روایت اکسپوی هفتم از اتصال به اقتصاد جهانی

صدیف بیک‌زاده در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به برگزاری هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران گفت: هدف اصلی این نمایشگاه، توسعه صادرات است و آن را برگزار کردیم تا توانمندی‌های خود را در حوزه‌های مختلف صنعتی، معدنی، کشاورزی، گردشگری، خدمات فنی و مهندسی و سایر بخش‌ها به کشورهای خارجی معرفی کنیم. می‌خواهیم نشان دهیم چه ظرفیت‌هایی داریم و از آن‌ها دعوت می‌کنیم تا از نزدیک این توانمندی‌ها را مشاهده کنند.

وی با تاکید بر اهمیت اتصال به بازارهای جهانی اظهار کرد: این نمایشگاه دو رویکرد اساسی را دنبال می‌کند؛ یا کشورهای خارجی پس از بازدید از نمایشگاه، کالا وارد کشور خود می‌کنند، یا در قالب سرمایه‌گذاری مشترک با ایرانی‌ها وارد تعامل می‌شوند. در این حالت، یک سرمایه‌گذاری مشترک خارجی شکل می‌گیرد که با شعار سال یعنی «سرمایه‌گذاری برای تولید» همخوانی دارد و به نوعی تقاضای جدیدی برای واحدهای تولیدی داخلی ما ایجاد می‌کند. اگر واحد تولیدی نتواند محصول خود را در داخل یا خارج بفروشد، مسیر ادامه فعالیتش دشوار خواهد شد. اتصال به بازار جهانی مانند اتصال به یک اقیانوس است که زمینه توسعه تولید داخلی را فراهم می‌سازد.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابعاد فیزیکی نمایشگاه گفت: امسال نمایشگاه اکسپو در فضایی بیش از ۷۰ هزار مترمربع برگزار شده و نسبت به سال گذشته حدود ۵۰۰۰ مترمربع به فضای مسقف آن اضافه شده‌است. با وجود این افزایش فضا، برخی واحدهای تولیدی به‌دلیل محدودیت فضا موفق به حضور نشدند و ناچار شدیم شرکت‌ها را باتوجه به سابقه صادرات آنها گلچین کنیم.

استفاده از بسترهای مجازی برای معرفی توانمندی‌های اکسپو

بیک‌زاده در ادامه گفت: از جمله ظرفیت‌هایی که امسال به نمایشگاه اضافه شده، استفاده از بسترهای مجازی برای معرفی توانمندی‌ها است. نمایشگاه امسال به صورت کامل ضبط می‌شود و برای هر سالن امکان بازدید مجازی فراهم خواهد شد. به این ترتیب افرادی که امکان حضور فیزیکی ندارند، می‌توانند از طریق فضای مجازی کالاها، کاتالوگ‌ها و اطلاعات تماس شرکت‌ها را مشاهده و ارتباط برقرار کنند. نمایشگاه مجازی تا زمان برگزاری نمایشگاه هشتم ادامه خواهد داشت و این امکان را به واحدهای تولیدی می‌دهد تا از فرصت بازاریابی بلندمدت بهره‌مند شوند.

وی همچنین درباره اقدامات تسهیل‌گرانه برای بازدیدکنندگان خارجی گفت: امسال فضاهای B۲B مناسبی در نمایشگاه ایجاد شده‌است. بسیاری از سالن‌ها به فیبر نوری و اینترنت پرسرعت مجهز هستند. همچنین سیم‌کارت‌هایی برای بازدیدکنندگان خارجی پیش‌بینی شده تا بتوانند به‌راحتی از خدمات اینترنتی بهره‌مند شوند. چتر وای‌فای نیز در نمایشگاه فراهم شده تا دسترسی همگانی به اینترنت با سهولت بیشتری صورت گیرد. مجموعه اقدامات صورت‌گرفته توسط مجری نمایشگاه و همکاری شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی باعث شده تا فضای شور و نشاط کم‌نظیری در این رویداد تجاری شکل بگیرد که نویدبخش صادرات مطلوب در حوزه‌های مختلف خواهد بود.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: مذاکرات B۲B میان شرکت‌کنندگان ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود که این مذاکرات به تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی بینجامد که آثار آن‌ها در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت مشاهده خواهد شد. بر اساس برنامه هفتم توسعه که بر رشد سالانه ۲۳ درصدی صادرات برای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی تاکید دارد، باید از ابزارهای موثر بهره ببریم. برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی یکی از بهترین روش‌های شناخته‌شده در دنیا با هدف رشد اقتصادی ست. علاوه بر این نمایشگاه، در طول سال حدود ۷۰ رویداد دیگر نیز در دستور کار قرار دارد تا بتوانیم مسیر توسعه تولید و تجارت کشور را با جدیت پیگیری کنیم.

بستر تجاری نمایشگاه با داده‌های دقیق بازدیدکنندگان تقویت شده‌است

بیک‌زاده با اشاره به برآوردهای اولیه از استقبال عمومی از نمایشگاه گفت: پیش‌بینی ما، استقبال مناسب از نمایشگاه بود و در عمل نیز با همین شرایط مواجه شدیم. امسال برای نخستین بار موضوع رجیستری بازدیدکنندگان پیگیری شد. ثبت‌نام بازدیدکنندگان پس از ورود به نمایشگاه، این امکان را برای ما فراهم کرده تا بدانیم چه افرادی با چه ویژگی‌هایی به نمایشگاه آمده‌اند. این داده‌ها می‌تواند به واحدهای مشارکت‌کننده ارائه شود تا بتوانند بر اساس آن برای آینده خود برنامه‌ریزی تجاری دقیق‌تری داشته باشند. قطعا این ابزار اطلاعاتی در راستای دستیابی به اهداف نمایشگاه بسیار موثر خواهد بود، زیرا همه به دنبال آن هستند که بازار مناسبی برای محصولات خود بیابند.

وی در ادامه به تفاوت‌های نمایشگاه امسال نسبت به سال گذشته اشاره کرد و گفت: تفاوت‌ها هم در تعداد شرکت‌کنندگان و هم در شیوه اجرای نمایشگاه قابل توجه است. ما توانستیم خدمات نمایشگاهی را بهبود ببخشیم؛ از خدمات رستورانی و اینترنتی گرفته تا خدمات پذیرایی، سهولت جابه‌جایی در محیط نمایشگاهی و همچنین اطلاع‌رسانی گسترده‌ای که در سطح شهر و رسانه‌های مختلف انجام شده است. رسانه‌ها نیز نقش مهمی در انتقال آنچه در نمایشگاه می‌گذرد ایفا کردند و این پوشش رسانه‌ای به معرفی هرچه بهتر نمایشگاه کمک شایانی کرده‌است.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران همچنین از افزایش حضور کشورهای خارجی در نمایشگاه امسال خبر داد و گفت: نسبت به سال گذشته، حضور کشورهای خارجی افزایش یافته و امسال نمایندگانی از ۱۱۲ کشور در سطوح مختلف از جمله وزرا، معاونان وزیر و اتاق‌های بازرگانی در نمایشگاه حضور دارند. اتاق‌های مشترک نیز در این زمینه فعال شده‌اند. برای مثال، اتاق مشترک ایران و روسیه از جمله نهادهایی است که در این نمایشگاه فعالانه حضور داشته است.

بیک‌زاده به توافقات جدید تجاری کشور اشاره کرد و گفت: از ۲۵ اردیبهشت‌ماه، اجرای موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا آغاز خواهد شد. بر اساس این توافق، تعرفه‌ها به صفر می‌رسد و چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند بستری موثر برای بهره‌برداری از این فرصت بزرگ تجاری باشد. به‌محض آغاز اجرای توافق، فعالان اقتصادی می‌توانند از زیرساخت‌های فراهم‌شده در این نمایشگاه برای صادرات کالاهای خود استفاده کنند.

چشم‌انداز اکسپوی هشتم، استقبال گسترده‌تر است

وی در پاسخ به این پرسش که با گشایش‌های احتمالی در روابط اقتصادی و سیاسی، چشم‌انداز برگزاری اکسپوی هشتم چگونه خواهد بود،  اظهار کرد: پیش‌بینی ما این است که اکسپوی هشتم با استقبال به‌مراتب بیشتری نسبت به دوره‌های قبل مواجه شود. بر همین اساس، برنامه‌ریزی‌های ما نیز در حال انجام است تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، نمایشگاه‌های مجازی و در کنار آن نمایشگاه‌های فیزیکی، ظرفیت‌های این رویداد را ارتقا دهیم.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران افزود: تجربه‌ای که امسال داشتیم، برگزاری بخشی از اجلاس ایران و آفریقا در اصفهان بود. قطعا سایر استان‌های کشور نیز از ظرفیت‌های مطلوب نمایشگاهی برخوردارند؛ مانند مشهد، اصفهان، تبریز و حتی برخی از سایت‌های نمایشگاهی در تهران. می‌توان از این ظرفیت‌ها در قالب نمایشگاه‌های تخصصی استفاده و موضوعات را به شکل عمیق‌تری دنبال کرد.

بیک‌زاده با اشاره به همکاری‌های بین‌المللی جدید در این دوره از نمایشگاه گفت: در اکسپوی امسال، برای نخستین‌بار از مدیران سایت‌های نمایشگاهی بین‌المللی دعوت به عمل آوردیم. به‌عنوان نمونه، میزبان مدیریت سایت اکسپو سنتر مسکو بودیم. هدف از این دعوت‌ها، ایجاد زمینه برای تهاتر فضاهای نمایشگاهی و تسهیل حضور واحدهای تولیدی و صادراتی ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی است تا با روش‌های متنوع، امکان حضور فعال آنان در بازارهای هدف فراهم شود.

برگزاری اجلاس‌های مشترک با کشورهای شرکت‌کننده در اکسپو

وی درباره آمار قراردادهای منعقدشده در روزهای نخست نمایشگاه، بیان کرد: بسیاری از مذاکرات و گفت‌وگوهایی که میان شرکت‌ها انجام می‌شود، شامل اطلاعات محرمانه تجاری است و نمی‌توان به‌صورت دقیق درباره جزییات آن‌ها صحبت کرد. با این حال، فضا به‌سمت تفاهم و تعامل مثبت پیش می‌رود. حتی در مدت برگزاری نمایشگاه، اجلاس مشترک ایران و نیجریه نیز برگزار شد و جلسات مشابهی در زمینه توسعه همکاری‌ها در حال انجام است.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر لزوم همکاری هم‌زمان بخش دولتی و خصوصی در تحقق اهداف نمایشگاه گفت: برای دستیابی به نتایج مطلوب، باید هر دو بخش فعال باشند. دولت باید بسترهای لازم را فراهم کند و شرکت‌ها نیز باید در قالب مذاکرات رودررو و B۲B پیش بروند. از همین رو، وزیر صنعت، معدن و تجارت از چند روز پیش در محل نمایشگاه مستقر شده‌اند و با وزرای کشورهای آفریقایی، چین، عراق و سایر کشورها مذاکراتی داشته‌اند. این گفت‌وگوها زمینه‌ساز سهولت در فرآیندهای تجاری است تا قراردادهای منعقدشده از سوی شرکت‌ها به شکل عملیاتی دنبال شوند.

بیک‌زاده از ادامه نشست‌های سطح بالای دولتی در جریان نمایشگاه خبر داد و افزود: جلسات وزیر صنعت تا پاسی از شب ادامه دارد. برخلاف بسیاری از نمایشگاه‌های تجاری که معمولا سه یا چهار روزه هستند، اکسپو از هشتم اردیبهشت‌ماه آغاز شده و به‌‌مدت پنج روز تا دوازدهم ادامه دارد. این موضوع فرصت می‌تواند بستر مناسبی برای سایر حوزه‌ها باشد تا در زمینه‌های مرتبط با خود، مذاکراتی با طرف‌های خارجی ترتیب دهند.

وی با اشاره به سطح بالای توجه دولت به این رویداد خاطرنشان کرد: آغاز به‌کار نمایشگاه با حضور ریاست محترم جمهوری انجام شد و معاون اول رئیس‌جمهور نیز از نمایشگاه بازدید کرد. همچنین معاون اجرایی رئیس‌جمهور و تمامی وزرا در نمایشگاه حضور دارند. این سطح از مشارکت، بیانگر اهمیت موضوع برای دولت و بخش خصوصی است.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به حضور گسترده نهادهای استانی اشاره کرد و گفت: تمام اتاق‌های بازرگانی کشور در این نمایشگاه حضور دارند. کارگروه‌های توسعه صادرات استان‌ها نیز فعال شده‌اند. این کارگروه‌ها که به ریاست استانداران اداره می‌شوند، به‌دلیل ارتباط با بنادر، گمرکات و ظرفیت‌های محلی، نقش مهمی در توسعه صادرات دارند. بر همین اساس، پیش‌بینی شده تمام استان‌ها حضوری فعال در این نمایشگاه داشته باشند تا با ایجاد پیوندهای جدید، بستر توسعه صادرات کشور بیش از پیش فراهم شود.

تداوم پشتیبانی نمایشگاه از فعالیت‌های تجاری پس از اکسپو

بیک‌زاده درباره پیش‌بینی نسبت به قراردادهای سال جاری در مقایسه با دوره قبل، اظهار کرد: سال گذشته، شاهد قراردادهای قابل توجهی در حوزه صنایع غذایی بودیم. اما در این دوره، علاوه بر حوزه کشاورزی و مواد غذایی، بخش معدن و فلزات نیز بسیار فعال بوده‌اند. همچنین، حوزه قطعات خودرو و تجهیزات ماشین‌آلات نیز حضور پررنگی داشتند. پیش‌بینی ما این است که در سایر بخش‌ها نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد قابل توجهی داشته باشیم.

وی با اشاره به اهمیت استمرار ارتباطات تجاری بعد از پایان نمایشگاه افزود: از جمله اهداف ما این است که بعد از برگزاری نمایشگاه، بتوانیم از طریق سازوکارهایی مشخص، این ارتباطات را تداوم ببخشیم. برای نمونه، کشورهای خارجی که اخبار اکسپو را پیگیری می‌کنند، در صورت مراجعه به وب‌سایت نمایشگاه بین‌المللی، باید بتوانند به اطلاعات شرکت‌ها و واحدهای حاضر در نمایشگاه دسترسی داشته باشند. این دسترسی، زمینه مذاکرات غیرمستقیم را نیز فراهم خواهد کرد. نمایشگاه یک فرآیند چندمرحله‌ای است که از پیش از برگزاری با اقدامات مختلف آغاز شده، اکنون در حال اجراست و مرحله اصلی آن پس از اتمام فیزیکی نمایشگاه آغاز می‌شود. در این مرحله، تمرکز ما بر تجزیه و تحلیل اطلاعات تجاری حاصل از تعاملات و مذاکرات انجام‌شده خواهد بود.

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر حمایت از بنگاه‌های اقتصادی خاطرنشان کرد: در حقیقت، کار اصلی بنگاه‌های اقتصادی تازه پس از پایان نمایشگاه آغاز می‌شود. ما نیز در نمایشگاه بین‌المللی، خود را همراه و هم‌مسیر این واحدها می‌دانیم. هرگونه کمکی که در زمینه تامین و ارائه اطلاعات تجاری بتوانیم ارائه دهیم، حتماً در اختیار شرکت‌ها قرار خواهیم داد تا مسیر توسعه و پیگیری مذاکرات و قراردادهای تجاری هموارتر شود.