اقتصاد مهاجرت

باگذشت زمان میزان وجوه ارسالی مهاجران از کشورهای مقصد به کشورهای مبدأ در جهان افزایشیافته و گزارشهای سازمان جهانی مکنزی نیز تایید میکند بسیاری از مهاجرتهای داوطلبانه در سراسر جهان باانگیزه مالی و برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر است. مهاجرانی که باانگیزههای مالی به کشورهایی رفتهاند تا موقعیتهای شغلی و کاری و مالی بهتری به دست آورند، خانواده خود را در کشور مبدأ پشت سر میگذارند. وابستگانی که در انتظار وجوه مالی این مهاجران برای ادامه و بهبود زندگیشان هستند.
یک کشور بزرگ
کشور بزرگی از انسانها در کره زمین به وجود آمده که نه زبان مشترکی دارند و نه پایبند زمین مشترکی هستند. جمعیت آنها در سال ۲۰۱۵ به حدود ۲۴۷ میلیون نفر رسید. رقمی که به گزارش موسسه مکنزی نسبت به ۵۰ سال پیش حدود سه برابر شده است. آنها ۳.۴ درصد از جمعیت جهان را در سال ۲۰۱۵ تشکیل دادند. مبدا۸۰ درصد مهاجران جهان، کشورهای درحالتوسعه هستند. در سال۲۰۱۵افغانستان و پاکستان در میان ۱۰کشور اول مهاجر فرست دنیا قرار داشتند. آمریکای لاتین با۱۸درصد، اروپای شرقی و آسیای مرکزی با۱۶درصد و خاورمیانه و شمال آفریقا با۱۴درصد، سه منطقهای بودند که بیشترین مهاجر را به سراسر دنیا ارسال کردند. این حجم از مهاجرت، گردش مالی زیادی را در میان کشورها به همره داشت. بهعنوانمثال در سال ۲۰۱۴ مهاجران به کشورهای محل تولد خود ۵۸۰ میلیارد دلار ارسال کردند که۳۷۰ میلیارد دلار آن از کشورهای توسعهیافته به کشورهای درحالتوسعه فرستاده شد.
در این سال هند با حدود ۷۰ میلیارد دلار، چین با ۶۲ میلیارد دلار و فیلیپین با ۲۸ میلیارد دلار بزرگترین دریافتکنندگان وجوه مالی مهاجرانشان بودهاند. وجوه ارسالی در بعضی از کشورها همانند تاجیکستان، ارمنستان و قرقیزستان میتواند نرخ تولید ناخالص داخلی را افزایش دهد و بنابراین اقتصاد این کشورها وابسته به پولهای ارسالی مهاجرانشان است. گزارشهای موسسه مکنزی تایید میکند افزایش۱۰درصدی وجوه ارسالی به کشورهای درحالتوسعه آسیا میتواند نرخ فقر را به ازای هر نفر حدود۴درصد کاهش دهد. اما همه این ارقام، نشانه یک بازی برنده نیست چراکه اگر مهاجران در کشورهای خود میماندند بیش از۵۰درصد از مبلغی که به کشورشان ارسال میکنند را به تولید ناخالص داخلی کشور مبدا اضافه میکرد. خروج نیروی کار در بعضی از کشورهای مبدأ مهاجرت آنقدر زیاد شده که به طرز معناداری بر اقتصاد این کشورها تأثیر گذاشته است.
مزایای مهاجرت
باوجودی که مهاجرت برای کشورهای مبدأ هزینههایی دارد، اما در درازمدت فوایدی هم در پی دارد.وقتی مهاجران به کشور مبدا بازمیگردند، مهارت، تجربه کاری، شبکههای ارتباطی و دانش به همراه میآورند. عواملی که بر کارآفرینی و بهرهوری کشورهای مبدأ مهاجرت تأثیرگذار است. از سوی دیگر مهاجرانی که به کشور خود باز نمیگردند میتوانند بر بهرهوری اقتصاد کشورشان تأثیر بگذارند. آنها در کشور مبدا سرمایهگذاری میکنند، پول ارسال میکنند و صنایع جدیدی را گسترش میدهند که در درازمدت رشد اقتصادی کشور را تضمین میکند. بنابراین کشورهای مبدأ مهاجرت، فقط بازنده پدیده مهاجرت نیستند. آنها هزینههای زیادی برای از دست دادن نیروی انسانی پرداخت میکنند، ولی به طرق مختلف مهاجرت برای این کشورها میتواند منفعتهایی هم داشته باشد. مهاجران در کشور خود با مشکل بیکاری مواجه میشوند. در بسیاری از کشورها برای افراد با سطح تحصیلات بالا و یا مهارتهای خاص مشاغل متناسب وجود ندارد. در این کشورها مهاجرت در درازمدت باعث میشود که تطبیق شغلی در جامعه ایجاد شود و افراد بیکار و بهتبع هزینههای پسازآن کاهش پیدا کند.
کشورهای هدف
به گزارش مکنزی، مهاجران در سال ۲۰۱۵ در اقتصادهای توسعهیافته بیش از۶ میلیارد دلار تولید داشتهاند. مهاجران در کشورهای درحالتوسعه فقط ۶۰۰ میلیون دلار تولید ناخالص داخلی داشتهاند. دلیل این اختلاف فاحش فقط در تعداد مهاجران نیست. بلکه پایینتر بودن سرانه تولید در اقتصادهای درحالتوسعه است.
بیشترین فایده از حضور مهاجران را کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی میبرند. ۲.۲ میلیارد تا ۲.۵ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی آمریکای شمالی و ۲.۲ میلیارد تا ۲.۳ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی اروپای غربی توسط مهاجران تولیدشده است. تاثیر اقتصادی حضور مهاجران در کشورهای حوزهی خلیجفارس و اقیانوسیه اگرچه در مقیاس دلاری کمتر است،ولی در مقیاس سهم از کل تولید ناخالص بسیار قابلتوجه است. تقریبا نیمی از تولید ناخالص داخلی کشورهای عربی حوزهی خلیجفارس و یکچهارم از تولید ناخالص داخلی قاره اقیانوسیه توسط مهاجران تولید میشود.