راهبرد ملی کیفیت ایران؛ یک ضرورت استراتژیک
راهبرد ملی کیفیت کشور با تأسی از نظام الهی آفرینش در نظر دارد با نگاهی جامع‌نگر، ضمن تبیین و تدوین اهداف کلان ملی کیفیت ایران، اولویت‌های ملی کیفیت کشور در تمام بخش‌های ایمنی و سلامتی جامعه، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی، تکنولوژیکی و.... را احصا و پس از بررسی، تایید و صحه‌گذاری با بهره‌گیری از ابزارهایی همچون فناوری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT)، توسعه نیروی انسانی، اکردیتیشن، آموزش و ارتقاء آگاهی عمومی مردم، استاندارد، قوانین و مقررات، و ارزیابی انطباق تلاش تمام ذینفعان را برای دسترسی به اهداف مذکور هماهنگ و هم‌راستا کرده و امکان پایش و ارزیابی با استفاده از معیارهای واحد را در مقیاس ملی فراهم آورد. از این رو، راهبرد ملی کیفیت کشور، برنامه ایست جامع برای ایجاد اجماع ملی بر روی اولویت‌های ملی کیفیت کشور در بخش‌های مختلف به گونه‌ای که تلاش تمام ذینفعان همسو و هم‌راستا شده و منجر به نتایج حداکثر می‌شود. در واقع راهبرد ملی کیفیت کشور فرصتی است به منظور هم‌راستا کردن اقدامات در زمینه بهبود کیفیت (کالاها، خدمات،اندازه‌گیری، ثبت داده‌های کیفی ) و امکان مانیتورینگ و نظارت بر آنان در مقیاس ملی.
بدیهی است با تدوین و به کارگیری راهبرد ملی کیفیت است که می‌توانیم چارچوبی برای تحول و استقرار سیستم‌ها و نظامات کیفی ایجاد کرده، خلأهای‌اندازه‌گیری و‌اندازه‌شناختی را شناسایی و همچنین روش‌ها و وسایل‌اندازه‌گیری را شناسایی و بهبود بخشیم.
از دلایل پرداختن به راهبرد ملی کیفیت ایران به عنوان یک ضرورت استراتژیک، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد :
- کاهش حوادث و اتفاقات ناگوار و آسیب‌پذیری اجتماعی در بخش‌های تولید، ارایه خدمات، بهداشت و درمان
- بهبود فضای کسب و کار، رقابتپذیری و ایجاد بستری برای موفقیت پایدار
- کاهش موازی‌کاری‌ها و هزینه‌های مترتب بر آن
- هماهنگ و هم‌راستا کردن اقدامات کیفیتی و رهبری کیفیت به صورت هماهنگ در مقیاس ملی
- بهبود فرهنگ تولید، مصرف و ارتقای مسوولیت‌پذیری اجتماعی
- پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بالقوه
- تقویت اعتماد ملی به اقدامات و فعالیت‌ها در حوزه تولید کالا و ارایه خدمات
- کاهش ضایعات، دوباره‌کاری‌ها و ارتقای بهره‌وری
در همین راستا، بر اساس تحقیقی که در دنیا صورت پذیرفته ۸۰درصد تلاش‌های کیفی نتایج قابل‌اندازه‌گیری ندارند و هزینه بی‌کیفیتی و یا ضعف کیفیت در شرکت‌ها ۴۰-۲۰ درصد تلاش آنها را شامل می‌شود که صرف دوباره‌کاری می‌شود (بی تردید این نسبت در کشور ما اگر بیشتر نباشد کمتر نیست).
مدل راهبرد ملی کیفیت ایران
در مدل راهبرد ملی کیفیت ایران پنج هدف به شرح زیر درنظر گرفته شده است:
- استقرار سیستم‌ها و نظام‌های کیفیتی، بهبود کیفی کالاها و خدمات و روش‌های انجام فعالیت‌ها
- همسو و هماهنگ کردن اقدامات و ارزیابی‌های کیفیتی با برقراری معیار واحد برای محصول واحد
- پیشگیری از آسیب‌های احتمالی و مراقبت بهتر و مقرون به صرفه تر از ایمنی و سلامتی افراد جامعه (بهبود کیفیت زندگی مردم)
- کاهش هزینه‌ها، افزایش رقابتپذیری و موفقیت پایدار
- حفاظت از محیط زیست و منابع ملی
برای دستیابی به این اهداف، هفت اولویت کیفیتی بر اساس چالش‌های موجود و پیش رو پیش بینی شده است :
- بهبود فرهنگ تولید و مصرف
- مراقبت موثرتر از ایمنی و سلامتی افراد جامعه
- توسعه و بهبود زیرساخت‌های کیفیتی کشور (آزمایشگاه‌ها، استانداردها و مقررات، اکرودیتیشن، مترولوژی، بازرسی و صدورگواهی)
- توسعه استانداردسازی در تمام بخش‌های خدماتی و تولیدی کشور
- کاهش و بهبود مصرف انرژی
- ایجاد بستر داده‌های کیفی به منظور امکان نظارت و مانیتورینگ در مقیاس ملی و اقدامات هماهنگ در گزارش‌دهی و تصمیم‌گیری
- استقرار سیستم‌ها، نظام‌ها و مدل‌های کیفیتی
با به کارگیری ده ابزار یاد شده، سعی شده با لحاظ کردن اولویت‌های کیفی مذکور در راستای تحقق اهداف کلان کیفی کشور حرکت کرد.
ابزارهای راهبرد ملی کیفیت
- ارزیابی انطباق ( CONFORMITY ASSESSMENT )، (دقت، بازرسی، صدورگواهی )
-اکرودیتیشن و گواهی کردن ACCREDITATION AND CERTIFICATION
- مترولوژی
- استانداردها، قوانین و مقررات
- نظام پرداخت کیفیت محور
- فناوری اطلاعات
- ارایه و انتشار گزارش‌های عمومی
- نوآوری و گسترش آن
- توسعه منابع انسانی
- آموزش و ارتقاء آگاهی مردم به منظور رفتار سالم و انتخاب آگاهانه
ارکان راهبرد ملی کیفیت کشور
الف ) شورای راهبرد ملی کیفیت کشور : بالاترین سطح ارکان راهبرد ملی کیفیت کشور (دولتی و خصوصی) است. این شورا متشکل از وزرا، رؤسای سازمان‌های مستقل ذیربط، نماینده انجمن‌ها و بنگاه‌ها و ذینفعان کشور است که به ریاست معاون اجرایی رئیس‌جمهوری شکل می‌گیرد و مأموریتش سیاستگزاری و رسیدگی به گزارش‌های کمیته فنی راهبرد ملی کیفیت و هدایت عالی مقوله کیفیت در کشور است. دبیری این شورا به عهده سازمان ملی استاندارد ایران است.
کمیته فنی راهبرد ملی کیفیت: کمیته‌ای است متشکل از نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی، بنگاه‌های اقتصادی، انجمن‌های علمی و تخصصی که به ریاست سازمان ملی استاندارد ایران شکل می‌گیرد و وظیفه آن به این شرح است :
- تعیین و تدوین اولویت ملی کیفیت کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، صنعتی و فناوری، ایمنی و سلامت. همچنین پایش آنها به منظور گزارش به شورای سیاستگزاری راهبرد ملی کیفیت کشور
- هماهنگ و همسو کردن اقدامات و ارزیابی‌های کیفیتی کشور
- ایجاد بستر داده مشترک به منظور به اشتراک گذاشتن داده‌های کیفیتی و پرهیز از دوباره کاری‌ها
- بررسی و صحه‌گذاری معیارهای واحد در ارزیابی‌های کیفیتی در ارتباط با محصول
- بررسی و ایجاد هماهنگی بین راهبردهای ملی مختلف بین بخشی
- بررسی و بازنگری راهبرد ملی کیفیت کشور در صورت لزوم و ارایه آنها به شورای سیاستگزاری راهبرد ملی کیفیت کشور
ج) کارگروه‌های تخصصی وزارتخانه ها، سازمانها و بخش‌های اقتصادی ذیربط : وظیفه این کارگروه بررسی، تایید و صحه‌گذاری اولویت‌های کیفیتی تهیه و تدوین شده توسط مدیریت توسعه استاندارد و کیفیت همان دستگاه (وزارتخانه و سازمان) مستقل است.
د) مدیریت توسعه استاندارد و کیفیت : این سطح، پایین‌ترین سطح از ارکان راهبرد ملی کیفیت است که دبیری راهبرد ملی کیفیت بخشی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مستقل را بر عهده دارد.
ارسال نظر