در رویداد تخصصی فرصت‌ها و چالش‌های تولید فولاد سبز ایران بررسی شد
ضرورت کاهش رد پای کربن و اصلاح الگوی مصرف انرژی
محمدرضا خسروی راد، مدیرعامل شرکت بوتیای ایرانیان و عضو اسبق هیات مدیره ذوب‌آهن در سال 1388، به ارایه دیدگاه‌های خودپرداخت و ازجمله گفت: من سال 1356 خورشیدی وارد ذوب‌آهن اصفهان شدم و امروزبه حضور در این جمع برای بررسی و مرور چالش‌های مشترک مباهات می‌کنم. در زمانه فعلی نباید نگاه کلاسیک به چالش‌های عمومی داشته باشیم، برای مثال یکی از تعاریف کلاسیک فولاد سبز عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی یا کاهش درصد به‌کارگیری انرژی‌های تجدید ناپذیر در تولید فولاد است تا امروز چندین نشست جهانی درباره مدیریت کربن در سطح دنیا روی‌داده که در مجال پیشِ رو به بخش سیاست زدگی آن و ضعف و قوت‌های آن نمی‌پردازم.
او ادامه داد بااین‌حال اخیرا تمرکز بر استفاده از هیدروژن برای کاهش ردپای کربن و جایگزین شدن سوخت‌های فسیلی و تولید هیدروژن از انرژی‌های تجدید پذیر موردتوجه قرارگرفته و در برابر آن می‌بینیم که مدیریت مصرف آب، برق و گاز چالش جدی ایران است. آمارهای جهانی نشان می‌دهد نشان می‌دهد میانگین شدت مصرف انرژی برای هر تن فولاد 450 کیلووات است که این عدد در ایران بیش از دو برابر است و جای تامل بسیار دارد، از سوی دیگر با محدودیت شدید گازی مواجهیم، بنا به اعلام برخی کارشناسان تا سال 1415 حداکثر میزان تولید گاز از عدد فعلی 800 میلیون مترمکعب در روزبه 1208 میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید و پس‌ازآن سیر نزولی خواهد داشت و این در حالی است که ما به‌عنوان دومین دارنده کشور گاز در دنیا شناخته می‌شویم.
به گفته خسروی راد، نقشه تولید انرژی‌های تجدید پذیر نشان می‌دهد که اگر در سال 1397، در کشور 600 مگاوات تولید انرژی از منابع تجدید پذیر داشتیم باید طی چند سال آینده به 24 هزار و هشتصد مگاوات انرژی تجدیدپذیر برسیم.
در همین حال قیمت گاز تا آبان 1403، برای هر مترمکعب سه هزار و هفتصد و نود و سه تومان و یک ریال بود و کمبود شدیدی داریم. قیمت برقِ صنایع نیز 1325 تومان و پنج ریال برای هر کیلووات ساعت است که به‌هیچ‌عنوان توجیه اقتصادی ندارد و شکاف عرضه و تقاضای گاز و برق کاهش دسترسی به این انرژی‌ها را نشان می‌دهد.
او ادامه داد تولید ناخالص ملی کشور وضع چندان خوبی ندارد و در صنعت فولاد هم پس از دوران کرونا نسبت کاهشی داشته است. توجه کنید برای تولید فولاد، هر هزار تومان افزایش قیمت برق 2 درصد سود را خواهد بلعید در حال که میزان انتشار کربن در ایران اصلا قابل‌قبول نیست، سهم انتشار کربن در کوره بلند 71 درصد است و در کوره قوس الکتریکی 28 درصد است، این گراف بسیار نگران‌کننده و درس‌آموز است.
مدیرعامل شرکت بوتیای ایرانیان گفت: در کشور چین، بزرگ‌ترین بازیگر تولید فولاد جهان 90 درصد تولید به روش کوره بلند است اما تا 2050 با مکانیسم جذب کربن این رقم‌ها تغییر خواهد کرد. از 2021 رشد اقتصادی چین نزولی شده و ظاهرا ادامه خواهد داشت که درنتیجه آن مصرف داخلی فولاد در چین کاهش پیدا می‌کند. چین تعهد سناریوی کربن صفر را ارایه کرده و با جدیت تغییرات را دنبال می‌کند. در همین حال جایگاه جهانی ایران در تولید فولاد رتبه دهم است و عددی نزدیک به سی میلیون تن قابلیت تولید فولاد است، ایران تعهد داده که تا سال 2030 آلایندگی خود در زمینه تولید فولاد را کاهش دهد درحالی‌که ما تعهدی دادیم که با وضعیت اقتصادی فعلی نمی‌توانیم به آن برسیم.
خسروی راد در پایان گفت اگر به دنبال حل چالش‌های آب و انرژی هستیم، باید به دلیل کمبود گاز، ذخیره‌سازی این منبع سریعا با پروژه‌های جدی دنبال شود و ماحصل پروژه‌ها در کارخانه‌ها و صنایع استفاده شود.
رییس انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد: تولید فولاد ایران نیمه سبز است/گاز ایران همچنان ارزان است
در ادامه این نشست بهرام سبحانی، رییس انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد کشور و مدیرعامل اسبق فولاد مبارکه گفت: بحث فولاد سبز در دنیای امروز بالأخص اروپا بسیار داغ شده است و در هر شرکتی این بحث مطرح‌شده و حتی می‌توان گفت در ایران به دلیل اهمیتی که تولید دارد از اروپا نیز داغ‌تر شده است.
سبحانی افزود: نزدیک دومیلیاردتن فولاد تن در دنیا تولید می‌شد که قبلا به روش کوره بلند بود اما امروز اتحادیه اروپا بر محصولاتی که فرآیند تولید آن‌ها با انتشار گازهای گلخانه‌ای همراه است و به محیط‌زیست آسیب می‌زند، تعرفه سنگینی وضع کرده که همین مساله زمینه‌ساز افزایش تحقیقات شرکت‌ها برای کاهش انتشار کربن در فرآیندهای تولیدشده است. بااین‌حال بالا بودن هزینه تمام‌شده هیدروژن باعث عقب‌نشینی بخشی از شرکت‌هایی شد که روی فولاد سبز کار می‌کنند، اینجا در کشور ما هم به دلایلی سرمایه‌گذاری بر روی تولید و استفاده از هیدروژن پایین بوده اما سیستم‌های جایگزینی برای جذب و ذخیره کربن را و استفاده مجدد در چاه‌های نفت وجود دارد که اگر در ایران به آن سمت حرکت کنیم، نتایج خوبی به ارمغان خواهد آمد.
سبحانی ادامه داد: در ایران با کاهش 40 درصدی انتشار گاز طی فرآیند تولید فولاد جلوتر هستیم و می‌توان گفت تولید فولاد ما نیمه سبز است و خوشبختانه در واحدهای احیای مستقیم با اندک تغییر هیدروژن شرکت‌ها به تولید سبز می‌رسند. همین امروز فولاد مبارکه دود خروجی کوره را در برج‌های چندطبقه و در رادیاتورهای خنک‌کننده خنک می‌کنیم سپس رها می‌کنند، در دنیا همین را برای تولید آب گرم شوفاژ استفاده می‌کنند.
در ایران چون هنوز گاز ارزان است، بسیاری به فکر استفاده درست از آن نیستند و هوای نامناسب و نابودی محیط‌زیست ثمره همین تفکر است و مصرف نیز مرتب بالا می‌رود که همه دیده‌ایم رییس جمهور محترم نیز از این موضوع ناراضی است.
سبحانیان گفت: در محیط ایران با این وضع بی‌توجهی به تولید گازهای ناسالم دیگر نمی‌توان نفس کشید و هر شرکت باید برای کاهش گازهای گلخانه‌ای قدم بردارد. البته در بحث تحقیقات نیز دقت باید شود، اگر مرکزی واحد برای تحقیقات بر روی تولید آهن و فولاد سبز ایران داشته باشیم و هماهنگ حرکت کنیم بسیار بهتر از تحقیقات جزیره‌ای است. فرهنگ تک‌روی در ایران خیلی بد است و اگر فولاد مبارکه و ذوب‌آهن و دیگر شرکت‌ها هماهنگ برای مسایل زیست‌محیطی حرکت کنند مشکلات راحت‌تر و با هزینه کمتر حل می‌شود.
