حضور گسترده بازدیدکنندگان بیش از ۱۰۰ کشور جهان در هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران
این اکسپو فرق می‌کند
تفاوت مشهود این دوره از رویداد با دوره‌های قبلی، حضور گسترده‌تر میهمانان خارجی از کشورهای مختلف بود. هیات‌های تجاری خارجی از کشورهای آفریقایی، منطقه خاورمیانه، آسیای میانه و سایر نقاط جهان از نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵ بازدید کرده و با نمایندگان شرکت‌های ایرانی گفت‌و‌گو کردند.
بسیاری از بازدیدکنندگان خارجی به توسعه روابط تجاری با ایران خوشبین بوده و اقتصاد ایران را واجد ظرفیت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری دانستند. نکته دیگری که در رویداد اکسپوی سال جاری جلب توجه می‌کرد تعداد زیاد بازدیدکنندگانی بود که برای اولین بار در این نمایشگاه شرکت کرده بودند. این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از جذابیت دوباره ایران برای بازرگانان خارجی باشد.
فرانک امیشیا، تاجر اهل ساحل عاج در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به حضور گسترده بازرگانان در اکسپو ۲۰۲۵ گفت: این یکی از بزرگترین نمایشگاه هایی است که در آن شرکت کرده‌ام و در روزهای گذشته با شرکت‌های مختلف ایرانی آشنا شده‌ام.
او به بخش نفت و گاز به عنوان صنعت مزیت دار ایران اشاره کرد و گفت: ایران در این حوزه ظرفیت‌های زیادی دارد و ما امیدواریم که بتوانیم در این بخش همکارهای بیشتری با ایران داشته باشیم. کشورهای آفریقایی می‌توانند از تجربه ایران در حوزه پتروشیمی استفاده کنند.
ظرفیت‌های تجاری همسایگان
همکاری با کشورهای همسایه، یکی از مهم‌ترین راهبردهای تجاری ایران محسوب می‌شود. کشور افغانستان، در سال‌های اخیر بازرگانان و سرمایه‌گذاران از نقاط مختلف جهان را به خود جذب کرده‌است. ایران و افغانستان به دلیل زبان مشترک و اشتراکات فرهنگی، ظرفیت‌های قابل توجهی برای توسعه تجارت دارند. با این حال برخی از مشکلات در مسیر رسیدن به این هدف اختلال ایجاد کرده‌است.
سلیمان‌خیل، رییس اتاق مشترک افغانستان و ایران در گفت‌و‌گو با دنیای اقتصاد، ضمن تحلیل آمارهای تجارت دو کشور در سال‌های اخیر، به چالش‌های بازرگانان افغانستانی اشاره کرد و گفت: روابط تجاری ایران و افغانستان در سال‌های اخیر روند رو به رشدی داشته‌است. خصوصا در سال گذشته حجم تجارت دو کشور افزایش قابل‌توجهی داشته که لازم است از بازرگانان دو کشور تقدیر کرد. در طی سال‌های گذشته، صادرات ایران به افغانستان از رقم یک میلیارد دلار به مرز ۳ میلیارد دلار رسیده‌است.
رییس اتاق مشترک ایران و افغانستان با اشاره به کالاهای مزیت دار افغانستان برای صادرات به ایران گفت: افغانستان در بخش‌هایی همچون معدن و کشاورزی امکان صادرات به ایران را دارد. با این حال مسائلی همچون درصد بالای تعرفه‌های اعمال‌شده بر کالاهای افغانستان از سوی ایران و همچنین قرنطینه این کالاها باعث شده تا حجم واردات ایران از افغانستان به رقم قابل قبولی نرسد. در حال حاضر ایران بر برخی از کالاهای وارداتی از افغانستان بیش از ۱۰۰ درصد تعرفه اعمال می‌کند که این سیاست مانع جدی در مسیر توسعه روابط اقتصادی دو کشور است.
او افزود: ایران باید این مسئله را در نظر داشته باشد که این ناترازی برای مسئولان و تجار افغانستانی چندان خوشایند نیست و باید تدابیری اندیشیده شود که ارزش واردات از افغانستان به سطح نیمی از صادرات ایران برسد.
سلیمان خیل تاکید کرد: افغانستان یک کشور بکر است و به همین برای سرمایه‌گذاری مقصد جذابی محسوب می‌شود. به طور خاص در حوزه مسائلی همچون معدن، نفت، سنگ‌های قیمتی و صنعت آمادگی همکاری با سرمایه‌گذاران خارجی را دارد. از لحاظ امنیت و سایر مورادی که برای سرمایه‌گذار اهمیت دارد نیز تدابیر لازم اندیشیده شده و در این رابطه نیز مشکلی وجود ندارد.
دیگر همسایه شرقی که روابط تجاری ایران با آن هنوز به سطح بهینه نرسیده، پاکستان است. رییس اتاق بازرگانی شهر «چمن» (منطقه‌ای در پاکستان) در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» در رابطه با زمینه‌های همکاری دو کشور گفت: بسیار خوشحال هستیم که می‌توانیم در این نمایشگاه با تجار ایرانی آشنا شویم. ما تلاش می‌کنیم که یک رابطه خوب بین دو کشور برادر ایران و پاکستان ایجاد کنیم.
او در مورد عدم ناترازی در تجارت ایران و پاکستان گفت: در حال حاضر برخی مشکلات در مسیر رشد صادرات پاکستان به ایران وجود دارد که امیدواریم با همکاری مسئولان ایرانی این مشکلات به زودی برطرف شود. در صورت حل مسائل موجود، بازرگانان پاکستانی می‌توانند محصولاتی همچون پوشاک، برنج، خشکبار، پنبه و لوازم پلاستیکی را به ایران صادر کنند تا از این طریق تراز تجاری دو کشور متعادل‌تر شود.
در نهایت با توجه به استقبال بازدیدکنندگان خارجی از اکسپو ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد آمادگی لازم برای حضور در بازار ایران در بین تجار خارجی وجود دارد. اما این مسئله شرط کافی برای توسعه تجارت ایران نیست و لازم است دولت پیش نیازهای قانونی و نهادی لازم در جهت زمینه‌سازی برای افزایش تعاملات اقتصادی ایران با سایر کشورها را فراهم کند. از جمله این موارد می‌توان به انعقاد قراردادهای تجارت آزاد، کاهش تعرفه‌ها و لغو قوانین مخل تجارت اشاره کرد.
