تعرفههای ترامپ بر واردات فلزات چه آثاری در پی دارد؟
بازندگان جنگ تجاری

اقتصاددان
در تاریخ ۱۲مارس ۲۰۲۵، ایالاتمتحده تعرفههای جدیدی را بر محصولات مشتق از آلومینیوم و فولاد اعمال خواهد کرد. این اقدام که در قالب دو فرمان ریاستجمهوری اعلام شده، بیش از ۲۸۹دسته محصولی را شامل میشود و واردات آمریکا به ارزش ۱۵۱میلیارد دلار را تحتتاثیر قرار خواهد داد. این تعرفهها که شامل ۲۵درصد عوارض بر ارزش محتوای فولاد یا آلومینیوم محصولات میشود، نهتنها زنجیره تامین جهانی را دچار تغییر خواهد کرد، بلکه تاثیرات اقتصادی و تجاری گستردهای را نیز به همراه خواهد داشت.
تعرفهگذاری بر فولاد و آلومینیوم در سیاست تجاری ایالاتمتحده موضوع جدیدی نیست. دولت آمریکا در گذشته نیز به بهانه مقابله با دامپینگ و حمایت از تولید داخلی، تعرفههایی را بر این فلزات اعمال کرده بود. اما نقطهعطف این سیاستها به دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ بازمیگردد که واردات این محصولات را تهدیدی برای امنیت ملی دانست و اقدام به وضع تعرفههایی کرد که محصولات نهایی ساختهشده با این فلزات را شامل نمیشد.

پژوهشگر اقتصادی
با روی کار آمدن دولت جدید، سیاستها تغییر یافته و تعرفهها اکنون محصولات مشتق از فولاد و آلومینیوم را نیز دربرمیگیرند. این تغییر میتواند تاثیر عمیقی بر زنجیرههای تامین صنایع مختلف، از خودروسازی گرفته تا تولید لوازم خانگی و ورزشی، بگذارد.
طبق دادههای منتشرشده، چهار کشور چین، مکزیک، اتحادیه اروپا و کانادا بیشترین حجم صادرات محصولات تحتتاثیر این تعرفهها را دارند. چین با ۳۵میلیارد دلار، بیشترین صادرات در معرض خطر را دارد، در حالی که مکزیک (۳۰میلیارد دلار)، اتحادیه اروپا (۲۰میلیارد دلار) و کانادا (۱۷میلیارد دلار) از دیگر صادرکنندگان عمده این محصولات به آمریکا هستند.
در مجموع، ۲۷کشور جهان بیش از ۵۰۰میلیون دلار صادرات محصولات مشتق از فولاد و آلومینیوم به آمریکا دارند و انتظار میرود این تعرفهها بر تعاملات تجاری آنها با آمریکا تاثیر قابلتوجهی بگذارد.
براساس آمارها، بیشترین تاثیر تعرفهها بر صنایع زیر خواهد بود:
خودرو: صنعت خودرو بهعنوان یکی از صنایع بزرگ و حیاتی در اقتصاد جهانی، همواره تحتتاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از جنبههای مهم این صنعت، واردات قطعات و لوازم جانبی خودرو است که نقش بسزایی در تامین نیازهای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان دارد. براساس آمار و گزارشهای موجود، قطعات بدنه و لوازم جانبی خودرو با 18.3میلیارد دلار واردات، بیشترین میزان را در لیست محصولات وارداتی به خود اختصاص داده است.
لوازمخانگی و آشپزخانه: صنعت لوازم خانگی و آشپزخانه، به عنوان یکی از صنایع مهم و پررونق در اقتصاد، همواره تحتتاثیر سیاستهای تجاری و تعرفههای گمرکی قرار دارد. در این میان، مبلمان فلزی، تجهیزات آشپزخانه استیل ضدزنگ و ظروف آلومینیومی به ارزش چند میلیارد دلار، به دلیل اعمال تعرفههای جدید، با چالشها و تغییرات قابلتوجهی روبهرو خواهند شد. لوازم ورزشی و تفریحی: صنعت لوازم ورزشی و تفریحی، به عنوان بخشی از سبک زندگی سالم و فعال، نقش مهمی در جوامع امروزی ایفا میکند. با این حال، این صنعت نیز از تغییرات اقتصادی و تجاری جهانی در امان نمانده است. اخیرا، مجموعهای از لوازم ورزشی و تفریحی شامل دوچرخهها، دستگاههای بدنسازی، چوبهای بیسبال، تجهیزات هاکی، راکتهای تنیس و اسکیتها در فهرست محصولاتی قرار گرفتهاند که مشمول تعرفههای جدید شدهاند.این تعرفهها میتوانند چند اثر اقتصادی مهم به همراه داشته باشند:
افزایش قیمت محصولات: افزایش قیمت محصولات، یکی از پیامدهای قابلتوجه و ملموس تعرفههای جدید، بهویژه در اقتصاد داخلی آمریکاست. این تعرفهها که به منظور حمایت از صنایع داخلی و ایجاد توازن در تجارت بینالمللی اعمال میشوند، در عمل زنجیرهای از اثرات اقتصادی را به دنبال دارند که در نهایت به افزایش هزینه تمامشده کالاها برای مصرفکنندگان منتهی میشود.
اختلال در زنجیره تامین: اختلال در زنجیره تامین، یک نگرانی جدی ناشی از افزایش هزینههای واردات است که میتواند به طور قابلتوجهی بر تولید داخلی آمریکا تاثیر بگذارد. در دنیای امروز، بسیاری از شرکتهای تولیدی آمریکایی برای حفظ رقابتپذیری و ارائه محصولات باکیفیت، به قطعات و مواد اولیه وارداتی وابسته هستند. این وابستگی به زنجیرههای تامین جهانی، اگرچه مزایایی مانند دسترسی به مواد ارزانتر و فناوریهای پیشرفتهتر را به همراه دارد، اما از طرفی عاملی برای آسیبپذیرتر شدن است.
افزایش درآمدهای گمرکی آمریکا: براساس گزارشها، دولت آمریکا از محل تعرفههای قبلی بر فولاد و آلومینیوم 1.65میلیارد دلار درآمد کسب کرده است و انتظار میرود با تعرفههای جدید، این میزان افزایش یابد.
جمعبندی و چشمانداز آینده
اعمال تعرفههای جدید از سوی ایالاتمتحده بر محصولات فولادی و آلومینیومی در سال ۲۰۲۵، بهعنوان یک نقطه عطف مهم در عرصه تجارت بینالمللی مطرح شده است. این اقدام که با انگیزه تقویت تولیدکنندگان داخلی و کاهش اتکا به واردات صورت میگیرد، ابعاد گوناگونی را در بر دارد.
در نگاه اول، این تعرفهها میتوانند به افزایش درآمدهای گمرکی دولت آمریکا کمک کنند، اما این تنها یک روی سکه است. در طرف دیگر، افزایش قیمتها برای مصرفکنندگان و تولیدکنندگان داخلی، کاهش توان رقابتی صنایع آمریکایی در بازارهای جهانی به دلیل افزایش هزینههای تولید و احتمال تلافی از سوی شرکای تجاری آمریکا وجود دارد؛ بهویژه، واکنش کشورهایی که به طور مستقیم تحتتاثیر این تعرفهها قرار میگیرند، میتواند تعیینکننده باشد.
علاوهبر این، این سیاست میتواند به طرح شکایتهایی در سازمان تجارت جهانی (WTO) منجر شود؛ جایی که کشورها میتوانند ادعا کنند تعرفههای جدید نقضکننده توافقهای تجاری بینالمللی هستند. در نهایت، تاثیر بلندمدت این تعرفهها بر اقتصاد جهانی و نظام تجارت بینالمللی به نحوه تعامل و واکنش بازیگران مختلف بستگی خواهد داشت و میتواند سناریوهای متفاوتی، از جمله تشدید مناقشات تجاری یا یافتن راهحلهای سازشکارانه را رقم بزند.