درآمد حمل‌و نقل زمینی در ۳ ‌سال اخیر نسبت‌به دهه ۹۰ پنج‌برابر شد

جاده هموار لجستیک زمینی

دنیای اقتصاد-محمدصادق صفا : مهم‌ترین مزیت حمل‌ونقل جاده‌ای در مقایسه با دیگر روش‌های حمل‌ونقل کالا، هزینه کمتر، سرعت بالاتر در فواصل کوتاه و ردیابی راحت‌تر کالاست. هرچند رخدادهای منفی مانند آسیب رسیدن به کالا در فواصل طولانی امکان‌پذیر است؛ اما نمی‏‏‌توان از مزیت نسبی این نوع حمل‌ونقل نسبت به روش‌های دیگر آن چشم‌پوشی کرد. در ایران بخش غیر‌بورسی، بزرگ‌ترین بازیگر این نوع خدمات است. با این حال گروه حمل‌ونقل زمینی در تالار شیشه‌ای، یکی از گروه‌های فعال در بازار سرمایه است و پنج‌شرکت با ارزشی در حدود ۶.۶۱همت فعالان بورسی این گروه را تشکیل می‌دهند. این گروه در سال گذشته، بیش از ۲.۷همت درآمد را در دفاتر خود شناسایی کرد و تنها با حدود ۳۰۰میلیارد تومان سود، پرونده سال گذشته را بست.

 پنج‌شرکت حاضر در تابلوی تالار شیشه‌ای حمل‌ونقل زمینی عبارتند از: حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج‌فارس با نماد معاملاتی «حفارس»، شرکت حمل‌ونقل پتروشیمی ‌‌‌با نماد «حپترو»، شرکت حمل‌ونقل توکا با نماد «حتوکا»، شرکت رهشاد سپاهان با نماد «حرهشا» و مجتمع ترابری رهنورد با نشان «حرهرو». بازدهی این گروه در بازه هفتگی و سالانه وضعیت بهتری را نسبت به بورس ایران منعکس کرده، به نحوی که در بازه سالانه 3.96‌درصد بازدهی را به ثبت رسانده است. قیمت بر سود محقق‌شده اما با 21.28 بیانگر وضعیت بسیار مساعدی نیست. روند رو به رشد درآمد این گروه طی سال‌های اخیر اما وضعیت بسیار مناسبی را نشان می‌دهد، به نحوی که در سه‌سال اخیر بیش از 400‌درصد رشد را نسبت به دهه 90 تجربه کرده است. سود ناخالص این گروه نیز طی دوره زمانی ذکرشده 646‌درصد رشد داشته است.

پنج‌ بازیگر در سالی که گذشت

شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی گندم و آرد ایران (سهامی خاص) در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۸ به ثبت رسید و تنها 79روز بعد، در تاریخ ۱۶مرداد ۱۳۶۸شروع به فعالیت کرد. سپس به موجب مصوبه مجمع عمومی فوق‌‌‌العاده مورخ ۲۴آذر ۱۳۸۳ نام شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی گندم و آرد به شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج‌‌‌فارس تغییر یافت. این شرکت در آخرین روزهای بهار سال 1390 در تالار شیشه‌ای پذیرفته شد. در پایان سال گذشته نماد معاملاتی «حفارس» بیشترین درآمد را در مقایسه با دیگر فعالان این گروه به ثبت رسانده است. مجموع درآمد فروش شرکت «حفارس» در سال 1402 نسبت به 1401 با کاهش 5درصدی همراه شد، با وجود این همچنان بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است. این نماد در سال گذشته 1.4همت درآمد را به ثبت رسانده است. با استناد به صورت‌های سود و زیان این شرکت می‌توان گفت درآمد‌ این شرکت در سال گذشته در قیاس با میانگین درآمد این شرکت در دهه 90 افزایش 469‌درصدی داشته است.

شرکت حمل‌ونقل توکا یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری توکا فولاد است که در سال 1370 به منظور حمل محصولات و ارائه خدمات به شرکت‌های بزرگ تولیدی تاسیس شد و به عنوان اولین شرکت حمل‌ونقل جاده‌ای کشور از سال 1382 با تایید سازمان بورس اوراق بهادار به شرکت «سهامی عام» تغییر ماهیت یافت و در سازمان بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. با وجود این، آمار‌های سال گذشته این شرکت، حاکی از ثبت 139میلیارد تومان سود خالص برای نماد «حتوکا» است که می‌توان آن را بهترین آمار ثبت‌شده این گروه، پس از سال 1383 دانست.شرکت رهشاد سپاهان نماد معاملاتی «حرهشا» بیشترین میزان افزایش درآمد را طی سال گذشته در دفاتر مالی خود به ثبت رسانده است. درآمد‌های ارائه خدمات این شرکت در سال گذشته در قیاس با سال قبل از آن 346‌درصد افزایش یافته است. هرچند هزینه‌های ارائه خدمت و هزینه‌های عمومی این شرکت در دفاتر مالی خود و با استناد به صورت سود و زیان منتشرشده توسط شرکت مذکور طی سال 1402 به ترتیب 215 و 16‌درصد افزایش را نسبت به سال 1401 نشان می‌دهد؛ اما افزایش بیش از 1.13میلیارد تومانی سود ناخالص این مجموعه نشان از رشد چشمگیر طی سال گذشته دارد، به نحوی که توانست از زیان خالص 450میلیارد تومانی سال 1401 به سود خالص بیش از 600میلیارد تومان برسد.

هر چند رشد 84درصدی حساب‌های دریافتنی و کاهش 50درصدی دارایی‌های ثابت مشهود طی این دوره ریسک این نماد را افزایش می‌دهد. شرکت مهندسی حمل‌ونقل پتروشیمی در سال 1371 و همزمان با توسعه روزافزون صنعت پتروشیمی، با هدف ارائه خدمات لجستیک به کارخانه‌های پتروشیمی کشور تاسیس شد و از مرداد همان سال فعالیت خود را شروع کرد. این شرکت از سال 1382 وارد بازار سرمایه شد. نماد معاملاتی «حپترو» در سال منتهی به اسفند 1402، بیش از 232میلیارد تومان درآمد ارائه خدمات را به ثبت رساند تا به روند خود که از سال 1392 آغاز شد ادامه دهد. این شرکت در این دوره 11ساله (جز در سال 1399) به طور میانگین 26‌درصد رشد در درآمد را تجربه کرده است. در سه‌سال پس از سال 1400 اما این روند با شیب تندتری ادامه یافته است. سود خالص این نماد اما طی سال‌های اخیر روند نوسانی را دنبال کرده، به نحوی که پس از افزایش 850درصدی در سال 1401 نسبت به سال 1400 در دوره زمانی بعدی و منتهی به اسفند سال 1402 با کاهش 66درصدی مواجه شده است.

از اصلی‌ترین عوامل کاهش سود خالص طی سال گذشته می‌توان به هزینه41درصدی ارائه خدمات و افزایش 36درصدی هزینه‌های عمومی این شرکت اشاره کرد. آخرین شرکت این گروه، مجتمع ترابری رهنورد است که در سال 1364، به منظور امور حمل‌ونقل سنگین ذوب‌آهن اصفهان تاسیس شد و درپی برنامه خصوصی‌سازی دولت درسال 1370 و به منظور ورود به بازارهای خصوصی با نام شرکت مجتمع ترابری رهنورد ثبت شد. این شرکت با کارفرمایان دولتی زیادی فعالیت کرده است که از میان آنها می‌توان به ذوب‌آهن اصفهان و نیروگاه اتمی بوشهر اشاره کرد. با توجه به عدم‌انتشار صورت‌های مالی سالانه سال 1402، به بررسی سه‌فصل منتهی به 30آذرماه سال 1402 می‌پردازیم. بررسی اطلاعات صورت سود و زیان فصلی در سه‌فصل ابتدایی سال گذشته بیانگر افزایش 41درصدی نسبت به بازه سالانه در سال 1401 است. هزینه ارائه خدمات در بازه مذکور نیز 54‌درصد افزایش یافته است.

افق مثبت با چاشنی صادرات

در سال گذشته ارزش خالص دفتری دارایی‌های مشهود این گروه حدود 400‌درصد رشد را به ثبت رساند که این افزایش می‌تواند وضعیت این گروه را طی سال‌جاری با بهبود نسبی مواجه کند. از سوی دیگر با توجه به روند طی‌شده حمل‌‌‌ونقل زمینی‌‌‌ها طی سال‌های اخیر، می‌توان انتظار افزایش درآمد و سود خالص این گروه در سال‌جاری را داشت. با ادامه روند طی‌شده در سال‌های اخیر، انتظار افزایش درآمد‌های گروه یادشده تا سقف 3همت وجود دارد. یکی از عوامل مهم رونق نسبی گروه حمل‌ونقل زمینی، روند افزایشی صادرات و واردات ایران است. با استناد به گزارش سالنامه آمار تجارت خارجی منتشرشده توسط سازمان گمرک کشور، صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی (بدون احتساب نفت و تجارت چمدانی) در سال 1401 نسبت به سال 1400 حدود 1.14‌درصد رشد در حجم را به ثبت رسانده است. این در حالی است که رشد حجمی صادرات در سال 1400 نسبت به سال 1399 بیش از 22 درصد بوده است.