کشورهای عربی تلاش برای تدوین طرحی برای آینده غزه را شروع کرده‌اند؛
صلح منهای حماس
«اوموت اوراس» در گزارش زنده دیروز شنبه در الجزیره به نقل از «مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین» نوشت، تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌داد که نیروهای نقاب‌پوش مسلح که حامل پرچم‌های حماس و فلسطین بودند در محلی که «الکساندر تروفانوف»، «ساگی دِکِل چِن» و «یائیر هورن»، گروگان‌های اسرائیلی دیده می‌شدند، در ازای آزادی ۳۶۵اسیر فلسطینی به اسرائیل تحویل داده شدند. در همین گزارش آمده بود، حماس اعلام کرده که انتظار دارد مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل در مورد مرحله دوم آتشبس به‌زودی آغاز شود. «طارق ابوعزوم» که از خان‌یونس برای الجزیره گزارش می‌داد، نوشت: «این تبادل با موارد قبلی تبادل که توسط حماس و جهاد اسلامی فلسطین انجام شده بود، متفاوت بود.» یکی از تبادل‌های قبلی به این دلیل مورد انتقاد قرار گرفت که در نزدیکی خانه یحیی‌سنوار در خان‌یونس برگزار شد. او نوشت: «جناح‌‌‌های فلسطینی دیروز شنبه (۲۷بهمن) دوباره همین مکان را انتخاب کرده بودند تا نشان دهند که هماهنگ هستند و کنترل بر این تبادل به‌دقت سازمان‌‌‌دهی‌شده را در دست دارند.»
این تبادل در حالی دیروز کلید خورد که تلاش کشورهای عربی به‌منظور ارائه جایگزینی برای طرح ترامپ در مورد غزه جریان دارد. «سامیه نخول»، «سلیمان الخالدی» و دیگران در گزارشی در رویترز نوشتند، «۱۰منبع اعلام کردند که عربستان‌سعودی رهبری تلاشهای فوری اعراب در جهت تدوین طرحی برای آینده غزه را در راستای مقابله با جاه‌طلبی دونالد ترامپ برای پاک‌سازی غزه و تبدیل آن به ریویرای خاورمیانه رهبری می‌کند.» پیش‌نویس ایده‌های این طرح در نشستی در ریاض در ماه جاری با حضور کشورهایی از جمله عربستان‌سعودی، مصر، اردن و امارات مورد بحث قرار خواهد گرفت. پنج‌منبع گفتند که پیشنهادها ممکن است شامل یک «صندوق بازسازی» به رهبری کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و «توافقی برای به حاشیه راندن حماس» باشد.
عربستان‌سعودی و متحدان عربش از طرح ترامپ برای «پاک‌سازی» فلسطینی‌ها از غزه و اسکان دادن بیشتر آنها در اردن و مصر متحیرند؛ ایده‌ای که از سوی قاهره و امان رد شد و در بیشتر کشورهای منطقه به‌عنوان یک اتفاق به‌شدت بی‌ثبات‌کننده تلقی می‌شود. به گفته منابع، ناامیدی در عربستان‌سعودی تشدید شده است؛ زیرا این طرح درخواست این پادشاهی برای مسیری روشن به سوی تشکیل کشور فلسطین به‌عنوان شرط عادی‌سازی روابط با اسرائیل (چیزی که راه را برای یک پیمان نظامی بلندپروازانه بین ریاض و واشنگتن هموار می‌کند و دفاع از این پادشاهی را در برابر نیروهای منطقه‌ای تقویت می‌کند) را از بین می‌برد.
گزارشگران رویترز می‌گویند با ۱۵منبع در عربستان، مصر، اردن و جاهای دیگر صحبت کردند تا تصویری از تلاشهای شتاب‌زده کشورهای عربی برای جمع‌‌‌آوری پیشنهادهای موجود در طرح جدیدی که می‌‌‌توانند به رئیسجمهور ایالات‌متحده بقبولانند ارائه دهند. همه منابع به شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کردند. یک منبع دولتی عربی گفت که حداقل چهار پیشنهاد برای آینده غزه تهیه شده است، اما پیشنهاد مصر اکنون به‌عنوان محوری برای فشار اعراب و جایگزینی آن با ایده ترامپ مطرح شده است.
سه‌منبع امنیتی مصر گفتند، پیشنهاد مصر شامل «تشکیل کمیته ملی فلسطین برای اداره غزه بدون دخالت حماس»، «مشارکت بین‌المللی در بازسازی بدون جابه‌جایی فلسطینیان به خارج» و «حرکت به سوی راه‌حل دو دولتی» است. یک منبع دولتی عربی گفت که عربستان، مصر، اردن، امارات و نمایندگان فلسطین این طرح را پیش از ارائه در نشست برنامه‌ریزی‌شده کشورهای عربی در ۲۷فوریه (۹اسفند) در ریاض بررسی خواهند کرد. نقش محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، در این فرآیند بسیار کلیدی است. یک مقام اردنی گفت: «ما به آمریکایی‌ها می‌گوییم برنامه‌ای داریم که جواب می‌دهد. ملاقات ما با بن‌سلمان بسیار مهم خواهد بود. او رهبری را برعهده دارد.» ولیعهد که از دیرباز یک شریک منطقه‌ای بزرگ برای ایالات‌متحده بود، در حال گسترش روابط عربستان از طریق تجارت و سیاست قدرت جهانی است.
«صندوق ثروت دولتی عربستان‌سعودی» در ماه جاری میلادی کنفرانسی را در میامی برگزار می‌کند که به نوشته رویترز، انتظار می‌رود ترامپ در آن شرکت کند. همچنین انتظار می‌رود ریاض میزبان مذاکرات آتی ترامپ با ولادیمیر پوتین برای پایان دادن به جنگ اوکراین باشد. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز پنج‌شنبه (۲۵بهمن) با اشاره به نشست آتی اعراب گفت: «در حال حاضر تنها طرح -اعراب آن را دوست ندارند - طرح ترامپ است. بنابراین اگر آنها برنامه بهتری دارند، اکنون زمان ارائه آن است.»
ارائه طرح‌‌‌های روشن برای آینده پساجنگ غزه به‌سختی انجام شده است؛ زیرا مستلزم مواضعی در خصوص بحث‌‌‌های پرچالش در مورد حکمرانی داخلی، مدیریت امنیتی، بودجه و بازسازی این منطقه است. اسرائیل هرگونه نقش برای حماس یا تشکیلات خودگردان را در اداره غزه یا تامین امنیت آن رد کرده است. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که از لحاظ تاریخی چندبار هزینه‌های بازسازی غزه را پرداخت کرده‌اند، گفته‌اند که این بار نمی‌خواهند این کار را بدون ضمانتی مبنی بر اینکه اسرائیل دوباره آنچه را که می‌سازند ویران نخواهد کرد، انجام دهند.
پاک‌سازی غزه از سال ۲۰۰۷ در جریان بوده است
«جاناتان کوک»، برنده جایزه ویژه روزنامه‌نگاری «مارتا گلهورن»، در گزارشی در «میدل‌ایست‌آی» نوشت، قصد نتانیاهو از روز اول حمله «انتقام‌جویانه» به غزه (که ۱۶ماه پیش آغاز شد) هم پاک‌سازی قومی در غزه بود و هم نسل‌کشی. او می‌نویسد، متحد نتانیاهو در نسل‌کشی طی ماه‌های بعد از ۷اکتبر جو بایدن، رئیسجمهور سابق آمریکا بود. متحد او در پاک‌سازی فعلی هم دونالد ترامپ رئیسجمهور کنونی آمریکاست. بایدن بمب‌های ۲هزار پوندی را برای نسل‌کشی تهیه کرد. او مدعی شد که اسرائیل با بمباران غزه و به قول او «ریشه‌کن کردن حماس» به مردم غزه کمک می‌کند. ترامپ هم مدعی است که با «پاک‌سازی» مردم غزه و به قول او «محل تخریب» به مردم غزه کمک می‌کند.
بایدن تخریب ۷۰درصد ساختمان‌های غزه را «دفاع از خود» خواند. ترامپ نابودی قریب‌الوقوع ۳۰درصد باقی‌مانده را «همه درهای جهنم باز خواهد شد» می‌نامد. بایدن مدعی شد که «به‌طور خستگی‌ناپذیر برای آتشبس تلاش می‌کند»، در حالی که اسرائیل را تشویق می‌کرد به کشتار کودکان ادامه دهد. ترامپ ادعا می‌کند که درباره آتشبس مذاکره کرده است، درحالیکه چشم خود را بر نقض مفاد این آتشبس توسط اسرائیل بسته است: با تداوم آتش گشودن به روی فلسطینیان در غزه و کرانه باختری؛ با امتناع از ورود کامیون‌های کمک‌های حیاتی به غزه؛ با عدم‌ورود هیچ‌یک از چادرها یا خانه‌های متحرک وعده داده شده؛ با ممانعت از درمان صدها فلسطینی معلول در خارج از کشور؛ با ممانعت از بازگشت فلسطینیان به خانه‌های خود در شمال غزه و با ناکامی در تعامل با مرحله دوم مذاکرات آتشبس.
این گزارشگر بر این باور است که این تخلفات اسرائیل اگرچه به‌طور گسترده از سوی رسانه‌ها به عنوان «ادعاهای حماس» گزارش شد، اما توسط سه‌مقام اسرائیلی و دو میانجی از سوی نیویورک‌تایمز تایید شد. از آنجا که اسرائیل به‌خوبی از نقض آتشبس آگاه بود، حماس تنها یک اهرم برای اجرای توافق داشت: امتناع از آزادی گروگان‌های بیشتر. این دقیقا همان چیزی است که حماس دوشنبه گذشته اعلام کرد و افزود این روند تا زمانی است که اسرائیل به این توافق احترام بگذارد. در اقدامی دوگانه و آشنا، اسرائیل و واشنگتن «خشمی ساختگی» را به نمایش گذاشتند. ترامپ در اینکه بحران را تشدید کند و وضعیت را بحرانی جلوه دهد زمان را از دست نداد. او به رویکرد «همه‌جا جهنم خواهد شد» چراغ سبز نشان داد که احتمالا به معنای ازسر‌گیری نسل‌کشی است. البته این امر تنها در صورتی بود که حماس از آزادی سه گروگان برنامه‌ریزی‌شده تا پایان مهلت ظهر دیروز شنبه خودداری می‌کرد.
جاناتان کوک در بخش دیگری از گزارش خود افزود، نه‌تنها نتانیاهو و ترامپ تلاشی برای حفظ توافق نکردند، بلکه به صورتی خستگی‌ناپذیر برای «هوا کردن» آن کار می‌کنند. روزنامه اسرائیلی هاآرتص آخر هفته گذشته به نقل از منابع اسرائیلی فاش کرد هدف نتانیاهو این بود که آتشبس را قبل از رسیدن به مرحله دوم، یعنی زمانی که قرار است نیروهای اسرائیلی به طور کامل از منطقه خارج شوند و بازسازی آغاز شود، «از مسیر خارج» کند. یک منبع به این روزنامه گفت: «زمانی که حماس متوجه شود مرحله دومی وجود نخواهد داشت، ممکن است مرحله اول را تکمیل نکند.» حماس بر آزادی تدریجی گروگان‌‌‌ها برای خرید زمان اصرار داشت؛ زیرا می‌‌‌دانست که اسرائیل مشتاق است به محض اینکه گروگان‌‌‌ها را به خانه بازگرداند، کشتار را از سر بگیرد.
