شکاف فناوری در صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات فرصتی برای بازآفرینی آینده‌ای درخشان و بقا تاریخی دیرینه
فناوری اطلاعات و صنعت جواهرات: همگرایی ضروری
فناوری اطلاعات به‌عنوان نیروی محرکه‌ای برای نوآوری در صنایع مختلف، نقشی اساسی در بهبود فرآیندها، ارتقای تجربه مشتری و درنهایت بهره‌وری دارد. درحالی‌که صنایعی مانند خودروسازی، مد، سلامت و ساختمان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، بلاک چین و اینترنت اشیا تحولات عظیمی را تجربه کرده‌اند، صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات همچنان به الگوهای سنتی متکی است. این فاصله فناورانه، چالش‌هایی همچون کاهش شفافیت در زنجیره تأمین، دشواری در تأیید اصالت و محدودیت در دسترسی جهانی را برای فعالان این حوزه در ایران که یکی از کشورهای باسابقه در این صنعت هست، ایجاد کرده است.
چالش‌های کلیدی در همگام‌سازی با فناوری
۱. عدم شفافیت در زنجیره تأمین: منشأ و فرآیند استخراج گوهرسنگ‌ها همواره یکی از دغدغه‌های اصلی مصرف‌کنندگان آگاه است. فناوری بلاک چین می‌تواند با ایجاد زنجیره تأمین شفاف و غیرقابل تغییر، از استخراج تا فروش، اعتماد مشتریان را جلب کند.
۲. مشکل در تأیید اصالت: بازار جهانی گوهرسنگ‌ها به دلیل وجود سنگ‌های مصنوعی و تقلبی با معضل بزرگی روبه‌روست. فناوری‌های پیشرفته طیف‌سنجی، میکروسکوپ الکترونی و گواهینامه‌های دیجیتال مبتنی بر بلاک چین می‌توانند اصالت و کیفیت سنگ‌ها را تضمین کنند اما عدم ارتباطات جهانی در زمینه‌های علمی و تجهیزات باعث عقب‌ماندگی شدید بازار ایران از این بازار جهانی شده است.
۳. کمبود تجربه دیجیتال برای مشتریان: مشتریان نسل جدید به دنبال تجربه‌های دیجیتال محور هستند. واقعیت افزوده (AR) و مجازی (VR) می‌توانند فرآیند انتخاب و مشاهده جواهرات را به‌صورت مجازی فراهم آورند و تجربه‌ای متفاوت با القای حس خوب ارائه دهند.
۴. ضعف در بهره‌برداری از تحلیل داده‌ها: تجزیه‌وتحلیل کلان داده‌ها (Big Data) در صنعت گوهرسنگ‌ها می‌تواند رفتار مصرف‌کنندگان را پیش‌بینی کرده و فرصت‌های بازاریابی را شناسایی کند و منجر به تدوین استراتژی‌هایی بشود که هدف آن بهبود بهره‌وری کسب‌وکارها و درنهایت کیفیت محصولات بشود.
فناوری‌های کلیدی برای تحول صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات
1. بلاک چین و افزایش شفافیت: بلاک چین می‌تواند فرآیند زنجیره تأمین را شفاف کند. هر تراکنش و مرحله در زنجیره، از معدن تا مشتری، به‌صورت تغییرناپذیر ثبت می‌شود و این امر به کاهش تقلب و افزایش اعتماد منجر می‌گردد. بدین واسطه مشتری درگیر داستان هر گوهرسنگ می‌شوند و با فرآیند آن همراه می‌شود.
2. هوش مصنوعی و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: هوش مصنوعی قادر است الگوهای رفتاری مشتریان را تحلیل کرده و پیشنهاد‌های سفارشی ارائه دهد. همچنین در پیش‌بینی روند بازار، بهینه‌سازی موجودی کالا و تحلیل ارزش گوهرسنگ‌ها بر اساس مشخصات فیزیکی و شیمیایی نقش‌آفرینی می‌کند که درنهایت موجب صرفه‌جویی در زمان کسب‌وکارها می‌شود.
3. واقعیت افزوده و مجازی: این فناوری‌ها می‌توانند تجربه خرید آنلاین را با ارائه امکان امتحان مجازی جواهرات بهبود بخشند و نرخ بازگشت محصولات را کاهش دهند.
4. اینترنت اشیا و ردیابی لحظه‌ای: اینترنت اشیا به ردیابی دقیق موقعیت و شرایط حمل‌ونقل گوهرسنگ‌ها کمک می‌کند. این امر به‌ویژه برای حمل سنگ‌های قیمتی و حساس اهمیت بالایی دارد.
5. پرینت سه‌بعدی در طراحی و تولید: پرینت سه‌بعدی به طراحان این امکان را می‌دهد که نمونه‌های اولیه را سریع‌تر تولید کنند و فرآیند سفارشی‌سازی را برای مشتریان ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه تر سازند. این تکنولوژی امکان صرفه‌جویی در متریال مصرفی را به سازندگان می‌دهد.
6. مدل‌سازی پیشرفته و طراحی پارامتریک: استفاده از الگوریتم‌های طراحی پارامتریک در جواهرسازی می‌تواند امکان خلق طرح‌های منحصربه‌فرد و سفارشی را بر مبنای خواسته‌های خاص هر مشتری فراهم آورد.
فرصت‌های پیشرو برای صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات
1. سفارشی‌سازی انبوه: فناوری‌های دیجیتال امکان طراحی جواهرات منحصربه‌فرد برای هر مشتری را فراهم می‌آورند و تجربه خرید را ارتقا می‌بخشند.
2. گواهینامه‌های دیجیتال و اعتماد مشتری: گواهینامه‌های مبتنی بر بلاک چین می‌توانند تضمین‌کننده اصالت و کیفیت سنگ‌ها باشند و اعتماد مشتریان را جلب کنند.
3. فناوری‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی: فناوری‌های نوین ابزارهای مؤثری برای آموزش و ارتقای آگاهی مصرف‌کنندگان درباره ارزش و اصالت گوهرسنگ‌ها فراهم می‌کنند.
4. یکپارچگی زنجیره ارزش: استفاده از فناوری‌های دیجیتال در تمامی مراحل زنجیره ارزش از استخراج تا فروش می‌تواند بهره‌وری را افزایش داده و رقابت‌پذیری را در بازار جهانی ارتقا دهد.
نقش گوهرسنگ‌ها و جواهرات در تاریخ بشریت و فناوری‌های جدی در حال حاضر
گوهرسنگ‌ها و جواهرات در تاریخ بشری نقش کلیدی داشته‌اند و از دیرباز به‌عنوان نمادهایی از قدرت، زیبایی در تمدن‌های مختلف شناخته‌شده‌اند و در تاریخ بارها و بارها مشاهده‌شده است که نقش بسزایی در تحولات سیاسی داشته‌اند. این صنعت نه‌تنها در فرهنگ‌ها و تاریخ‌نگاری‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد بلکه همچنان در جهان امروز باارزش‌های فرهنگی و اقتصادی خود تأثیرگذار است. استفاده از فناوری‌های پیشرفته همچون بلاک چین و هوش مصنوعی اکنون می‌تواند دسترسی به اصالت این آثار را تسهیل کرده و آن‌ها را از گذشته به آینده‌ای درخشان هدایت کند. با توجه به اینکه این فنّاوری‌ها مدت زیادی نیست که کشورهای پیشرو تکنولوژی استفاده می‌شوند، ورود ایران به این حوزه‌ها می‌تواند جایگاه جدیدی برای کشور عزیزمان در بازار جهانی رقم بزند.
چشم‌انداز آینده: همگرایی فناوری و هنر
موفقیت در آینده صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات متعلق به ویژند( برند)هایی خواهد بود که فناوری را در هسته فعالیت‌های خود جای دهند. ترکیب هنر طراحی جواهرات با توانمندی‌های فناوری می‌تواند بازارهای جهانی جدیدی را بگشاید و نسل جدید مشتریان را جذب کند. همچنین، کاربرد فناوری‌های نوین می‌تواند به ارتقای استانداردهای اخلاقی و زیست‌محیطی در استخراج و فرآوری گوهرسنگ‌ها کمک کند و باعث شود که ایران سهم خودش را از تجارت جهانی گوهرسنگ‌ها را گوهرهایی مانند فیروزه نیشابور،گارنت دمانتوئید و انواع عقیق‌ها به دست بیاورد.
از سوی دیگر فرهنگ‌سازی زیست‌محیطی در کشور عزیزمان باعث می‌شود که افراد بی‌دانش که سودای ثروت در سردارند با تیشه‌هایشان زخم بر بستر خاک این کشور نزنند.
درنهایت اضافه می‌کنم که صنعت گوهرسنگ‌ها و جواهرات در آستانه تحولی بنیادین قرار دارد که تدوین برنامه‌های استراتژیک با توجه به رویکرد تکنولوژی گرایی می‌تواند جایگاه ایران را در بازار جهانی تثبیت کند و ادامه‌ای باشد بر تاریخ ۳۵۰۰۰ ساله ایران در مبحث زیورآلات.
* مدیرعامل شرکت گوهر نشان بردین
