اصفهانِ با ارزش
مسعود صرامی در گفتوگو با دنیای اقتصاد از راهحلهایی برای آینده بهترِ نصف جهان میگوید
اینجا در اصفهان نیز ما با همین تفاوت‌ها سروکله می‌زنیم، وقتی کالایی را می‌خریم، بیشتر به قیمت اش نگاه می‌کنیم و نه آن زحمت و هنری که پشت ساخته‌شدنش کشیده‌اند، اگر کسی را درجایی دیدیم، کاری به شب نخوابیدن‌ها ، ایده‌ها و تلاش‌هایش نداریم، بیشتر در فکر صفرهایی هستیم که جلوی ارقام حساب بانکی‌اش می‌آید، بااین‌حال کسانی هستند که در تاریخ این شهر از دَهِش گرفته تا کازرونی و ملک التجار و همدانیان که سعی داشته‌اند با تلاش شبانه‌روزی و به کار بستن ایده‌های نو، طرحی دیگر برافکنند و به‌نوعی ساحت جدیدی در اقتصاد این شهر بیافرینند. این‌ها همان نخبگانی هستند که در ادبیات جدید ما بر آن‌ها عنوان کارآفرینان اجتماعی را اطلاق می‌کنیم، کارآفرینانی که ارزش را بر قیمت مقدم می‌دانند و به قول دوستی، ایجاد اشتغال، آخرین حلقه فرآیندهای کسب‌وکارشان را تشکیل می‌دهد و مهم‌ترین کارشان خلق ارزش از مسیر ایده برای توسعه ثروت آفرینی در جامعه است، حالا وضعشان خوب شده، خدا را شکر، به‌عبارت‌دیگر کسی با خلقِ فقر، مسیر سعادت مردمانی را هموار نکرده !
مسعود صرامی از همین دست آدم‌هایی هست که فرق ارزش و قیمت را می‌داند، ایده‌هایی خوبی به شهرش ارایه کرده و برخی از آن‌ها را عملی کرده، برخی‌هایشان را نه، چون از عهده یک نفر برنمی‌آید، پذیرش و تلاش جمعی می‌خواهد.
پس از پربازدید شدن صحبت‌های مسعود صرامی پیرامون ارزش‌آفرینی صورت گرفته درمجموعه‌های بنیان گذاری شده از سوی او همچون سیتی سنتر، شهرک سلامت اصفهان و فدک مال و اعلام آمادگی‌اش برای تسری ارزش‌آفرینی اقتصاد شهری در جهت حل برخی چالش‌های شهر اصفهان، تصمیم گرفتیم تا در گفت‌وگویی با مسعود صرامی، نظر او جویا شویم و پیرامون دستاوردها، روش‌ها و الزامات تسری ارزش‌آفرینی با عنایت به اقتصاد اجتماعی بحث و تبادل‌نظر داشته باشیم، در ادامه مشروح گفت‌وگوی دنیای اقتصاد با او را می‌خوانیم
در حال حاضر چه چالش‌هایی در مسیر توسعه گردشگری سلامت در اصفهان وجود دارد و برای رفع آن‌ها چه پیشنهاد‌هایی دارید؟
گردشگری سلامت در اصفهان باوجود تلاش‌های فراوانی که بخش خصوصی تاکنون انجام داده، همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو است که نیازمند ورود و حمایت جدی دولت و دستگاه‌های حاکمیتی است. مجموعه شهرک سلامت تاکنون توانسته اقداماتی قابل‌توجهی را به مرحله اجرا برساند که ازجمله آن‌ها می‌توان به ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای اسکان گردشگران خارجی، راه‌اندازی ۳۶ کلینیک تخصصی مجهز و آزمایشگاه‌هایی اشاره کرد که پذیرای بیماران بین‌المللی و بیمه‌های خارجی هستند. اما در این میان، موانع قابل‌توجهی همچنان بر سر راه قرار دارد که بخش خصوصی به‌تنهایی قادر به رفع آن‌ها نیست. یکی از مهم‌ترین موانع، تکمیل بیمارستان تخصصی شهرک سلامت است که هم‌اکنون در مرحله نازک‌کاری است و تکمیل آن نقش مهمی در ارتقای خدمات سلامت به گردشگران خارجی دارد.
دولت و نهادهای اجرایی می‌توانند در رفع این موانع نقش کلیدی داشته باشند. برای نمونه، رفتار مأموران انتظامی و حراست فرودگاه‌ها با گردشگران خارجی یکی از مواردی است که نیازمند توجه و اصلاح است. نحوه برخورد با گردشگران در مبادی ورودی، تأثیر بسیار زیادی بر تجربه اولیه گردشگران از ایران دارد و می‌تواند به شکل مثبت یا منفی در تصمیم آن‌ها برای ماندن و بازگشت مجدد تأثیرگذار باشد. بنابراین، ضروری است که دولت دستورالعمل‌های مشخص و کاربردی در زمینه برخورد مناسب و محترمانه با گردشگران بین‌المللی وضع کند.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم شرکت‌های گردشگری تخصصی سلامت تحت نظارت و حمایت سازمان میراث فرهنگی و با سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی ایجاد شوند. این شرکت‌ها می‌توانند خدمات متنوع و یکپارچه‌ای نظیر حمل‌ونقل اختصاصی، مترجمین حرفه‌ای، راهنمایی و مشاوره‌های مالی و ارزی را در اختیار گردشگران قرار دهند تا آن‌ها از لحظه ورود تا خروج، با کمترین مشکل روبه‌رو شوند.
برای جذب و حفظ طولانی‌مدت بیماران بین‌المللی چه زیرساخت‌هایی نیاز است؟
توسعه زیرساخت‌های اقامتی برای بیماران بین‌المللی، به‌ویژه بیماران سرطانی که نیازمند اقامت طولانی‌مدت هستند، یکی از ضرورت‌های کلیدی است. شهرک سلامت در حال حاضر به دنبال ایجاد و توسعه ویلاها و خانه‌های یک و دوخوابه است که بتواند محیطی آرام و مناسب را برای اقامت بلندمدت این بیماران فراهم کند. این امر تأثیر مثبتی بر سلامت جسمی و روحی بیماران و همراهان آن‌ها دارد و درنهایت، باعث افزایش ماندگاری گردشگران سلامت در اصفهان می‌شود.
علاوه بر این، راه‌اندازی بیمارستان اختصاصی شهرک سلامت که اکنون در مراحل پایانی ساخت قرار دارد، به ارائه خدمات درمانی جامع‌تر و تخصصی‌تر کمک شایانی خواهد کرد. تکمیل این بیمارستان باعث خواهد شد تا بیماران بین‌المللی بتوانند تمام مراحل درمانی خود را در یک مجموعه منسجم دریافت کنند و دیگر نیازی به مراجعه به بیمارستان‌های پراکنده در سطح شهر نداشته باشند.
راه‌اندازی خطوط هوایی مستقیم میان اصفهان و سایر کشورها چقدر در رونق گردشگری سلامت مؤثر است؟
راه‌اندازی خطوط هوایی مستقیم میان اصفهان و کشورهای هدف گردشگری سلامت، یکی از عوامل بسیار مؤثر در افزایش جذب گردشگران است. برای مثال، موفقیت شهرهایی مانند شیراز در حوزه گردشگری سلامت تا حد قابل‌توجهی مدیون وجود خطوط هوایی مستقیم و پروازهای منظم و دائمی با کشورهای منطقه است. چنین خطوطی دسترسی به خدمات درمانی را آسان کرده و گردشگران سلامت را به ماندگاری طولانی‌مدت در اصفهان تشویق می‌کند. حتی اگر در کوتاه‌مدت این خطوط هوایی زیان‌ده باشند، ازنظر استراتژیک و بلندمدت، سرمایه‌گذاری ارزشمندی محسوب می‌شوند که نیازمند حمایت جدی دولت است.
طرح پارک حاشیه‌ای که چندی است در صحبت‌های شما تکرار می‌شود و دیگرانی نیز در مورد آن سخن می‌گویند، دقیقا چیست؟
بگذارید مقدمه‌ای برایتان بگویم، در حال حاضر خیابان‌های اصفهان به‌صورت عمومی از دو یا سه و گاهی چهار به‌اصطلاح لاین تشکیل‌شده‌اند، در اکثر خیابان‌های پر رفت‌وآمد یک خط به اتوبوس‌های بی آر تی اختصاص داده‌شده است، می‌ماند دو یا نهایتا سه خط( لاین) دیگر! خط اول را هم مغازه‌دارها، کارکنان اداره‌ها، بانک‌ها و موسسه‌های مختلف اشغال می‌کنند، یعنی فلان کارمند، مغازه‌دار یا کارکنان اداری، ماشین اش را صبح علی‌الطلوع می‌آورد، جلوی مغازه یا نزدیک محل کارش پارک می‌کند و می‌رود تا زمان پایان کارش. در همین اثنا شهروندی که مثلا یک پرداخت از درب عابر بانک دارد، می‌خواهد امور اداری ا را انجام بدهد یا به ممیز مالیاتی مراجعه کند، چیزی بخرد، به‌زحمت یک جای پارک پیدا می‌کند، اگر پارکینگ هم در دسترس اش نبود یا رسیدن به آنجا برایش زمان‌بر بود، به‌اصطلاح دوبل پارک می‌کند، ناگهان می‌بینیم خیابانی که سهم همه شهروندان است، تبدیل می‌شود به ملک اختصاصی فلان مغزه دار، کارمند یا کارکنان اداری، نتیجه چیست، ترافیک وحشتناک، افزایش زمان سفرهای درون‌شهری، بالا رفتن میزان مصرف سوخت و افزایش آلایندگی!
می‌بینید، همه این‌ها معنایش چیست؟ افزایش آلودگی هوا در کنار زمان بیشتر سفر در ترافیک‌های طولانی، بوق زدن‌های پشت سر هم، استرس و ده‌ها پیامد ناخواسته و ناگزیر دیگر، به این شکل شهروندان عصبانی‌تر، مریض‌تر داریم که سطح آستانه تحملشآن‌هم پایین آمده، اگر بخواهم راجع پیامد این سبک از حمل‌ونقل خصوصی و عمومی در شهر و تبعات آن صحبت کنم، مثنوی هفتاد من کاغذ می‌شود، پس مختصرا بخشی از راه‌حل را خدمت خوانندگان شما عرض می‌کنم.
راه چاره چیست؟ خیابان‌ها را عریض کنیم؟ این‌یک شوخی است چون علاوه بر زمان‌بر بودن، هزینه‌های گزافی بر اقتصاد شهر تحمیل می‌کند، سرمایه فراوان و توجیه اقتصادی و صدها پیش‌نیاز دیگر می‌خواهد، ممکن است بگویید پارکینگ می‌سازیم، این هم هزینه و محدودیت دارد و از تقاضای سفر نمی‌کاهد، مثلا آیا پارکینگ زیرزمینی فلان خیابان توانسته ترافیک را کم کند، بیشترین حاصل اش کاهش مقطعیِ رشدِ ترافیک بوده که آن‌هم بعد از مدتی، دوباره اوج گرفته است، برخی می‌گویند مالیات داشتن اتومبیل را بالا ببریم، محدوده‌های ترافیکی را تشدید کرده و نظراتی مانند این‌ها! همه این‌ها فقط برای مدت کوتاه جواب می‌دهد.
به نظر من که آن را در طرحی کاملا کارشناسی شده و با توجه به تجارب جهانی ارایه کرده‌ام، یکی از راه‌حل‌ها که در راستای توسعه پایدار شهری هم هست، طرح پارک حاشیه‌ای به‌صورت زمان- مکان است، در این طرح ساعت اول توقف، برای همه رایگان است تا هر کس کاری، خریدی یا مراجعه‌ای دارد، انجام بدهد، اگر بنا دارد بیشتر بماند هزینه‌اش را بدهد، هزینه‌ای که در حد معقول بازدارنده هم باشد، یعنی دیگر فلان مغازه‌دار، کارمند یا کارکنان، بنشیند حساب‌وکتاب کند، اگر با تاکسی اینترنتی یا ناوگان حمل‌ونقل عموی درون‌شهری ( مترو و اتوبوس ) سرکار برود، برایش ارزان‌تر است تا ده، دوازده ساعت، ماشین شخصی‌اش را بیاورد کنار خیابان بگذارد! پس نتیجه چه می‌شود؟
ماشین‌های کمتری پارک می‌کنند، توقف کردن بی‌دلیل یا کمتر توجیه‌پذیر، آرام‌آرام جای خود را روان شدن ترافیک ناشی توقف‌های کنار خیابان یا خط دوم می‌دهد، مصرف سوخت کاهش پیدا می‌کند، بخشی از تنش‌های روانی مردم، عصبانیت‌ها و جدال‌های لفظی بر سر جای پارک و مانند آن‌هم کم می‌شود، همه این‌ها می‌تواند به بهبود زندگی عمومی و بیشتر از آن شخصی شهروندان درمجموع کمک کند.
اما این‌همه ماجرا نیست، طرح مزبور علاوه بر منافع پرشمار اجتماعی و اقتصادی که به‌طور غیرمستقیم عاید شهر و شهروندان می‌کند، به‌طور خاص دو منبع جدید درآمدی دیگر هم دارد، دولت قول داده هرچقدر از مصرف بنزین در اصفهان کاسته شود، مابه‌التفاوت قیمت آن را با در نظر گرفتن قیمت بنزینِ فوبِ خلیج‌فارس به اصفهان بپردازد، همچنین درآمدی هم از محل پارک کردن اتومبیل بیش از زمان مشخص‌شده، از شهروندانی که به هر دلیل می‌خواهند کنار خیابان پارک کنند دریافت می‌شود.پس تا اینجا دو منبع درآمد پایدار شهری نصیب اصفهان می‌شود که می‌تواند جایگزینی برای آنچه شهر فروشی، تراکم فروشی و مانند آن نامیده می‌شود، باشد.
سوال مهمی پیش می‌آید، خُب ما اصفهانی هستیم و می‌پرسیم این پول قرار است در اختیار چه کسی باشد و کجا هزینه می‌شود؟
اینجا همان نقطه‌ای هست که می‌تواند عامل مشارکت بیشتر شهروندان در اداره شهر باشد، امروز همه ما یک گوشی هوشمند در دستمان داریم، پست‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی را لایک و دیسلایک می‌کنیم، نظر می‌دهیم و پیام می‌گذاریم، وقتی پای پول و سرمایه شهرمان در میان باشد، چه می‌کنیم؟ همین حالا هم زیرساخت نظرخواهی، نظرسنجی و اخذ نظر شهروندان اصفهانی با سامانه یا همان اپلیکیشن‌های شهری که یکی از آن‌ها «اصفهان من» ست، فراهم است که می‌توان با تغییراتی آن را برای مشارکت شهروندان در ابرازنظر، ارایه طرح، ایده یا حتی رای در مورد محل هزینه کردِ این بودجه، فراهم کرد.
بگذارید صریح‌تر بگویم، اگر می‌خواهیم به سمت شهری توسعه‌یافته مانند کلان‌شهرهایی که برخی آرزوی زیستن در آن را دارند، حرکت کنیم، این مسیر ازجمله بهترین‌هاست، با این کار علاوه بر تمرین شهروندان برای مشارکت در سرنوشت شهر، اختیار و آزادی اراده آن‌ها در برگزیدن مسیر هم به بوته تجربه وارد می‌شود، به این شکل می‌توان از دل کتاب‌ها و تئوری‌های اجتماعیِ توسعه پایدار، تجربه‌ای زنده و عملی برای اداره شهر بر اساس مولفه‌های شهر سبز، پایدار و پویا را که محل زیست بهتری از دیروز است را به تمام کشور نشان دهیم، تجربه‌ای که با مشارکت همگان به‌دست‌آمده و همه ما ذینفع آن هستیم.
در نظر داشته باشید، از سوی دیگر، درآمد حاصل از این طرح قابلیت سرمایه‌گذاری در توسعه حمل‌ونقل عمومی برقی و ایجاد فرصت‌های شغلی برای جوانان را دارد. گام بعدی در اجرای این طرح، تخصیص بخشی از درآمدها به تهیه خودروهای برقی است که ضمن ایجاد اشتغال، هزینه حمل‌ونقل عمومی را برای شهروندان کاهش می‌دهد و تردد را آسان‌تر می‌کند.
آیا شهروندان از اجرای طرح پارک حاشیه‌ای استقبال خواهند کرد؟
طبیعی است که هر تغییری در ابتدا ممکن است با مقاومت‌هایی روبه‌رو شود. اما تجربه شهرهای موفق جهان در مدیریت شهری نشان داده که طرح‌هایی ازاین‌دست با اطلاع‌رسانی مناسب و تبیین دقیق مزایا، به‌سرعت مورد استقبال عمومی قرار می‌گیرند. زمانی که مردم به‌طور ملموس آثار مثبت طرح را در زندگی روزمره خود مشاهده کنند، رضایت و همکاری آن‌ها نیز افزایش خواهد یافت. کاهش ترافیک، آلودگی کمتر هوا، صرفه‌جویی در وقت و انرژی، و افزایش رفاه عمومی ازجمله نتایج مثبتی است که شهروندان را به همراهی بیشتر با طرح تشویق خواهد کرد.
اجرای این طرح‌ها نیازمند مشارکت و همکاری نزدیک دستگاه‌های دولتی، شهرداری، استانداری و همچنین بخش خصوصی و مردم است تا بتوانیم اصفهان را به شهری پیشرو و الگوی توسعه پایدار و گردشگری سلامت در منطقه تبدیل کنیم.
