اکوسیستم فناوری، شاه کلید رشد و رقابت‌پذیری در عصر جدید
به تجربه ثابت شده است کشورهایی که در سال‌های اخیر به‌طور جدی روی اکوسیستم فناوری خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند، شاهد افزایش تولید ناخالص داخلی، اشتغال‌زایی گسترده و جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان بوده‌اند. به عنوان مثال، سیلیکون ولی در آمریکا، شنژن در چین و بنگلور در هند، نمونه‌هایی از مناطق موفقی هستند که با ترکیب سیاست‌های حمایتی، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و پیوند صنعت با دانشگاه، به مراکز جهانی نوآوری تبدیل شده‌اند.
در این میان، فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، بلاکچین، زیست‌فناوری و انرژی‌های نو که از دل زیستگاه فناوری و نوآوری سر برآورده‌اند، فرصت‌های بی‌نظیری را برای تحول صنایع، بهبود بهره‌وری و ایجاد مدل‌های کسب‌وکار جدید فراهم کرده‌اند. کشورهایی که بتوانند این فناوری‌ها را به‌درستی شناسایی، بومی‌سازی و در صنایع خود ادغام کنند، از مزیت رقابتی بالایی برخوردار خواهند شد.
بدون شک تحقق این امر در ایران نیازمند سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه، حمایت‌های مالی و قانونی از استارت‌اپ‌ها و شرکت‌های فناور، ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ترویج فرهنگ نوآوری در میان کسب‌وکارها و دانشگاه‌ها است. علاوه بر این، هم‌افزایی بین بخش خصوصی و دولتی در تسهیل فرایندهای نوآوری و تجاری‌سازی فناوری‌های جدید نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. اگرچه تاکنون اقدامات مختلفی در کشور صورت گرفته اما هنوز تا رسیدن به نقاط مطلوب، فاصله‌ها بسیار است. یکی از چالش‌های اصلی در توسعه اکوسیستم فناوری، تأمین مالی و دسترسی به سرمایه است. بسیاری از استارت‌اپ‌ها به دلیل کمبود سرمایه، نمی‌توانند ایده‌های خود را تکمیل یا توسعه دهند.
در کشورهای توسعه یافته و پیشرو، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، حمایت از سرمایه‌گذاران فرشته و فراهم کردن معافیت‌های مالیاتی، توانسته‌اند مسیر رشد شرکت‌های فناور را هموار کنند. این مسیر هم‌اکنون در کشور وجود دارد اما به نظر می‌رسد تحت شرایط مختلف، هنوز قادر به حمایت قوی از کل اکوسیستم استارت‌اپی نیست و تنها محدود به حوزه‌های خاصی نظیر صنایع بزرگ و مادر می‌شود. با این حال پرورش، جذب و نگه‌‌داشت نیروی انسانی متخصص در کنار تدوین قوانین و مقررات متناسب با تحولات فناورانه به ویژه برای فناوری‌های نوظهور، مانند هوش مصنوعی و بلاکچین بسیار حائز اهمیت است. اگر بخواهیم از این مسیر به اقتدار تکنولوژیک و اکونومیک دست یابیم، توجه به این نکات از آنچه فکر می‌کنیم واجب‌تر خواهد بود.
