ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن سرمایه‌گذاری اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﺻﻔﻬﺎن برگزار کرد
تشریح کلان‌روندهای کسب‌وکار در اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ کلان‌روندهای ﺟﻬﺎﻧﯽ
ﯾﮑﯽ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ نمونه‌ها، ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻓﻨﺎوری اﺳﺖ. ﺑﺮای ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ چالش‌ها و بهره‌مندی از ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ فرصت‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ، ﺿﺮوری اﺳﺖ کلان‌روندها در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﭼﻨﯿﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ می‌کند ﺗﺎ سیاست‌گذاران، کسب‌وکارها و دﯾﮕﺮ ذیﻧﻔﻌﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ استراتژی‌هایی ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮای آینده ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﺆﺳﺴﻪ روﻻﻧﺪ ﺑﺮﮔﺮ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ دو دﻫﻪ ﺑﺮ کلان‌روندها ﺗﻤﺮﮐﺰ داﺷﺘﻪ و به‌طور ﻣﻨﻈﻢ چشم‌اندازهای ﺟﺎﻣﻊ و ﺑﻪروز در اﯾﻦ ﺣﻮزه اراﺋﻪ داده است. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﯿﺮ اﯾﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﺎ "ﺧﻼﺻﻪ روﻧﺪ روﻻﻧﺪ ﺑﺮﮔﺮ "۲۰۵۰، ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﻬﺎﻧﯽ روﻧﺪﻫﺎﯾﯽ ﭘﺎﯾﺪار و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﻣﺤﻮری در آﯾﻨﺪه ﺟﻬﺎن اﯾﻔﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد.اﯾﻦ ﮔﺰارش ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺶ ﺣﻮزه ﮐﻠﯿﺪی را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ: ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﺣﮑﻮﻣﺖ، محیط‌زیست و ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﻗﺘﺼﺎد و کسب‌وکار، ﻓﻨﺎوری و ﻧﻮآوری، و ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ. ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ حوزه‌ها ﺷﺎﻣﻞ گرایش‌های اﺻﻠﯽ و ﻓﺮﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ چشم‌انداز ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ را شفاف‌تر می‌کنند. اﯾﻦ کلان‌روندها به‌عنوان ﻧﻘﺸﻪ راﻫﯽ ﺑﺮای ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ دﻧﯿﺎی در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻄﺮح می‌شوند.
درک دﻗﯿﻖ از ﻫﺮ روﻧﺪ و زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آن، اﺑﺰارﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮیﻫﺎی آینده‌نگر را در اﺧﺘﯿﺎر ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﻗﺮار می‌دهد. ﻣﺮﮐﺰ پژوهش‌های ﻣﺠﻠﺲ ﻃﯽ ﮔﺰارﺷﯽ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ کلان‌روندهای ﺟﻬﺎﻧﯽ و روﻧﺪﻫﺎی آﯾﻨﺪه اﯾﺮان ﺑﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ، اوﻟﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان در ﮔﺎم دوم اﻧﻘﻼب و در ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻫﺠﺮی ﺷﻤﺴﯽ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺗﺤﻮﻻت ﺷﺘﺎﺑﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﯾﺮان در آﯾﻨﺪه، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﯾﺪ آینده‌نگرانه و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ فرصت‌های ﺟﻬﺎﻧﯽ و ظرفیت‌های ﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس در اﯾﻦ ﮔﺰارش کلان‌روندهای ﺟﻬﺎﻧﯽ و روﻧﺪﻫﺎی آﯾﻨﺪه اﯾﺮان، موردتوجه قرارگرفته اﺳﺖ. ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوری، اﻗﺘﺼﺎدی، اﻧﺮژی، اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﻠﯿﻤﯽ و روﻧﺪﻫﺎی منطقه‌ای بین‌المللی ازﺟﻤﻠﻪ روﻧﺪﻫﺎی آﯾﻨﺪه اﯾﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﻧﻈﺮات ﺧﺒﺮﮔﺎن و اﺳﻨﺎد آینده‌نگرانه اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
جمعیت شناختی: ﮐﺸﻮر اﯾﺮان در ﺣﻮزه جمعیت شناختی ﺑﺎ روﻧﺪﻫﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﯾﺶ اﻣﯿﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان ﺑﺎروی و مرگ‌ومیر، اﻓﺰاﯾﺶ مهاجرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻨﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﭘﻨﺠﺮه ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و میان‌سالی و ورود ﻏﺎﻟﺐ اﻓﺮاد ﺑﻪ دوره ﺳﻨﯽ ۴٠ ﺗﺎ ۵٠ ﺳﺎل، ﮔﺴﺘﺮش ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ در اﯾﺮان و اﻓﺰاﯾﺶ حاشیه‌نشینی و زاغه‌نشینی روﺑﺮو اﺳﺖ و اﯾﻦ روﻧﺪﻫﺎ آﯾﻨﺪه اﯾﺮان را ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺟﺪی ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.
ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ: در اﯾﻦ ﺣﻮزه روﻧﺪﻫﺎی ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاری ﺷﺎﻣﻞ رﺷﺪ محلی گرایی، معنویت‌گرایی، رﺷﺪ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ، آﻣﻮزش ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ(، اﻓﺰاﯾﺶ اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ، ﺑﺎزی وارﺳﺎزی، رﺷﺪ ﮔﺴﺘﺮده ﺻﻨﻌﺖ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ، شکل گرفتن ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺷﺒﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و ﺗﺠﺮد ﻗﻄﻌﯽ، رﺷﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﯾﯽ، ﺷﮑﺎف دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﮔﺴﺴﺖ ﻧﺴﻠﯽ، ﻇﻬﻮر هویت‌های ﻧﻮﻇﻬﻮر، مناسک گرایی، معنا جویی، ﺳﯿﻤﺎی آﯾﻨﺪه ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﯾﺮان را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ: در ﺑﺨﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ روﻧﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﺷﺪ بی‌اعتمادی ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮔﺴﺘﺮش نوآوری‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻘﺶ گروه‌ها ﯾﺎ اجتماعی و ﻣﺮدﻣﯽ در ﺗﺤﺮﮐﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎد ﭘﺎﯾﻪ ﺷﺪن ﻫﻤﻪ فعالیت‌ها و درعین‌حال اﻓﺰاﯾﺶ فعالیت‌های داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ، رﺷﺪ آسیب‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، رﺷﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ و کمیت نیروی اﻧﺴﺎﻧﯽ، اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ، ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل منطقه‌ای، اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻀﻮر زﻧﺎن در عرصه‌های ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ، کسب‌وکارها و فعالیت‌های ﻋﻠﻤﯽ، ﺗﺼﻮﯾﺮ آﯾﻨﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.
ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوری: رﺷﺪ فناوری‌های اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت به‌ویژه در ﺣﻮزه ﺑﯿﮓ دﯾﺘﺎ، واﻗﻌﯿﺖ اﻓﺰوده، اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺷﯿﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری ﻧﺎﻧﻮ و زیست‌فناوری، فناوری‌های ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، فناوری‌های ﻫﻤﮕﺮا، ﺗﻮﺳﻌﻪ فناوری‌های ﻧﺮم و فناوری‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﻼق و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺷﮑﺎف دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﮔﺴﺘﺮش دﻣﮑﺮاﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ازﺟﻤﻠﻪ روﻧﺪﻫﺎی ﻓﻨﺎوراﻧﻪ راﻫﺒﺮدی اﯾﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﻗﺘﺼﺎدی: اﯾﺮان در ﺣﻮزه اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎ روﻧﺪﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ رﺷﺪ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ، رﺷﺪ ﻧﻮﺳﺎﻧﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺎﯾﯿﻦ، ﺗﻨﮕﻨﺎی ﻣﺎﻟﯽ و بودجه‌ای دوﻟﺖ، ﺗﺪاوم ﺑﺤﺮان اﺷﺘﻐﺎل، ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺪرت ﺧﺮﯾﺪ ﺧﺎﻧﻮارﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ، ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد منطقه‌ای، ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد فرا سرزمینی، اﻗﺘﺼﺎد ﭘﻠﺘﻔﺮﻣﯽ و ﮔﺴﺘﺮش اﻗﺘﺼﺎد اﺷﺘﺮاﮐﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
اﻧﺮژی: واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻓﻨﺎوری، ﺧﺎمﻓﺮوﺷﯽ و آسیب‌پذیری ﺑﺨﺶ اﻧﺮژی ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﻢ، اﻣﻨﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻧﺮژی، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﺎﺻﺤﯿﺢ ﻣﺼﺮف، بهره‌وری ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻧﺮژی، و ﻧﺎﺗﺮازی ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎی اﻧﺮژی به‌ویژه در ﺑﺨﺶ ﮔﺎز مهم‌ترین روﻧﺪﻫﺎی اﻧﺮژی اﯾﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ: ژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮑ ﻣﺘﻐﯿﺮ و ناپایدار ﻣﻨﻄﻘﻪ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻬﺪﯾﺪات اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی و ﮔﺴﺘﺮش آﺷﻮبﻫﺎ و ناپایداری‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﺒﺪﯾﻞ آن از ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ شبکه‌ای از روﻧﺪﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی آﯾﻨﺪه اﯾﺮان در ﺣﻮزه اﻣﻨﯿﺘﯽ اﺳﺖ. ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﻠﯿﻤﯽ: ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺧﺎک و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﯿﺎﺑﺎن، آﻟﻮدﮔﯽ ﻫﻮا ﺑﻪ رﯾﺰﮔﺮدﻫﺎ، جنگل‌زدایی، ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﮔﺎزﻫﺎی گلخانه‌ای، اﻓﺰاﯾﺶ دﻓﻌﺎت و ﺷﺪت روﯾﺪادﻫﺎی آب‌وهوایی ﺷﺪﯾﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﯿﻞ، ﮐﻤﺒﻮد آب، مهاجرت‌های زیست‌محیطی ازﺟﻤﻠﻪ مهم‌ترین روﻧﺪﻫﺎی زیست‌محیطی اﯾﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ.
روﻧﺪﻫﺎی منطقه‌ای بین‌المللی: در ﺑﺨﺶ بین‌الملل ﺷﺎﻫﺪ روﻧﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ عادی‌سازی رواﺑﻂ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺎ رژﯾﻢ ﺻﻬﯿﻮﻧﯿﺴﺘﯽ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ائتلاف‌های ﺳﻨﺘﯽ و اﯾﺠﺎد ائتلاف‌های ﻧﻮﯾﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻘﺶ ﻣﺮدم و اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ در سیاست‌گذاری ﮐﺸﻮرﻫﺎ، بلوک‌بندی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻬﺎن و ﻓﺎﺻﻠﻪ زﯾﺎد ﺑﻠﻮک ﺑﻨﺪیﻫﺎ، ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ اﯾﺮان و آﺳﯿﺎی ﻣﯿﺎﻧﻪ، شکل‌گیری اﻟﮕﻮﻫﺎی ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻫﻤﮑﺎری، رﻗﺎﺑﺖ و ﻧﺰاع و اﻓﺰاﯾﺶ رقابت‌های قدرت‌های منطقه‌ای، ﻇﻬﻮر اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ درﮔﯿﺮی باهدف ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ رﻗﺒﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺗﻼش دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺮای تنها سازی اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﯾﺮان اﺳﺖ.
ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪی اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﻓﻀﺎی کسب‌وکار اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﺗﺎ اﻓﻖ ١۴٠٨
۶۵ عامل اﺻﻠﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎی کسب‌وکار اﺳﺘﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس خروجی‌های ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻗﺘﺼﺎدى اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ،ﺻﻨﺎﯾﻊ،ﻣﻌﺎدن و کشاورزی اﯾﺮان و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺧﺒﺮﮔﺎن موردمطالعه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻮاﻣﻞ یادشده، ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ آن‌ها و ﻓﻀﺎی ﺣﺎﻟﺖ آن‌ها در اﻓﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ (١۴٠٨) در ﭘﻨﻞ ﺧﺒﺮﮔﺎن موردبررسی و تبادل‌نظر قرار گرفت و ﺗﺒﯿﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﯿﮏ ﻣﮏ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪی ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻓﻀﺎی کسب‌وکار اﺳﺘﺎن تا افق ﺳﺎل١۴٠٨ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. روﻧﺪﻫﺎ و کلان‌روندهای ﻣﻬﻢ ۵٠ ﺳﺎل آﯾﻨﺪه در حوزه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوری ﻧﯿﺰ متفاوت‌اند. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل، در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﺖ، ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻗﺪرت در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن؛ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ؛ ﻇﻬﻮر ﺟﻬﺎن چندمرکزی؛ ﭼﻨﺪﭘﺎرﮔﯽ و اﻓﻮل دوﻟﺖ-ﻣﻠﺖ ﻫﺎ؛ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻘﺶ ﺑﺎزﯾﮕﺮان غیردولتی و اﻓﺮاد ﭘﺮﻗﺪرت در داﺧﻞ و اﻣﻮر بین‌الملل ازجمله کلان‌روندهای سیاسی محسوب می‌شوند.
