از امروز به فردا

در اغلب کشورهای جهان مسکن ۲۰ تا ۵۰ درصد ثروت تولیدی کشور را تشکیل می‌دهد و اینجا قیمت متوسط مسکن ۱۲ برابر درآمد سالیانه خانوار ایرانی است. پس‌انداز ۱۲ سال اگر چیزی نخوری، لباسی نپوشی و جایی هم برای رفتن نداشته باشی. هرچند مدرسان انگیزشی مخالف باشند بازهم به نظر می‌رسد جانمایی فردای اقتصادی فرزندانمان بیش از همه وابسته به این است که از پدرها و مادرهایمان کجا برایمان به ارث رسیده و از این مقدار چند مترش را برای کودکانمان باقی می‌گذاریم.

- خودتون دارین می‌بینین!

خانم ب چهل‌وچندساله است، ساکن باتون، یکی از محله‌های خیابان زینبیه.

- چندساله اینجایین؟

- ما از اول اینجا بودیم. بعدم که ازدواج کردیم همین‌جا ساکن شدیم.

دیواربه‌دیوار پدرش زندگی می‌کنند. دو برادر دارد که هر دو از محله رفته‌اند.

- برا چی؟

- کلا افراد بومی اینجا تا تونسته‌اند رفته‌ان. یعنی اول خوب بود... خودتون دارین می‌بینین. اون طور که باید ترقی نکرده.

باز می‌پرسم چرا.

- مردمش می‌دن اجاره و خودشون می‌رن. داداشم خونه‌شون رو فروختن. اون موقع می‌شد. الآن ولی اگه بفروشیم نمی‌شه جای دیگه‌ای بخریم. حتی نصف این خونه رو هم نمی‌دن بمون. یه موقعی بود برازنده قیمتش از زمینای باتون کمتر بود. حالا خیلی بیشتره... حالا خیلی بیشتره.

تصمیم‌هایی که از امروز به فردا محول شده. خانم ب تأکید می‌کند روی این تفاوت قیمت و حسرت آمیخته به خشم سرریز می‌کند از لابه‌لای کلماتش. داروندار خانم ب، همسر و کودکانش- چهاردیواری خانه‌شان- روزی امنیت ذهنی بسیار بیشتری برایشان فراهم می‌کرد. لابد بارها با خود فکر کرده اگر همان روزها دل کنده بودند و برازنده را انتخاب کرده بودند- یا بسیاری دیگر از خیابان‌های هم قیمت آن دوران را- امروز چه قدر زندگی‌شان متفاوت می‌شد. خانم ب می‌داند رشد اقتصادی زمینی که ساکن آن‌اند بسیار پایین‌تر از اغلب دیگر نقاط شهر است.

دست‌کم ۲۰ و گاهی حتی تا ۵۰ درصد. جمع کوبنده این اعداد تبدیل می‌شود به سنگ و آجر و چیده می‌شود روی‌هم تا سرپناه خانواده‌مان باشد. آنچه خانم ب نمی‌داند این حقیقت است که فرسودگی محدود به مرزهای مصوب باقی نخواهد ماند: تصمیم‌هایی که از امروز به فردا محول می‌شوند. ناکارآمدی سکونتی در برازنده نیز خود را نشان خواهد داد و در هر یک از دیگر آپارتمان‌هایی که ساکن آنیم. مهم نیست سکونتگاه‌های عمودی در کدام‌یک از گران‌ترین خیابان‌های شهر ارتفاع گرفته باشند.