رایزنی‌های فشرده عراقچی در جده

همزمان معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه که همراه عراقچی به جده سفر کرده، مهم‌ترین مفاد قطعنامه فلسطین را که در شورای وزیران به تصویب رسید، اعلام کرد. کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، در این ارتباط گفت: پس از طرح موضوع جابه‌جایی اجباری ساکنان نوار غزه از سوی رئیس‌جمهور آمریکا، وزیر امور خارجه کشورمان تماس‌های مختلفی را با همتایان خود در برخی کشورهای اسلامی، دبیرکل سازمان ملل و دبیرکل سازمان همکاری اسلامی برای مقابله با این سیاست خطرناک و غیرانسانی برقرار کرد و متعاقبا با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، درخواست برگزاری نشست اضطراری شورای وزیران امور خارجه سازمان را مطرح کرد.

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران افزود: این پیشنهاد با استقبال کشورهای عضو سازمان مواجه شد و از این رو، این نشست در روز جمعه مورخ ۱۷ اسفندماه در جده در دو بخش کارشناسان ارشد و وزرای امور خارجه برگزار شد. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه مهم‌ترین مفاد قطعنامه فلسطین را که در شورای وزیران به تصویب رسید، به شرح زیر اعلام کرد:

- ضرورت خروج کامل رژیم اشغالگر اسرائیل از تمامی اراضی اشغالی فلسطین.

-  مقابله با طرح جابه‌جایی مردم فلسطین به صورت انفرادی یا دسته‌جمعی.

- محکومیت سیاست گرسنگی دادن به ساکنان غزه برای مجبور کردن آنها به ترک سرزمین خود.

- درخواست تشکیل صندوق بین‌المللی برای حمایت از کودکان یتیم در نوار غزه.

- درخواست از همه دولت‌ها برای اعمال تحریم علیه رژیم اسرائیل.

همچنین در بخشی از نشست، موضوع رفع تعلیق عضویت سوریه در سازمان همکاری اسلامی نیز در دستورکار نشست قرار گرفت که به تایید نشست رسید.

۴ تحفظ ایران در بیانیه پایانی

وزارت امور خارجه، تحفظ خود در مورد برخی از بندهای بیانیه پایانی نشست فوق‌العاده وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده را اعلام کرد. به گزارش ایسنا، در بیانیه وزارت امور خارجه در این ارتباط آمده است: «جمهوری اسلامی ایران حمایت قاطعانه خود از احقاق حقوق ذاتی فلسطینی‌ها مبنی بر تعیین سرنوشت خود را مورد تاکید مجدد قرار داده و جنایات وحشیانه رژیم اشغالگر اسرائیلی علیه مردم فلسطین را قویا محکوم می‌کند. حمایت بی‌دریغ دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران از آرمان فلسطین تردیدناپذیر است و تعهد محکم ما در قبال فلسطین تحت هیچ شرایطی متزلزل نخواهد شد. جمهوری اسلامی ایران بدون تاثیر بر تعهد پیش‌گفته، مایل است تحفظات زیر را درباره مصوبه این نشست به ثبت برساند:

۱-در خصوص راه حل دوکشوری، جمهوری اسلامی ایران بر دیدگاه خود مبنی بر اینکه این مسیر، مساله فلسطین را حل نمی‌کند تاکید می‌کند. از دیدگاه ما، یک دولت مردم‌سالار که از طریق یک همه‌پرسی با مشارکت تمامی فلسطینی‌های داخل و خارج از سرزمین‌های اشغالی ایجاد شود و نماینده تمامی فلسطینی‌ها باشد تنها راه‌حل پایدار این مساله است. بنابراین، ما خود را از هرگونه اشاره به مفهوم و هر ارجاع مشابه دیگر در متن (مانند قدس شرقی/اورشلیم شرقی، مرزهای ۱۹۶۷،…) منفک می‌کنیم.

 ۲- به‌علاوه موافقت با نتیجه مصوب این نشست نمی‌تواند بطور ضمنی یا صراحتا و به هیچ وجه به عنوان به رسمیت شناختن رژیم صهیونیست اسرائیل تعبیر شود.

۳- مردم فلسطین همانند دیگر مردم صلح‌طلب دنیا مستحق بهره‌مندی از همه ابزارهای لازم برای تحقق حق مسلم خود جهت تعیین‌ سرنوشت و رهایی از اشغال استعماری خارجی هستند. با درنظرداشتن اقدامات وحشیانه نیروهای اشغالگر اسرائیلی، هیچ‌چیز نباید این حق فلسطینی‌ها را تحدید کند. این همچنین وظیفه مشترک ما وفق حقوق بین‌‌الملل است که از چنین آرمانی حمایت کنیم. بنابراین در بند ۵ قطعنامه، ما بر لزوم اتحاذ یک دیدگاه کل‌نگر با لحاظ منافع و نگرانی‌های تمام فلسطینی‌ها تاکید می‌کنیم. همچنین ما از هرگونه توافق وحدت ملی فلسطینی‌ها که مردم فلسطین به آن نایل آیند و موافق آن باشند حمایت می‌کنیم.

۴- در بند ۲۲، از نظر جمهوری اسلامی ایران بهترین راه حفاظت از مردم فلسطین (به جای استقرار نیروهای حافظ صلح) این است که اسرائیل را از ادامه تجاوزات و جنایات علیه فلسطینی‌ها منع کرد.»

توصیه ایران به ترکیه

در حاشیه اجلاس وزرای خارجه عضو سازمان همکاری اسلامی، وزیر امور خارجه روابط دوجانبه ایران-ترکیه را رابطه‌ای ممتاز و مبتنی بر منافع متقابل دو ملت بزرگ مسلمان و همسایه دانست و تصریح کرد: حفظ و صیانت از این روابط مسوولیت مشترک مقام‌های هر دو کشور است. سید‌عباس عراقچی در دیدار با هاکان فیدان، با اشاره به تحولات خطرناک در حال وقوع در سوریه، مسوولیت حاکمان جدید سوریه برای صیانت از امنیت و جان همه گروه‌ها و اقشار مردم سوریه را خاطرنشان کرد و تاکید نمود که ناامنی و بی‌ثباتی در سوریه فقط به نفع رژیم صهیونیستی و موجب سوء‌استفاده گروه‌ها و عناصر تروریستی و افراطی خواهد بود. وزیر امور خارجه کشورمان روابط دوجانبه ایران-ترکیه را رابطه‌ای ممتاز و مبتنی بر منافع متقابل دو ملت بزرگ مسلمان و همسایه دانست و تصریح کرد حفظ و صیانت از این روابط مسوولیت مشترک مقام‌های هر دو کشور است. 

عراقچی همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه گفت: فکر نمی‌کنم کسی شک داشته باشد که تحولات در سوریه با دخالت مستقیم ترکیه و چند کشور دیگر رخ داده است. لذا مشکلاتی که به وجود آمده شامل اشغال گسترده سرزمین سوریه توسط اسرائیل، نابودی همه زیرساخت‌های دفاعی و علمی سوریه توسط اسرائیل و... طبیعتا مسوولیتش با کسانی است که این تغییر و تحولات را انجام دادند. او در عین حال تاکید کرد: این به این معنا نیست که ما در تقابل با ترکیه قرار داریم. وزیر خارجه ترکیه نیز در دیدار با سیدعباس عراقچی، با اشاره به دغدغه مشترک کشورهای اسلامی در حمایت از حقوق مشروع مردم فلسطین و رهایی از اشغالگری، بر اهتمام ترکیه در این زمینه تاکید کرد. وی همچنین با اشاره به اهمیت بالای روابط دوجانبه ترکیه-ایران، بر عزم و اراده رهبران این کشور نسبت به حفظ و ارتقای مناسبات دوجانبه در زمینه‌های مختلف تاکید کرد.

عزم ایران و عربستان برای پیشبرد روابط

وزیران امور خارجه ایران و عربستان نیز با یکدیگر دیدار کردند. سیدعباس عراقچی و فیصل بن فرحان در حاشیه اجلاس اضطراری وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده با یکدیگر گفت‌وگو کردند. طرفین در این دیدار با مرور وضعیت روابط دوجانبه ایران و عربستان، بر عزم دو کشور برای پیشبرد هدف مشترک رهبران دو کشور جهت توسعه مناسبات در همه عرصه‌ها تاکید کردند. طرفین همچنین با بررسی آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، بر ضرورت اهتمام جهان اسلام برای مواجهه با چالش‌ها، به‌ویژه در رابطه با فلسطین اشغالی و جلوگیری از توطئه محو فلسطین از طریق کوچاندن اجباری مردم غزه از این باریکه تاکید کردند.