با بازگشت ترامپ به صحنه سیاسی و اعمال تعرفههای ۱۰ تا ۱۵ درصدی بر واردات چین، اپل استراتژی «چین به علاوه یک» خود را تسریع کرده و برای متنوعسازی تولید خود از این کشور فراتر رفته است. این تغییر برای دولت مودی که تحت فشار فزاینده برای ایجاد اشتغال است، بسیار مهم است؛ آن هم زمانی که نرخ بیکاری هند به حدود ۱۰درصد رسیده است.
در حال حاضر، تولید آیفون در هند تا حد زیادی به قطعات وارداتی وابسته است. هند اگر میخواهد حضور بلندمدتی در این عرصه داشته باشد، باید یک زنجیره تامین محلی مشابه چین ایجاد کند که شامل جذب تولیدکنندگان قطعات با مشوقهای رقابتی و اطمینان از وجود نیروی کار قادر به پاسخگویی به نیازهای سختگیرانه تولید اپل شود.
رابطه تاریخی چین-اپل و اختلالات زنجیره تامین
از زمان معرفی گوشی آیفون در سال ۲۰۰۷، اپل به شدت به چین وابسته بوده است. در سال ۲۰۲۴ تنها استان «هنان» ۵۳ میلیون آیفون به ایالات متحده فرستاد. با این حال، همهگیری کرونا و سیاستهای سختگیرانه دولت چین، زنجیره تامین اپل را به شدت مختل کرد و این شرکت را وادار به تسریع در تنوعبخشی کرد. هند در سال ۲۰۲۲ شروع به مونتاژ مدلهای پیشرفته آیفون کرد که نقطه عطفی در استراتژی تولید اپل بود.
اقدامات پکن و اعمال محدودیت استفاده از دستگاههای اپل برای کارکنان دولت، روابط را بیش از پیش تیره کرده است. کاهش سهم بازار اپل در چین، که بخشی از آن به دلیل رقابت با برندهای دولتی است، اهمیت گسترش به بازارهای جایگزین مانند هند را نشان میدهد. با این حال، بازار هند هنوز نسبتا کوچک است و فروش آیفون در چین همچنان از هند پیشی گرفته است.
دولت مودی تولید گوشیهای هوشمند تحت برنامه «مشوقهای مرتبط با تولید» (PLI) را در اولویت قرار داده و نزدیک به ۶ میلیارد دلار یارانه به آن اختصاص داده است. هند همچنین مدیر فاکسکان را با یک جایزه معتبر غیرنظامی مورد تقدیر قرار داده که نشاندهنده تعهد این کشور به تقویت روابط با اپل و تامینکنندگان آن است.
موانع کدامند؟
بهرغم این پیشرفتها، هند با موانع قابلتوجهی برای افزایش تولید آیفون مواجه است. بیشتر کارهای مونتاژ هنوز به قطعات وارداتی وابسته است و جذب تامینکنندگان بیشتر بسیار حیاتی است. برخی از تامینکنندگان جهانی، از جمله شرکت تولیدکننده گلس گوشی «کورنینگ» و شرکت چندملتی «جبیل» که مدارهای الکترونیک را طراحی و تولید میکند، شروع به راهاندازی تاسیسات در هند کردهاند، در حالی که «فاکسکان اینترکانکت» قرار است ایرپادها را در هند تولید کند.
تنشهای مرزی هند و چین و سیاستهای سختگیرانه هند در مورد سرمایهگذاری خارجی، انتقال اپل را پیچیده کرده است. محدودیت برای شرکتهای چینی و صدور ویزاهای مهندسان چینی پیشرفت را کند کرده است؛ اگرچه اخیرا برخی از این محدودیتها کاهش یافتهاند.
از سوی دیگر، کارخانههای اپل در چین به شدت به نیروی کار زن متکی هستند؛ الگویی که در هند به دلیل نگرانیهای فرهنگی و ایمنی دشوار بوده است. ایالت تامیل نادو با سیاستهای پیشرو خود در حمایت از اشتغال زنان، بهترین منطقه هند از این نظر شناخته میشود.
استراتژی بلندمدت اپل
اگرچه آیفون ۱۵ اپل در اواخر سال ۲۰۲۳ به پرفروشترین گوشی هوشمند در هند تبدیل شد، اما بازار کلی هند در مقایسه با چین هنوز کوچک است. تیم کوک، مدیرعامل اپل، پتانسیل هند را تصدیق میکند اما بر نیاز به صرفهجویی ناشی از مقیاس تاکید دارد. استراتژی اپل به توانایی هند در ایجاد یک زنجیره تامین خودکفا و گسترش پایگاه مصرفی داخلی آن بستگی دارد.
تصمیم اپل برای تولید آیفون ۱۶ پرو در هند نقطه عطف مهمی است که نشان میدهد این کشور در حال افزایش شایستگی خود برای تولید لوازم الکترونیک پیشرفته است. اگرچه هند پیشرفتهای قابلتوجهی داشته اما چالشهایی مانند توسعه زنجیره تامین، ثبات نظارتی و تطبیق نیروی کار همچنان وجود دارد. اگر این چالشها با موفقیت حل شوند، هند میتواند به قطب حیاتی برای استراتژی تولید جهانی اپل تبدیل شود و آینده چشمانداز تولید آیفون را دگرگون کند.