مدیر کارخانه ایران ذوب در گفتگو با دنیای اقتصاد
بار سنگین نا ترازی انرژی بر دوش صنعت اصفهان
قابل تأمل آنکه باوجود ضعف زیرساختی و مدیریتی، چنین معضلی هرسال، شدیدتر و واحدهای تولیدی بیشتری مجبور به استفاده از سوخت‌های جایگزین و یا تعطیل کردن فعالیت خود و درنتیجه بیکاری کارکنانشان می‌شوند.
نا ترازی‌ها رو به افزایش است
طبق ماده ۲۵ قانون بهبود فضای کسب‌وکار، سازمان‌ها و ارگان‌های تأمین انرژی در کشور مانند وزارت نیرو و سایر وزارتخانه‌ها در زمان کمبود نهاده‌های انرژی باید آخرین اولویت خود را قطع برق بخش مولد مانند صنعت، معدن یا کشاورزی قرار دهند، مگر درجایی که جان مردم درخطر باشد، در غیر این صورت باید خسارت قطع برق به بخش‌های مولد پرداخت شود. بااین‌وجود از سال ۱۴۰۰ با جدیت یافتن بحث کمبود انرژی در کشور، وزارت نیرو اولویت قطعی برق و محدودیت مصرف انرژی را صنایع قرارداد، یک‌روندی که در دولت سیزدهم آغاز و تاکنون هم ادامه داشته است. قابل‌تامل آنکه تاکنون وزارت نیرو صراحتا از مقطعی نبودن این قطعی‌ها حرفی نزده ولی شواهد گویای این واقعیت است که تا تدبیری نباشد این نا ترازی‌ها دائمی و رو به افزایش می‌رود.
به‌طوری‌که کسری برق ۷ هزار مگاواتی در سال ۱۴۰۰، امسال به ۱۸ هزار مگاوات رسیده است و گفته می‌شود در سال ۱۴۰۴ به ۲۵ هزار مگاوات خواهد رسید. چه‌بسا برای گذر از این شرایط، راهکارهایی نیز مانند سوق مدیریت مصرف برق در همه حوزه‌ها از خانگی تا صنعت، جلوگیری از فعالیت ماینرها و همچنین کاهش و یا توقف صادرات برق به‌عنوان می‌شود که به نظر می‌رسد در صورت اجرا، مقطعی و کوتاه‌مدت باشد. در این حال فعلاً نا ترازی‌ها، صنایع کشور به‌ویژه فولادی‌ها و ریخته‌گری‌ها را با بحرانی روبرو نموده که بارها و بارها مسئولانشان نسبت به این وضعیت هشدار داده و معتقدند توان ادامه راه برایشان ناممکن شده است.
انتظار این میزان از خاموشی و محدودیت را نداشتیم
عباسی پور مدیر کارخانه ایران ذوب با اشاره به نا ترازی‌های انرژی و فاجعه‌ای که امسال برای شرکت‌های تولیدی به‌ویژه ریخته‌گری‌ها ایجادشده است به دنیای اقتصاد می‌گوید: از اواسط اردیبهشت‌ماه قطعی‌های برق آغاز و تقریبا تا اواسط مهرماه ادامه داشت.
وی اظهار می‌کند: البته انتظار بر خاموشی بود اما نه با این میزان به‌طوری‌که امسال در مدت اشاره‌شده حدود ۴۵ روز خاموشی را داشتیم وعملا در ۶ ماه نخست سال، یک‌سوم از زمان تولید خود را ازدست‌داده‌ایم. او ادامه می‌دهد: اما برای فصل سرد سال، دیگر انتظار شرایط این‌چنینی نبود. علاوه بر قطعی برق که از ۱۷ آذرماه شروع شد با محدودیت‌های گاز هم همراه بوده و دائم نیز تهدید به قطع گاز هستیم.
او تاکید می‌کند: باوجود این نا ترازی‌ها، شرکتی که از سوددهی خوبی برخوردار بود در مسیری واردشده است که اگر ادامه یابد ممکن است با وضعیت متفاوتی روبرو شود. این مسوول می‌گوید: گرچه تاکنون باوجود همه مشکلات و ناترازی‌ها تعدیل نیرو نداشته‌ایم ولی واقعاً ادامه فعالیت با این شرایط بسیار دشوار است، طی ۲ سال گذشته نیز با توجه به نا ترازی‌ها مشکلات بسیاری را از سر گذراندیم علاوه بر آنکه چالش‌هایی مانند گرانی دلار و تامین مواد اولیه شرایط سختی را به وجود آورده است و اگر بحث انرژی حل نشود مشخص نیست با چه اتفاقی روبرو خواهیم شد. بنیامین عباسی پور در ارتباط با عدد افت تولید ناشی از نا ترازی می‌گوید: همان‌طور که اشاره شد باوجود قطعی‌ها و محدودیت‌های مصرف انرژی، تاکنون ۲ ماه از سال را ازدست‌داده‌ایم که موجب افت یک هزار و چهارصد تن، تولید بوده است. وی می‌افزاید: اما راه‌حلی که شرکت توانیر ارایه می‌دهد تولید برق تجدید پذیر برای معافیت از قطعی است. این‌چنین که صنایع درصورتی‌که نیروگاه خورشیدی به میزان ۸۰ درصد دیماند مصرفی را احداث کنند از برنامه‌های مدیریت بار شبکه در دوره اوج بار تابستان ۱۴۰۴ معاف می‌شوند. به گفته این مسوول بر طبق برآوردهای اولیه حدود ۹۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای این منظور لازم است و نیاز به یک‌زمان ۶ ماهه هم دارد. هرچند توانیر وعده‌هایی را برای حمایت کردن مانند در اختیار گذاشتن زمین می‌دهد اما زمانی که وارد این مسیرمی‌شویم موانع بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد توانیر مسوولیت خود را عملاً بر دوش مصرف‌کننده انداخته است.
او بیان می‌کند: در شرایطی که با رشد منفی اقتصاد و کاهش تولید ناخالص ملی روبرو هستیم در این دوران خاموشی‌ها، صنعت زیان چند صد همتی را متقبل شده است تا جایی که برخی از واحدها به تعطیلی کشیده شده‌اند. در همین منطقه فعالیت شرکت ایران ذوب، حدود ۵۰ واحد تعطیل‌شده است، دوام آوردن ما نیز تا زمانی امکان‌پذیر خواهد بود و با ادامه این شرایط، در سال آینده بر حجم مشکلاتمان افزوده خواهد شد. این صنعتگر اظهار می‌کند: از طرفی هم سیاست بر رضایت مصرف‌کنندگان خانگی است به‌طوری‌که کمترین خاموشی را داشته باشند و در این میان بار این نا ترازی بر عهده صنایع قرار می‌گیرد که اشتباه بزرگی است. چراکه با این روند، کمر صنعت هم می‌شکند و نتیجه آن برای همان مصرف‌کننده خانگی، شاید بسیار، ناخوش تراز قطعی برق باشد.
به‌خصوص که این مشکل، موقت نیست. اکنون نزدیک به ۳ سال است که صنایع با خاموشی‌های پی‌درپی روبرو شده و این موضوع، عواقب بدی را به دنبال خواهد داشت.
عباسی پور می‌گوید: راهکار، پاس‌کاری قطعی برق از بخش خانگی به صنعت و از صنعت به کشاورزی نیست چراکه نا ترازی به هر سمتی سوق یابد پاک کردن صورت‌مسئله است. راهکار قطعی استفاده از سرمایه‌گذاران خارجی است که بر بحث انرژی وارد شوند اکنون ناترازی کشورمان بالاتر از ۲۰ هزار مگاوات است که با تدابیر مقطعی، رفع شدنی نیست. وی تصریح می‌کند: پرسش اینجاست چرا کشوری که دومین دارنده ذخایر گازی است برای مصرف داخلی خود با مشکل کمبود روبروست؟
قطعا تدابیر اصولی می‌طلبد می‌بایست کارشناسانی برای بررسی این شرایط اقدام کنند و سرمایه‌گذارانی پای به میدان گذارند تا از این شرایط نجات یابیم. در غیر این صورت، چشم‌انداز روشنی برای آینده صنعت این کشور نیست.
ناترازی ها، پویایی بخش صنعت را هدف گرفته
سیاستهای ناکارآمد، هدر رفت بالای انرژی، رشد تقاضا، محدودیت‌های زیرساختی و بی مدیریتی‌ها از مهم‌ترین عوامل تشدید نا ترازی در کشوری است که خود دارنده بیشترین ذخایر انرژی بشمار می‌آید. یک معضل که تأثیر عمیقی را بر پویایی بخش صنعت گذاشته و برخلاف نگرشی که برای رفع آن وجود دارد همچنان رو به گسترش است. به‌طوری‌که صنعتگران را ناامید از بهبود شرایط و بی‌انگیزه‌تر از همیشه کرده است، حتی گفته می‌شود تشدید نا ترازی برای دو دهه آینده امر اجتناب‌ناپذیری است.
بحرانی که تصمیم ساز می‌بایست با ارایه سیاستهای واقعی و پایدار برای حل آن اقدام کند. چراکه فقدان این مهم به‌عنوان پیشران نیروی محرکه اقتصاد، خساراتی را به دنبال دارد که کمترین آن تعطیلی خطوط تولیدی و مصیبت‌های پس‌ازآن فراوان است.
